W rozdziale opisano, w jaki sposób w Gdańsku realizowana jest polityka integracji społecznej - wspierającej mieszkańców w trudnej sytuacji życiowej, a także aktywizującej i integrującej społeczność lokalną.
W 2022 r. Miasto Gdańsk nosiło tytuł Europejskiej Stolicy Wolontariatu, przyznawany przez Centrum Wolontariatu Europejskiego w Brukseli. W ramach obchodów Europejskiej Stolicy Wolontariatu 2022 realizowano i rozwijano zróżnicowane działania na rzecz miasta, utworzono nowe lokalne centra wolontariatu, uruchomiono Gdański Fundusz Europejskiej Stolicy Wolontariatu oraz Gdański Fundusz Ekologiczny. Funkcjonalność Gdańskiej Karty Mieszkańca rozszerzono o komponent Karty Wolontariusza. Rekordowa liczba wolontariuszy w 2022 r. – ponad 12 tys. osób – to efekt zaangażowania społeczności gdańskiej w działania pomocowe na rzecz uchodźców z Ukrainy po wybuchu wojny w tym kraju.
Uczestnictwo mieszkańców w procesach partycypacyjnych – zarówno służących konsultowaniu licznych spraw związanych z działalnością miasta, jak i tworzących przestrzeń dla współdecydowania o konkretnych rozwiązaniach – jest ważnym elementem budowania społeczeństwa obywatelskiego, ludzi aktywnych, gotowych do działania. Do największych procesów partycypacyjnych realizowanych w 2022 r. zaliczyć można zgłaszanie i wybieranie projektów w Budżecie Obywatelskim oraz konsultacje dotyczące zmian Strategii Rozwoju Miasta Gdańsk 2030 Plus.
W minionym roku zrealizowano dziesiątą edycję gdańskiego Budżetu Obywatelskiego (BO). W czerwcowym naborze projektów zgłoszono 509 projektów, z czego 305 przeszło do głosowania. Łączna kwota Budżetu Obywatelskiego 2022 to ponad 22 mln zł, w tym prawie 5 mln zł przeznaczono na Zielony Budżet Obywatelski. W głosowaniu na zgłoszone projekty udział wzięło 41217 mieszkańców.
Na współpracę finansową z organizacjami pozarządowymi w trybach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz ustawie o zdrowiu publicznym przyznano z budżetu Miasta Gdańska kwotę 105,9 mln zł, czyli o 29,2 mln zł więcej niż 2021 r. Najwięcej środków przeznaczono na zadania z zakresu: pomocy społecznej, przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym, kultury, ochrony i promocji zdrowia, działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych. Przedstawiciele organizacji współuczestniczą w działaniach pomocowych, zarówno na etapie planowania, budowania rozwiązań, jak i ich realizacji, a potem ewaluacji podejmowanych inicjatyw.
Zgodnie z przyjętym w Gdańsku kierunkiem deintytucjonalizacji usług społecznych, w 2022 r. prowadzonych było 190 mieszkań wspomaganych i wsparciem, w których pomoc otrzymały 446 osób. Usługi w ramach Gdańskiego Programu Mieszkalnictwa Społecznego kierowane są do różnych grup osób i rodzin, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, często do tych, którzy nie mogą w pełni funkcjonować samodzielnie. Oferta wsparcia jest stale rozszerzana, aby odpowiadać jak najpełniej na potrzeby gdańszczanek i gdańszczan, co nie byłoby możliwe bez partnerskiej współpracy z organizacjami pozarządowymi zapewniającymi wsparcie dla osób korzystających z mieszkań w ramach GPMS.
Gdańsk jako miasto wolności i solidarności, równości i otwartości, wdraża przyjętą w czerwcu 2016 r. politykę zarządzania migracjami na poziomie lokalnym – Model Integracji Imigrantów. Obejmuje on 11 obszarów życia społecznego: sport, kulturę, społeczności lokalne, zdrowie, mieszkalnictwo, bezpieczeństwo, komunikację społeczną, edukację szkolną, edukację wyższą, pomoc społeczną i pracę. Kluczowym zadaniem realizowanym na rzecz integracji imigrantek i imigrantów jest prowadzone przez organizację pozarządową Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek, które oferuje tzw. pomoc pierwszej linii – wsparcie prawne, integracyjne i zawodowe.
Poza organizacjami pozarządowymi kluczowym interesariuszem w konsultacjach i realizacji działań równościowych jest Gdańska Rada ds. Równego Traktowania. Druga jej kadencja została powołana w marcu 2021 r. i odbyła 10 posiedzeń. W 2021 r. działalność kontynuowało Gdańskie Centrum Równego Traktowania (GCRT), oferujące bezpłatną pomoc psychologiczną i informacyjno-prawną osobom doświadczającym dyskryminacji. GCRT jest jedynym w Polsce dofinansowywanym przez gminę projektem zapewniającym kompleksowe wsparcie osobom doświadczającym dyskryminacji z powodu 6 przesłanek ustawowych.
Realizowany były działania na rzecz osób bezdomnych. Jednym z działań, o charakterze innowacyjnym, realizującym Kartę jest wdrożenie w Gdańsku projektu w oparciu o model metody Housing First (najpierw mieszkanie), adresowanego do osób w sytuacji bezdomności ulicznej, borykających się z problemami uzależnień i/lub zaburzeń psychicznych. Housing First w Gdańsku przywraca nadzieję i wiarę w ludzi niezależnie od ich skomplikowanych historii i losów, jest głębokim wyrazem człowieczeństwa.
