W rozdziale opisano, w jaki sposób w Gdańsku realizowana jest polityka integracji społecznej - wspierającej mieszkańców w trudnej sytuacji życiowej.
Podczas Europejskiej Gali Wolontariatu w Padwie w grudniu 2020 r., ogłoszono werdykt międzynarodowego jury, iż Gdańsk został wybrany na Europejską Stolicę Wolontariatu 2022. Rok 2021 to przede wszystkim czas intensywnych przygotowań oraz planowania przyszłych działań związanych z uzyskaniem przez Miasto Gdańsk, tytułu Europejskiej Stolicy Wolontariatu w roku 2022. W ramach przygotowań Prezydent Miasta Gdańska powołała Radę ds. Rozwoju Wolontariatu. Rada odpowiedzialna była za przygotowanie koncepcji oraz rekomendacji do stworzenia konkursu, który ma na celu wyłonienie operatora działań obchodów ESW. Dodatkowo zorganizowano warsztaty i szkolenia mające przygotować organizacje i instytucje miejskie do działań w 2022 r., a także wypracować hasło Europejskiej Stolicy Wolontariatu Gdańsk 2022.
Uczestnictwo mieszkańców w procesach partycypacyjnych – zarówno służących konsultowaniu licznych spraw związanych z działalnością miasta, jak i tworzących przestrzeń dla współdecydowania o konkretnych rozwiązaniach – jest ważnym elementem budowania społeczeństwa obywatelskiego, ludzi aktywnych, gotowych do działania. Do największych procesów konsultacyjnych realizowanych w 2021 r. zaliczyć można konsultacje dotyczące: statutów dzielnic Gdańska, parku kulturowego, parku Południowego, Młodego Miasta oraz zmian Strategii Rozwoju Miasta Gdańsk 2030 Plus.
W minionym roku zrealizowano dziewiątą edycję gdańskiego Budżetu Obywatelskiego (BO). W czerwcowym naborze projektów, mimo obostrzeń zgłoszono rekordową liczbę projektów – 674, z czego 387 przeszło do głosowania. Łączna kwota Budżetu Obywatelskiego 2022 to ponad 20 mln zł, w tym ponad 3,5 mln zł przeznaczono na Zielony Budżet Obywatelski. W głosowaniu na zgłoszone projekty udział wzięło 43 190 mieszkańców.
Na współpracę finansową z organizacjami pozarządowymi w trybach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz ustawie o zdrowiu publicznym przyznano z budżetu miasta Gdańska kwotę 75,1 mln zł, czyli o 5,5 mln zł więcej niż 2020 r. Najwięcej środków przeznaczono na zadania z zakresu: pomocy społecznej, przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym, kultury, ochrony i promocji zdrowia, działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych. Przedstawiciele organizacji współuczestniczą w działaniach pomocowych, zarówno na etapie planowania, budowania rozwiązań, jak i ich realizacji, a potem ewaluacji podejmowanych inicjatyw.
Zgodnie z przyjętym w Gdańsku kierunkiem deintytucjonalizacji usług społecznych, w 2021 r. prowadzone były 193 mieszkania wspomagane i mieszkania ze wsparciem, w których pomoc otrzymały 434 osoby. Usługi w ramach Gdańskiego Programu Mieszkalnictwa Społecznego kierowane są do różnych grup osób i rodzin, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, często do tych, którzy nie mogą w pełni funkcjonować samodzielnie. Oferta wsparcia jest stale rozszerzana, aby odpowiadać jak najpełniej na potrzeby gdańszczanek i gdańszczan, co nie byłoby możliwe bez partnerskiej współpracy z organizacjami pozarządowymi zapewniającymi wsparcie dla osób korzystających z mieszkań w ramach GPMS.
Gdańsk, jako miasto wolności i solidarności, równości i otwartości, wdraża przyjętą w czerwcu 2016 r. politykę zarządzania migracjami na poziomie lokalnym – Model Integracji Imigrantów. Obejmuje on 11 obszarów życia społecznego: sport, kulturę, społeczności lokalne, zdrowie, mieszkalnictwo, bezpieczeństwo, komunikację społeczną, edukację szkolną, edukację wyższą, pomoc społeczną i pracę. Kluczowym zadaniem realizowanym na rzecz integracji imigrantek i imigrantów jest prowadzone przez organizację pozarządową Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek, które oferuje tzw. pomoc pierwszej linii – wsparcie prawne, integracyjne i zawodowe. Z usług Centrum skorzystało w 2021 r. 5 tys. osób.
W 2021 r. zainaugurowana została druga kadencja Rady ds. Równego Traktowania. Do Rady drugiej kadencji na lata 2021–2025 powołano 14 osób – reprezentantów uczelni wyższych, instytucji publicznych, ekspertów zajmujących się tematem różnorodności, a także przedstawicieli i przedstawicielki organizacji pozarządowych oraz grup nieformalnych działających przeciw dyskryminacji i wykluczeniu. W 2021 r. działalność kontynuowało Gdańskie Centrum Równego Traktowania (GCRT), oferujące bezpłatną pomoc psychologiczną i informacyjno-prawną osobom doświadczającym dyskryminacji. GCRT jest jedynym w Polsce dofinansowywanym przez gminę projektem zapewniającym kompleksowe wsparcie osobom doświadczającym dyskryminacji z powodu 6 przesłanek ustawowych.
Realizowany były działania na rzecz osób bezdomnych. Jednym z działań, o charakterze innowacyjnym, realizującym Kartę jest wdrożenie w Gdańsku projektu w oparciu o model metody najpierw mieszkanie (Housing First), adresowanego do osób w sytuacji bezdomności ulicznej, borykających się z problemami uzależnień i/lub zaburzeń psychicznych. Najpierw Mieszkanie w Gdańsku przywraca nadzieję i wiarę w ludzi niezależnie od ich skomplikowanych historii i losów, jest głębokim wyrazem człowieczeństwa.