Pierwsi pasażerowie wsiądą do tramwajów na Nowej Warszawskiej za ok. trzy miesiące. Ostatnia linia tramwajowa w Gdańsku została oddana do użytku w ciągu Alei Pawła Adamowicza w 2020 roku
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl
Pozbawieni pół miliarda złotych
Przyjęty w połowie grudnia przez Radę Miasta budżet na rok 2023 r. jest najtrudniejszy od momentu powstania samorządów w 1990 r. Władze Gdańska nazywają go budżetem na ciężkie czasy inflacji, drożyzny i wysokich cen energii. Deficyt miasta wyniesie w tym roku prawie 768 mln zł i będzie najwyższy od 32 lat.
Na trudną sytuację finansową miasta rzutują w dużej mierze rozwiązania rządowego Polskiego Ładu, powodujące dla samorządów spadek udziału wpływów z podatku PIT.
Gdyby rząd Prawa i Sprawiedliwości nie wprowadził tych zmian podatkowych, to w 2023 r. wpływy z PIT dla miasta Gdańska wyniosłyby 1,423 mld zł, a zaplanowanych jest 900 mln zł. To oznacza, że gdański samorząd ma 523 mln zł mniej pieniędzy na realizację różnych usług w mieście.
W budżecie miasta Gdańska na 2023 r. dochody zaplanowano na wysokości 3 mld 918 mln zł, wydatki to 4 mld 686 mln zł.
Inwestycje stanowić będą prawie 17 proc. wydatków tj. 790,3 mln zł. Na jakie zadania inwestycyjne przeznaczone zostaną te środki?
Nowa Warszawska już na wiosnę
Wielkimi krokami zbliża się otwarcie Nowej Warszawskiej. Uruchomienie trasy tramwajowej planowane jest pod koniec I kwartału 2023 roku.
Budowa kolejnej linii tramwajowej w Gdańsku rozpoczęła się w marcu 2021 r., od strony al. Havla. Jej koszt to ok. 60 mln zł.
Na budowie trasy trwają obecnie prace porządkowe. Następnie, rozpoczną się procedury odbiorowe, które potrwają co najmniej dwa miesiące. W tym czasie przeprowadzone zostaną m.in. jazdy testowe tramwajów. Po zakończeniu odbiorów konieczne będzie także uzyskanie tzw. pozwolenia na użytkowanie.
Nowa Warszawska to linia tramwajowa, na której powstały cztery przystanki: w pobliżu skrzyżowania z - planowaną - ul. Unruga, ul. Piotrkowską i al. Havla.
Nowa trasa tramwajowa połączy al. Vaclava Havla z al. Pawła Adamowicza. Tym samym powstanie pełna rama komunikacyjna, umożliwiająca kursowanie tramwajów z Chełmu i Ujeściska bezpośrednio na Jasień i dalej Piecki - Migowo. Obecnie tramwaje kończą swój bieg na pętlach przy al. Havla, bądź przy al. Adamowicza.
W połowie maja 2022 r. odbył się chrzest walczaka, najważniejszego elementu kotła w Porcie Czystej Energii, urządzeniu nadano imię Stolem
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
Wzdłuż linii tramwajowej wykonano także chodnik oraz drogę rowerową. W ramach inwestycji przebudowany został również 210-metrowy odcinek ul. Piotrkowskiej - tak aby dostosować ją do nowego układu drogowego.
Projekt pn. Nowa Warszawska objął ponadto kompleksową przebudowę infrastruktury podziemnej, w ramach której powstała m.in. nowa kanalizacja deszczowa i sieć wodociągowa. Przebudowano też sieć ciepłowniczą, gazową oraz teletechniczną.
Port Czystej Energii rośnie jak na drożdżach
Na terenie Zakładu Utylizacyjnego w Szadółkach trwa budowa zakładu termicznego przekształcania odpadów komunalnych - Portu Czystej Energii. Prace postępują zgodnie z harmonogramem. Oddanie obiektu do użytku planowane jest na koniec 2023 r. Z uwagi na kryzys gospodarczy wykonawca bierze jednak pod uwagę trzymiesięczne opóźnienie.
