Unikatowy w skali kraju Gdański Program Mieszkalnictwa Społecznego ma już 7 lat. Jaki jest jego bilans?

GPMS jest skierowany do osób i rodzin, które nie są w stanie samodzielnie pokonać swoich problemów mieszkaniowych. 

Do grup społecznych, które są beneficjantami GPMS, należą: osoby z niepełnosprawnością, chorujące psychicznie, z uzależnieniami, osoby długotrwale bezrobotne, opuszczające zakłady karne i poprawcze, rodzice samotnie wychowujące dzieci i ofiary patologii życia rodzinnego. 

 

Wśród korzystających z GPMS są również osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych, starsze osoby samotne, bezdomni, dzieci i młodzież ze środowisk zaniedbanych oraz wychowujące się poza rodziną oraz imigranci i członkowie mniejszości narodowych np. członkowie społeczności romskiej. 

 

- Gdański Program Mieszkalnictwa Społecznego dotyczy osób, które z uwagi na swoje różne trudne sytuacje życiowe potrzebują mieszkania i wsparcia - tłumaczy Magdalena Malczewska z Wydziału Rozwoju Społecznego Urzędu Miejskiego w Gdańsku. 

 

Wsparcie jest kluczowe w tym programie. Udostępnienie tylko mieszkania sprawia często, że osoby potrzebujące nie radzą sobie z jego utrzymaniem, ich problemy się kumulują i po jakimś czasie jest im potrzebna pomoc społeczna. 

W Gdańskim Programie Mieszkalnictwa Społecznego funkcjonują dwa rodzaje mieszkań: wspomagane i ze wsparciem.  

 

- Mieszkania wspomagane to mieszkania, które wynajmują od miasta organizacje pozarządowe. I one następnie użyczają te lokale osobom uczestniczącym w programie. Za mieszkanie odpowiada organizacja pozarządowa, a mieszkaniec zawiera umowę cywilno-prawną na korzystanie z mieszkania. I to zawsze łączy się ze wsparciem - osoba ma swojego asystenta i opiekuna. W mieszkaniach wspomaganych może mieszkać kilka osób, które mają do dyspozycji część wspólną i własny pokój. Mieszkanie ze wsparciem to zaś komunalne mieszkania o charakterze samodzielnym, na które dana osoba podpisuje umowę najmu i jednocześnie podpisuje kontrakt na wsparcie - tłumaczy Magdalena Malczewska. 

Ogółem w 2022 roku w ramach GPMS funkcjonowało 189 mieszkań.

 

Wsparciem objęto łącznie 439 osób: w 74 mieszkaniach wspomaganych z 14 projektów objęto pomocą 279 osób, a w 115 mieszkaniach ze wsparciem z 6 projektów (w tym w 48 pomieszczeniach tymczasowych – Centrum Treningu Umiejętności Społecznych) wspierano 160 osób.

 

Magdalena Malczewska dodała, że średnio w ciągu jednego roku w ramach Gdańskiego Programu Mieszkalnictwa Społecznego funkcjonowało 165 mieszkań wspomaganych lub ze wsparciem, z których korzystało 415 osób.

Co się udało w trakcie realizacji GMPS? 

 

- Rozwinięcie oferty wsparcia, objęcie wsparciem nowych grup uczestników, włączenie spółki Gdańska Infrastruktura Społeczna w realizację programu, zbudowanie systemu kwalifikacji do mieszkań wspomaganych i mieszkań ze wsparciem, wdrożenie bazy danych mieszkań - wymienia Magdalena Malczewska. 

 

Co natomiast sprawiło trudność?

 

- W żadnym roku nie osiągnięto zakładanego wskaźnika przeznaczenia na cele programu 50 mieszkań rocznie, nie monitorujemy systemowo losów absolwentów programu i nie oferujemy im wsparcia - podaje Magdalena Malczewska. 

Jako jedno z wyzwań, jakie stoją przed GPSM urzędniczka Wydziału Społecznego UM, wymienia wykorzystanie potencjału zasobu mieszkaniowego na wynajem poprzez wdrożenie działania Społecznej Agencji Najmu.

- Z naszej perspektywy organizacji pozarządowej wygląda to tak, że dziś zamiast w domu opieki społecznej 28 osób mieszka w swoich mieszkaniach. Kolejne 30 osób przygotowuje się do samodzielności w mieszkaniach treningowych. I czekamy na kolejne mieszkania, które będziemy uruchamiali systematycznie, żeby kolejni dorośli mogli mieć swoje własne mieszkanie - powiedziała Joanna Cwojdzińska z Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną.

Podkreśliła, że to jest absolutnie sukces Gdańskiego Programu Mieszkalnictwa Społecznego. 

 

- Bez niego nie mielibyśmy dostępu do zasobów mieszkaniowych, które są przygotowywane, remontowane i dostosowywane do potrzeb tych osób. Na pewno potrzebna jest większa liczba tych mieszkań. Potrzeba też więcej środków na wsparcie - w tym zakresie czekamy na rozwiązania systemowe tj. ustawę o asystencji osobistej, ponieważ poprawi ona zdecydowanie finansowanie tych działań - zaznaczyła Joanna Cwojdzińska.

Odrobinę dziegciu do beczki miodu dołożył podczas dyskusji Ziemowit Borowczak, dyrektor Gdańskich Nieruchomości (GN). 

 

Przypomniał, że duża część mieszkań, którymi dysponuje spółka znajduje się w budynkach powstałych przed II wojną światową. - To jest duże wyzwanie, aby dostosować je do potrzeb osób z niepełnosprawnościami - dodał.  

 

- Problemem są też na pewno kurczące się tereny pod budownictwo społeczne i brak zabezpieczenia tych gruntów w perspektywie co najmniej 30-letniej. I to nie jest tylko problem Gdańska, ale też innych dużych miast. Taka rezerwa terenów nie na sprzedaż, ale pod budownictwo komunalne, powinna funkcjonować. Dopiero wtedy będzie można mówić o kreowaniu prawdziwej polityki mieszkaniowej w miastach - przekonywał Ziemowit Borowczak.

 

 

Zdaniem dyrektora GN, w Polsce mamy do czynienia z “patologicznym brakiem jakiejkolwiek polityki mieszkaniowej”. - Ten stan trwa już 33 lata. Dziś budownictwo komunalne jest nieopłacalne i nie zmienią tego faktu różne dopłaty - dodał.   

 

- Działamy cały czas na marginesie, a powinniśmy być głównym graczem na rynku. Dziś mieszkalnictwo w całym kraju nastawione jest wyłącznie na część własnościowo-deweloperską. Mieszkanie stało się produktem politycznym, a nie jest prawem każdego Polaka, który powinien mieć do niego dostęp. Kredyty mocno zdrożały. Popatrzmy, jak olbrzymia dziś część społeczeństwa nie ma szansy na mieszkanie. Nie stać ich na wynajem i nie mieszczą się też w widełkach na jakiekolwiek mieszkanie komunalne oraz w TBS-ach. Mamy gigantyczny segment ludzi wykluczonych, zwłaszcza młodych. I wiecie, co oni zrobią? Wyjadą stąd, bo za granicą dostaną mieszkanie od ręki, jeśli tylko podejmą pracę w danym miejscu - ocenił Ziemowit Borowczak. 

Letnica. Kolejne nowe mieszkania w TBS Motława - 18 rodzin zamieszkało przy ulicy Niecałej 9

Konferencję poświęconą realizacji Gdańskiego Programu Mieszkalnictwa Społecznego zorganizowano w Centrum Hevelianum na Górze Gradowej.