Obchody 86. rocznicy wybuchu II wojny światowej. PROGRAM

1 września gdańszczanki, gdańszczanie i turyści, podczas wielu uroczystości, będą mogli oddać hołd ofiarom II Wojny Światowej. Pamięć walczących, ale też cywili zostanie uczczona m.in. na Westerplatte, przy Victoriaschule, na placu Obrońców Poczty Polskiej i na cmentarzu Ofiar Terroru Hitlerowskiego. Bądźmy razem o godz. 4.45 przy pomniku Obrońców Wybrzeża. Na Westerplatte o poranku będzie można dojechać bezpłatną komunikacją miejską.
01.09.2025
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Pomnik Obrońców Wybrzeża na Westerplatte rozświetlony podczas uroczystości przed wschodem słońca.
Uroczystości na Westerplatte rozpoczną się o 4.45
Fot. Piotr Wittman / www.gdansk.pl

4.45

1 września o godzinie 4.45 Konfraternia Dzwonników Kościoła św. Katarzyny wprawi w ruch serce dzwonu Pax et Reconcilatio czyli Pokój i pojednanie. O tej samej godzinie, przy pomniku Obrońców Wybrzeża na Westerplatte rozpoczną się uroczystości rocznicowe współorganizowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej i Miasto Gdańsk. Obchody rozpoczną się włączeniem syren alarmowych, a następnie odegraniem i wspólnym odśpiewaniem Hymnu Rzeczypospolitej Polskiej oraz podniesieniem flagi państwowej na maszt. W dalszej części ceremonii zapłonie Znicz Pokoju, odczytane zostanie przez harcerzy Przesłanie Westerplatte, a pamięć poległych uczci Apel Poległych wraz z salwą armatnią, następnie zaplanowano oficjalne przemówienia i modlitwę. Po ceremonii złożenia wieńca przed Pomnikiem Obrońców Wybrzeża uczestnicy wysłuchają „Hymnu do Bałtyku” oraz Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego.

Główne obchody 1 września na pod Pomnikiem Obrońców Wybrzeża, o godz. 4.45 poprzedzać będzie złożenie kwiatów na Cmentarzu Obrońców Westerplatte, które odbędzie się o godz. 4.15.

Dojazd na uroczystości

Aby umożliwić mieszkańcom i turystom dodarcie na poranne uroczystości 1 września, ZTM przygotował 8 linii autobusowych, które będą wyruszały z różnych dzielnic całego miasta (Osowej, Oliwy, Przegaliny, Lotniska, Kowali, Bysewa, Niedźwiednika i Lawendowego Wzgórza). Autobusy wszystkich linii dojadą na Westerplatte między godz. 03.42 a 03.59.  Zatrzymają się na wszystkich przystankach na trasach poza przystankiem „Przystań Żeglugi” 01. Następnie będą czekać do zakończenia uroczystości, by (jako linia W58) odwieźć jej uczestników. 

Bez zmian w rozkładach jazdy funkcjonować będą linie 106 i 138. Pętla autobusowa „Westerplatte”  będzie dostępna wyłącznie dla autobusów komunikacji miejskiej.

Szczegółowe trasy autobusów można znaleźć w załączeniu do komunikatu, a rozkłady na stronie ZTM.

Mapa z liniami autobusów.
Specjalne linie na Westerplatte 1 września
Graf. ZTM w Gdańsku

Pamięć poległych

O godz. 8.30 przy pomniku-tablicy upamiętniającej nauczycieli polskich z Wolnego Miasta Gdańska zamordowanych podczas II Wojny Światowej, która znajduje się przy ul. Wałowej 21, zaplanowano złożenie wieńców i zapalenie zniczy. W wydarzeniu weźmie udział Monika Chabior, zastępczyni prezydenta ds. rozwoju społecznego i równego traktowania.