Pierwsze prace ziemne na terenie inwestycji rozpoczęto w lipcu 2020 r. Na dziś koszt inwestycji wynosi ok. 610 milionów złotych netto, z czego prawie 271 mln zł stanowi dotacja z budżetu Unii Europejskiej.
Port Czystej Energii to największa nie tylko w historii Gdańska, ale też i Pomorza inwestycja związana z gospodarką odpadami.
Zakład docelowo ma przyjmować rocznie 160 tysięcy ton śmieci, które nie nadają się do recyklingu. Co istotne, spalone w Porcie Czystej Energii odpady zostaną przekształcone w energię elektryczną i ciepło. Obiekt będzie więc nowoczesną elektrociepłownią: zimą dostarczy ciepło do ok. 19 tys. gospodarstw domowych, a latem do podgrzania wody w kranach w ok. 70 tys. gospodarstwach domowych.
109 GWh (gigawatogodzina) - czyli roczna produkcja energii elektrycznej w Porcie Czystej Energii wystarczy zaś na pokrycie zapotrzebowania - np. 3,5 roku pracy taboru tramwajowego w Gdańsku lub 11 lat oświetlenia drogowego na terenie miasta.
Bezużyteczne dziś odpady, które po spaleniu zostaną przekształcone w zieloną energię, pochodzić będą z Gdańska i 34 sąsiednich gmin.
Kilka dużych inwestycji na drogach
Ważną inwestycją drogową, która ma się zakończyć we wrześniu, to rozbudowa ul. Budowlanych, na odcinku od ul. Nowatorów do przystanku PKM Matarnia. Droga będzie poszerzona długości ok. 1,5 km. Po zakończeniu inwestycji w kierunku przystanku PKM Matarnia, kierowcy będą poruszać się po jednym pasie, natomiast w kierunku Nowatorów wybudowane zostaną dwa pasy jezdni. Koszt prac to niecałe 30 mln złotych.
W 2018 zakończyły się prace modernizacyjne na moście przy ul. Starogardzkiej
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
Kolejna ważna inwestycja, która ucieszy wszystkich zmotoryzowanych, to budowa ronda u zbiegu ulic Starogardzkiej, Czerskiej i Niepołomickiej. Ulica Starogardzka to jedna z głównych dróg łącząca dziś południową część Gdańska ze Śródmieściem. Nowe skrzyżowanie ułatwi też poruszanie się pieszym i rowerzystom. Inwestycja jest połączona z przebudową ok. 250-metrowego fragmentu ul. Starogardzkiej, od planowanego ronda do granic Gdańska.
Koszt robót związanych z budową ronda wyniesie niecałe 11 mln złotych. Prace zakończą się w II kwartale.
Uroczysty chrzest walczaka w Porcie Czystej Energii
Z następnej inwestycji drogowej na pewno będą usatysfakcjonowani mieszkańcy Osowy.
Dojdzie tam do przebudowy ul. Kielnieńskiej i budowy tzw. ul. Nowej Koziorożca. Główna arteria zostanie przebudowana na odcinku od ul. Drawskiej do pętli autobusowej przy Obwodnicy Trójmiasta. Wzdłuż ulicy powstaną ścieżki rowerowe i chodniki, a także droga serwisowa, która będzie służyła jako dojazd do przyległych nieruchomości. Nowy, ok. 500-metrowy odcinek ul. Nowej Koziorożca, przyjmie zaś charakter zielonego bulwaru z ogrodami deszczowymi.
Ogłoszony przez Dyrekcję Rozbudowy Miasta Gdańska przetarg na przebudowę ul. Kielnieńskiej i budowę ul. Nowa Koziorożca zostanie rozstrzygnięty w I kwartale. Przed świętami Bożego Narodzenia otwarto oferty. Zgłosiły się trzy firmy i dwa konsorcja. Tylko jedna oferta przekracza planowany przez DRMG budżet na tę inwestycję w kwocie 85 mln zł (z czego 80,7 mln zł stanowi wkład z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych - przyp. red.).
Wykonawca, z którym DRMG, podpisze umowę, będzie miał na realizację zadania ok. 26 miesięcy.
Biskupia Górka, leżąca w sąsiedztwie Śródmieście, przez wiele lat uchodziła za miejsce zapomniane i zaniedbane
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
Omawiając inwestycje drogowe nie można nie wspomnieć o budowie I etapu ul. Nowej Świętokrzyskiej, na odcinku od al. Havla do ul. Kampinoskiej. To strategiczny projekt komunikacyjny dla południowych dzielnic Gdańska, w tym Oruni Górnej oraz Ujeściska.
