1 listopada - historia święta
Warto przypomnieć, że obchodzona tego dnia uroczystość Wszystkich Świętych należy do najstarszych chrześcijańskich świąt, a śpiewana w liturgii “Litania do wszystkich świętych” to jedna z najstarszych litanijnych modlitw Kościoła.
W pierwszych wiekach Kościół oddawał tego dnia (datę 1 listopada ustalono znacznie później) cześć tylko męczennikom, których zabito za wiarę w Chrystusa, od VIII wieku n.e. również tym, których uznano za świętych, a całkiem niedawno, bo w 1970 r., Kościół uściślił jego sens - ustalono, że uroczystość obejmuje wszystkich zmarłych.
1 listopada 2023 roku w Gdańsku
W tym roku, 1 listopada powitał nas piękną - jak na tę porę roku - pogodą. Było słonecznie i ciepło, więc gdańszczanie już od rana wędrowali na miejskie nekropolie. Cmentarze wyglądały jak zawsze tego dnia - zjawiskowo. Udekorowane kolorowymi chryzantemami, rozświetlone najpierw jesiennym słońcem, a potem tysiącami zniczy symbolizującymi nadzieję i pamięć.
Nasi fotoreporterzy udali się na cmentarz "Srebrzysko" i cmentarz w Oliwie. Zobacz galerię ich zdjęć.
Cmentarz Centralny “Srebrzysko”, Gdańsk Wrzeszcz, ul. Srebrniki 2
Cmentarz Centralny “Srebrzysko” otwarto jako cmentarz miejski (Central Friedhof) w 1924 roku, na stokach doliny przyległej do Potoku Strzyża, nieopodal rezydencji Srebrny Młyn (Silberhammer). Przez wiele lat, aż do powstania tu cmentarza Łostowickiego, "Srebrzysko" było największą gdańską nekropolią. Jego powierzchnia wynosi obecnie 28,03 ha, a w okresie od 1945 do końca 2008 r. pochowano tu ogółem ok. 60 tys. zmarłych. W tej ogromnej liczbie mieszczą się już trzy pokolenia Polaków, którzy od 1945 r. mieszkali w Gdańsku oraz nieliczni gdańszczanie, którzy mieszkali tu wcześniej.
Pamięć o niektórych z nich powoli się zaciera, ale warto wiedzieć, że właśnie tu dokonano pochówków osób zabitych w Grudniu 1970 roku.
Pochowano tu również wielu znanych gdańszczan. Leżą m.in.: Lech Bądkowski, ks. Eugeniusz Dutkiewicz, prof. Zdzisław Kieturakis, prof. Marian Pelczar, Alina Pieńkowska, Arkadiusz Aram Rybicki, Ryszard Stryjec, Robert Szewalski, Anna Walentynowicz, prof. Andrzej Zbierski.
Cmentarz Oliwski, ul. Opacka 8
Dawniej na tym terenie (5 ha) istniały cztery odrębne cmentarze: dwa katolickie (jeden założony w 1832 r., a drugi w 1920 r.) oraz dwa ewangelickie (z 1935 r. i 1920 r.). Przylegał też do nich od strony północnej niewielki cmentarz bezwyznaniowy założony w 1921 roku, zlikwidowany w 1945 roku.
W 1945 roku zostały przejęte przez kościół katolicki, a następnie w 1947 roku przez Zarząd Miasta, tworząc jeden cmentarz komunalny „Oliwski”.
Dziś cmentarz wpisany jest do rejestru zabytków, a na jego terenie zachowała się zabytkowa kaplica cmentarna wzniesiona w 1909 roku z inicjatywy proboszcza Schrötera, według projektu architekta Singera (zbudowana przez firmę Klawikowski) oraz wiele grobów z XIX i początku XX wieku. Znajdziemy tu również, wykorzystywany jako pomieszczenie gospodarcze, były grobowiec o wym. 4,35 x 5 m. z dwuspadowym dachem krytym blachą.
Ogrodzenie cmentarza, z kutych płaskowników, na znacznej części jest oryginalne, zachował się też stary drzewostan cmentarny w formie alei lipowych oraz pojedynczych drzew różnych gatunków ozdobnych sadzonych przy poszczególnych grobach.
Od strony ul. Czyżewskiego znajdują się też bramy wejściowe prowadzące na istniejące tu dawniej cztery nekropolie.
oprac. na podst. serwisu GZDiZ Cmentarze Gdańskie