Także w piątek, o godzinie 9.00, rozpoczną się uroczystości pod tablicą upamiętniającą harcmistrza Jana Ożdżyńskiego, która znajduje się na budynku Dyrekcji Kolei przy ul. Dyrekcyjnej 2-4. Harcmistrz jest prawdopodobnie pierwszą ofiarą II Wojny Światowej w Gdańsku. W latach 1937–1939 pracował w Wolnym Mieście Gdańsku i aktywnie działał w Gdańskiej Chorągwi ZHP. Pod tablicą zostaną złożone wieńce i zapalone znicze. W wydarzeniu weźmie udział Monika Chabior, zastępczyni prezydenta ds. rozwoju społecznego i równego traktowania.

Po raz pierwszy odbędą się także uroczystości na skwerze Bohaterskiego Mariupola u zbiegu ulic Partyzantów i Matki Polki. O godz. 9.15, w geście solidarności z narodem ukraińskim upamiętnione zostaną ofiary bestialskiej wojny rozpętanej przez Rosję. W wydarzeni weźmie udział Emilii Lodzińska, zastępczyni prezydenta ds. rozwoju przestrzennego i mieszkalnictwa.

Następnie, o godzinie 10.00, zostaną złożone wieńce pod Victoriaschule, przy tablicy upamiętniającej Polaków torturowanych i zamęczonych w pierwszych dniach II Wojny Światowej. Dziś to budynek Uniwersytetu Gdańskiego przy ul. Kładki 24. W wydarzeniu weźmie udział Piotr Borawski, zastępca prezydenta ds. mobilności i bezpieczeństwa.

To w Victoriaschule w dniach 1–15 września 1939 r. Niemcy znęcali się nad członkami Polonii gdańskiej. Szacuje się, że liczba aresztantów sięgała nawet 3 tysiące osób. Część z nich trafiła do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego w Sztutowie.

Uroczystości na Obrońców Poczty Polskiej

O godzinie 12.00 na placu Obrońców Poczty Polskiej zostanie oddany hołd poległym. Poza złożeniem kwiatów, modlitwą międzywyznaniową i oficjalnymi przemowami, zaplanowano także uroczystą inaugurację roku szkolnego dla uczennic i uczniów Zespołu Szkół Morskich im. Bohaterskich Obrońców Westerplatte oraz Zespołu Szkół Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej. Uroczystości odbędą się z pełną asystą wojskową, zgodnie z zasadami ceremoniału wojskowego. W wydarzeniu weźmie udział Piotr Grzelak, pierwszy zastępca prezydent Gdańska.

Około godz. 14.00 rozpocznie się uroczysta msza św. w intencji poległych bohaterskich obrońców Poczty Polskiej.

Po zakończeniu uroczystości uczestnicy będą mogli skorzystać z poczęstunku z kuchni polowej.

Atak na budynek Poczty Polskiej nastąpił równocześnie z rozpoczęciem ostrzału Westerplatte przez pancernik Schleswig-Holstein. Pomimo przeważających sił nieprzyjaciela pocztowcy bronili dostępu do budynku Poczty Polskiej przez czternaście godzin. 

Służby mundurowe przed pomnikiem Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku.
Uroczystość na placu Obrońców Poczty Polskiej
Fot. Dominik Paszliński / www.gdansk.pl

Miejsce spoczynku

Po wielu latach na gdańskiej Zaspie odkryto zbiorowy grób zamordowanych w egzekucji obrońców Poczty Polskiej. Po identyfikacji, szczątki zostały złożone w mogile na cmentarzu Ofiar Terroru Hitlerowskiego. 

1 września o godz. 17.00  właśnie w tym miejscu na Zaspie zostaną złożone wieńce. Zaplanowano także modlitwę i przemówienia. Na zakończenie Cappella Gedanensis wykona pieśni patriotyczne. W wydarzeniu weźmie udział Piotr Grzelak, zastępca prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju i gospodarki.

Transmisje wydarzeń o godzinie 4.45, 8.30, 9.00, 12.00 i 17.00 będą dostępne na www.gdansk.pl.