Prace projektowe nad nową trasą mają trwać cały 2023 rok. Wstępnie planowany przebieg Nowej Świętokrzyskiej musi uwzględnić inną kluczową dla tego obszaru inwestycję komunikacyjną tj. trasę Pomorskiej Kolei Metropolitalnej z centrum Gdańska do południowej części miasta. PKM Południe jest obecnie na etapie przygotowania Studium Techniczno - Ekonomiczno - Środowiskowego (STEŚ).
Budowa I etapu Nowej Świętokrzyskiej ma kosztować ok. 90 mln zł, z czego 65 mln zł miasto otrzyma z Rządowego Funduszu Polski Ład - Program Inwestycji Strategicznych. Planowane zakończenie realizacji zadania to koniec 2025 r.
Przebudowa zbiornika retencyjnego
Ważną inwestycją dla bezpieczeństwa mieszkańców w przypadku dużych opadów deszczu jest niewątpliwie przebudowa zbiornika retencyjnego Subisława przy ul. Pomorskiej. Rozpoczęte już prace mają się zakończyć w III kwartale 2023 r., a ich koszt wyniesie niecałe 9,5 mln złotych.
Przebudowa zbiornika znacząco zwiększy - prawie trzykrotnie, z 8260 do 23 763 metrów sześciennych - możliwości retencyjne istniejącego zbiornika. W ramach inwestycji m.in. odpływ wody poprowadzony będzie nieczynnym dziś, historycznym kanałem Młynówki. Kanał ten będzie wspomagał odprowadzenie wód do Potoku Oliwskiego. Sam potok także zostanie uregulowany.
Długa lista inwestycji wodociągowych i kanalizacyjnych
Szereg inwestycji będzie kontynuować i rozpoczynać w nowym roku Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna (GIWK).
Nowymi inwestycjami GIWK będą: budowa magistrali wodociągowej Miałki Szlak – ul. Zagroble, budowa sieci wodociągowej dla budynków 128-129 AF i renowacja kanału sanitarnego przy ul. Malczewskiego, budowa sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej na ul. Kolonia Anielinki, budowa kanalizacji sanitarnej w ul. Karlikowskiej, budowa kanalizacji sanitarnej w rejonie ul. Oliwkowej, Turzycowej i Ostrzyckiej, przebudowa kanału sanitarnego w ul. Łostowickiej na odcinku ok. 180 m.
Wśród zadań inwestycyjnych, które GIWK ma rozpocząć w 2023 r. będzie też: przebudowa sieci wodociągowej w ul. Kolonia Studentów/ ul. Pohulanka, budowa odcinka sieci wodociągowej w rejonie ul. Kielnieńskiej, przebudowa sieci wodociągowej w rejonie Wzgórza Mickiewicza – ul. Świtezianki, Domeyki, Pana Tadeusza, Nowogródzkiej i Filomatów, przebudowa magistrali pręgowskiej w ul. Starogardzkiej oraz przebudowa odcinka sieci wodociągowej w ul. Wyzwolenia na długości ok. 814 m.
Pierwsze trzy autobusy typu mini marki Karsan, napędzane energią elektryczną, zasiliły miejski tabor na początku września 2022 r. Kursują na linii nr 100, która wozi pasażerów po Śródmieściu m.in. Głównym i Dolnym Mieście
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
Miejska spółka będzie też kontynuować rozpoczęte prace związane m.in. z wymianą sieci wodociągowej w ul. Kaczeńce, przebudową wodociągu i kanalizacji sanitarnej w ul. Ogarnej od ul. Pocztowej do ul. Powroźniczej, przebudową sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej w ul. Narwickiej, budową kanalizacji sanitarnej ul. Feliksa Muzyka oraz przebudową sieci wodociągowej w ul. Słupskiej, Arkońskiej, Szczecińskiej, Śląskiej, Kołobrzeskiej oraz Beniowskiego i Bora-Komorowskiego na łącznej długości 2400 m.
Pozostałe inwestycje GIWK są związane z modernizacją obiektów typowo wodociągowych i kanalizacyjnych, jak przepompownie wody, stacje uzdatniania wody i przepompownie ścieków. Łączna wartość przedsięwzięć podejmowanych przez GIWK wyniesie w 2023 r. ok. 45,4 mln zł.
Orunia, Dolne Miasto i Biskupia Górka odzyskają dawny blask
2023 to też rok, w którym nie zabraknie inwestycji związanych z rewitalizacją dzielnic.
Na Oruni spółka Gdańskie Nieruchomości zakończyła w minionym roku remont 9 z 10 zaplanowanych do rewitalizacji budynków. W 2023 r. planowany jest remont ostatniego budynku przy ul. Rejtana 20. Na Dolnym Mieście sfinalizowano remont 7 z 12 budynków. Plan Gdańskich Nieruchomości na obecny rok zakłada prace remontowe w trzech kolejnych budynkach.
Na Biskupiej Górce w 2022 r. rozpoczęto kompleksowe remonty w 8 z 13 zaplanowanych do modernizacji budynków. Plany na 2023 r. zakładają kontynuację rozpoczętych robót oraz realizację remontów we wszystkich budynkach. Prace obejmują m.in. izolację obiektów, ich dachy i elewację wraz z wymianą stolarki okiennej i drzwiowej.
Po zakończeniu prac wszystkie budynki wyposażone zostaną w ekologiczne ogrzewanie, a do dyspozycji mieszkańców na Biskupiej Górce oddanych zostanie ponad 80 komfortowych mieszkań w całkowicie odrestaurowanych kamienicach.
Biskupia Górka i Stary Chełm. Rewitalizacja za 60 mln złotych - po to, by dzielnica była piękniejsza
Gdańskie Nieruchomości realizują też m.in. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne. To przedsięwzięcie polegające na kompleksowej modernizacji energetycznej 26 budynków mieszkalnych i obiektów użyteczności publicznej należących do Miasta Gdańska.
W 2022 r. rozpoczął się remont 6 budynków objętych programem ZIT. W 2023 r. ma się zakończyć opracowanie dokumentacji technicznej dla kolejnych 15 budynków. W I półroczu Gdańskie Nieruchomości chcą wyłonić wykonawców i rozpocząć prace w kolejnych 4 budynkach w ramach ZIT. Obecnie, trwa postępowanie w kierunku wyłonienia wykonawcy prac projektowych dla jednego budynku.
Kiedy na ulice wyjadą e-autobusy?
2023 r. będzie też przełomowym i historycznym rokiem dla mieszkańców, którzy korzystają na co dzień z komunikacji miejskiej. Jesienią do Gdańska ma być dostarczonych 18 nowoczesnych autobusów elektrycznych MAN. Koszt ich zakupu wyniósł 62 miliony złotych. 8 spośród 18 zakupionych przez miasto Gdańska autobusów stanowić będą pojazdy przegubowe. Pozostałe 10 to autobusy standardowe.
2 sierpnia 2022 r. przy ul. Elektryków zaprezentowano jeden z autobusów elektrycznych MAN oraz podpisano umowę na dostawę 18 pojazdów
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
Autobusy elektryczne wyprodukuje firma MAN w polskim zakładzie tego przedsiębiorstwa w Starachowicach.
Zasięg standardowego autobusu elektrycznego zaoferowanego miastu Gdańsk wynosi 401 km, a przegubowego 340 km. Dzięki tak dużym zasięgom gdańskie e-autobusy obsługiwać będą linie bez konieczności ładowania ich po drodze. Ładowanie odbywać się będzie nocą w zajezdni.
Na co zabraknie pieniędzy?
Budżet na 2023 r. na ciężkie czasy inflacji, drożyzny i wysokich cen energii oznacza też, niestety, cięcia wydatków na programy inwestycyjne.
Zdecydowano o odsunięciu w czasie niektórych inwestycji np. rewaloryzacji Wielkiej Alei Lipowej. Zmniejszona została też pula pieniędzy na takie przedsięwzięcia jak: Program Modernizacji Chodników, Jaśniejszy Gdańsk oraz Gdański Program Przeciwpowodziowy. Przesunięto też o rok później modernizację 10 tramwajów PESA oraz zrezygnowano z zakupu 5 kolejnych autobusów elektrycznych.