1 września, godz. 4.45 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Pomnik Obrońców Wybrzeża na Westerplatte

Uroczystość upamiętnienia bohaterskich obrońców Westerplatte

  • włączenie syren alarmowych
  • odegranie i odśpiewanie Hymnu RP, podniesienie flagi państwowej RP na maszt
  • przemówienie Ministra Obrony Narodowej
  • zapalenie Znicza pokoju
  • Apel Pamięci i oddanie salutu armatniego
  • przemówienia okolicznościowe, w tym wystąpienie prezydenta Piotra Grzelaka
  • odczytanie przez harcerzy przesłania Westerplatte
  • modlitwa
  • ceremonia złożenia wieńca przed Pomnikiem Obrońców Wybrzeża
  • odegranie Hymnu do Bałtyku
  • odegranie i odśpiewanie Pieśni Reprezentacyjnej wojska polskiego
  • odprowadzenie wojskowej asysty honorowej
  • zakończenie uroczystości

Po zakończeniu wydarzenia zapraszamy na nieodpłatny poczęstunek z kuchni polowej. Będzie można skosztować przepysznej grochówki oraz napić się kawy i herbaty.

1 września, godz. 8.30 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Pomnik-tablica upamiętniająca nauczycieli polskich z Wolnego Miasta Gdańska zamordowanych podczas II wojny światowej, ul. Wałowa 21

  • złożenie wieńców i zapalenie zniczy

1 września, godz. 9.00 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Tablica upamiętniająca harcmistrza Jana Ożdżyńskiego, budynek Dyrekcji Kolei, ul. Dyrekcyjna 2-4

  • odtworzenie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej
  • przemówienia
  • złożenie wieńców i zapalenie zniczy

1 września, godz. 9.15

Skwer Bohaterskiego Mariupola u zbiegu ulic Partyzantów i Matki Polki

Gest solidarności z narodem ukraińskim. Upamiętnienie ofiar bestialskiej wojny rozpętanej przez Rosję.

  • przemówienia
  • zapalenie zniczy

1 września, godz. 10.00

Tablica upamiętniająca Polaków torturowanych i zamęczonych w pierwszych dniach II wojny światowej, dawna Victoriaschule, budynek Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Kładki 24

  • przemówienia
  • modlitwa
  • złożenie wieńców i zapalenie zniczy

1 września, godz. 12.00 – 13.30 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Uroczystość na Placu Obrońców Poczty Polskiej 1/2

  • złożenie meldunku o gotowości pododdziałów do rozpoczęcia Uroczystości
  • odegranie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej przez Orkiestrę Morskiego Oddziału Straży Granicznej
  • uroczysta inauguracja roku szkolnego dla uczennic i uczniów Zespołu Szkół Morskich im. Bohaterskich Obrońców Westerplatte oraz Zespołu Szkół Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej
  • przemówienia
  • modlitwa międzywyznaniowa
  • Apel Pamięci
  • złożenie wieńców i zapalenie zniczy u stóp Pomnika Obrońców Poczty Polskiej
  • odegranie Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego przez Orkiestrę Morskiego Oddziału Straży Granicznej
  • złożenie meldunku o zakończeniu Uroczystości 

1 września, godz. 14.00

 Plac Obrońców Poczty Polskiej 1/2

Uroczysta msza św. w intencji poległych bohaterskich obrońców Poczty Polskiej

  • po zakończeniu mszy św. poczęstunek z kuchni polowej.

1 września, godz. 17.00 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Cmentarz Ofiar Terroru Hitlerowskiego – Pomnik Bohaterów Zaspa, ul. Bolesława Chrobrego

  • wspólne odśpiewanie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej z udziałem Cappelli Gedanensis
  • przemówienia
  • modlitwa
  • uroczyste złożenie wieńców i zapalenie zniczy
  • wiązanka pieśni patriotycznych w wykonaniu Cappelli Gedanensis.

Więcej informacji o obchodach Święta Solidarności i Wolności, programie wydarzeń Europejskiego Centrum Solidarności i Muzeum II Wojny Światowej  można przeczytać w osobnym komunikacie prasowym.

TV

Gambit Michała