Park kulturowy - co wydarzyło się dotąd?
Dobiegają końca konsultacje społeczne planowanego Parku Kulturowego Główne Miasto.
- Jeszcze do 31 października można zgłaszać pisemne wnioski do planowanego projektu parku. Szczegóły - na stronie PKGM.
- Pierwszym etapem konsultacji było badanie ankietowe online (dostępne od 1 do 14 września br).
- W drugiej połowie września odbyły się dwie tury spaceru badawczego po terenie planowanego Parku, a następnie, w cyklu dwutygodniowym organizowane były otwarte warsztaty.
- Pierwsze, warsztaty pt. “Estetyka Śródmieścia - jak chronić historyczny charakter przestrzeni?”, odbyło się 24 września w Wozowni Artyleryjskiej Hevelianum.
- Drugie - 8 października, zatytułowane “Przestrzeń publiczna - muzycy, meleksy i nielegalny handel”, miały miejsce w Szkołach Ekonomiczno - Handlowych im. Macierzy Szkolnej.
Ostatnia tura rozmów o PKGM toczyła się pod hasłem: “Jak znaleźć równowagę? Przedsiębiorcy wobec regulacji Parku Kulturowego” i przeprowadzono ją w Instytucie Kultury Miejskiej, 22 października.
Park Kulturowy Główne Miasto. Czy biznes ma w tym biznes?
Marka Główne Miasto
Zanim przystąpiono do dyskusji w grupach, Michał Kaczmarek - menadżer Śródmieścia, który koordynuje prace nad projektem PKGM, dziękując za zaangażowanie, zwrócił się do mieszkańców i przedsiębiorców, którzy stanowili większość uczestników warsztatów.
- Park kulturowy to w pewnym sensie także podstawa państwa biznesu. Główne Miasto jest już marką. Dążenie do tego, żeby wspólnie dbać o tę markę, żeby poprawić jakość przestrzeni publicznej, to szansa, by państwa biznesy lepiej prosperowały. Równie ważni są tu mieszkańcy, bo przestrzeń Głównego Miasta nie może stać się wydmuszką, o wyłącznie handlowej funkcji, dlatego tak ważna jest wspólna praca nad rozwiązaniami - powiedział Michał Kaczmarek i przypomniał, że istotą parku kulturowego jest ochrona krajobrazu kulturowego, na który składają się nie tylko materialne zabytki, ale też przestrzeń między budynkami.
- Park kulturowy może być odpowiedzią na wiele problemów obecnych w tej przestrzeni, ale musimy mieć świadomość, że zapisy uchwały o powołaniu Parku Kulturowego Główne Miasto, którą przedstawimy radzie miasta, muszą być osadzone w Ustawie o ochronie zabytków. Dlatego nie wszystkie propozycje przedstawione podczas konsultacji mogą się zostać ujęte w przepisach parku - tłumaczył Michał Kaczmarek.
Park kulturowy będzie zbiorem zakazów i ograniczeń w obszarach, o których traktuje art. 17 wspomnianej ustawy. Wymienione są na poniższym SLAJDZIE:

Jakie będą dalsze kroki?
- do 30 listopada br. powstanie raport z procesu konsultacyjnego uwzględniający wyniki badań ankietowych oraz wnioski ze spacerów badawczych i warsztatów.
- Raport zostanie upubliczniony na stronie PKGM i przedstawiony zespołowi do spraw PKGM. Przy współpracy przedstawicieli jednostek miasta, zespół przełoży wnioski zawarte w raporcie na konkretne zapisy w projekcie uchwały powołującej PKMG.
- Kolejny krok to opinia i uzgodnienia projektu PKMG z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.
- Ostatni krok, z pewnością już w 2026 roku, to przedłożenie gotowego projektu uchwały Radzie Miasta Gdańska, która zdecyduje o utworzeniu PKGM.
Hałas, ogródek, iluminacja
Tego wieczoru pracowano w trzech grupach, w każdej było kilkanaście osób. Rozmowy jak zwykle poprowadzili facylitatorzy z Pracowni Zrównoważonego Rozwoju, a wśród uczestników - także jak zwykle byli radni miejscy - Jolanta Banach i Maximilian Kieturakis oraz radni dzielnicy Śródmieście, przedstawiciele Straży Miejskiej i Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni. Ostatnie dyskusje konsultacji toczyły wokół trzech zagadnień: ogródki gastronomiczne, światło i iluminacja, hałas.
W pierwszej części spotkania uczestnicy poznali najczęściej wskazywane problemy związane z tematami spotkania wskazane podczas badań ankietowych (wzięło w nich udział tysiąc osób) i spacerów badawczych. Zastanawiano się, czy na tej liście czegoś nie brakuje. Przykładowe kwestie:
- w wątku “światło i iluminacja” - nadmierne i przypadkowe oświetlenie reklamowe - 59 proc. respondentów badania wskazało na zbyt intensywne światło z witryn i reklam, szczególnie przy Długim Targu, Długim Pobrzeżu i ul. Piwnej; 71 proc. uznało, że miasto powinno wprowadzić spójne zasady dotyczące oświetlenia budynków i przestrzeni publicznych.
- w wątku “ogródki gastronomiczne”: 71 proc. mieszkańców popierało zamykanie ogródków po godz. 22 a 61 proc. przedsiębiorców było temu przeciwnych; uczestnicy spaceru badawczego uznali, że ogródki zajmują zbyt dużą powierzchnię chodników i ulic, zwłaszcza przy ul. św. Ducha, Piwnej i Chlebnickiej.
- w wątku “hałas”: 66 proc. ankietowanych uznało, że służby miejskie nie reagują skutecznie na zgłoszenia dotyczące hałasu; 71 proc. jako główne źródło uporczywego hałasu wskazało ogródki gastronomiczne i kluby.
Restauratorzy polemizowali z oceną mieszkańców, że to ogródki gastronomiczne są głównym źródłem hałasu na Głównym Mieście. Prosili też, by nie łączyć ich w jednej kategorii z klubami go go, które charakteryzuje wieczorna obecność natarczywych, a nawet agresywnych“promotorów usług”. Zwracali uwagę, że także grupy turystów, które nie siedzą w ogródkach, bywają hałaśliwe, spędzając “imprezowo” czas na skwerach i ławkach pod oknami mieszkańców.
- Nas łatwo zidentyfikować jako źródło hałasu, bo działamy pod szyldem - mówili właściciele lokali gastronomicznych, podkreślając, że pijany, agresywny klient także dla nich jest kłopotem, którego starają się pozbyć wzywając policję (która przyjeżdża niestety po trzech godzinach), bo odstrasza inne osoby.
Mieszkańcy przyznawali, że są lokale, z którymi da się żyć, ale też takie, które kompletnie ignorują prośby o utemperowanie zbyt głośnej klienteli. Kilka osób zwróciło też uwagę na wysokiej częstotliwości ostrzegawczy hałas, który rozlega się przy podnoszeniu i opuszczaniu obu kładek na Motławie. Zastanawiano się, czy jest to kwestia, z którą można coś zrobić, czy też prawny wymóg związany z bezpieczeństwem.
W kwestii oświetlenia wskazywano, że należy mu się przyjrzeć także w kontekście ochrony osi widokowych - ktoś zauważył, że intensywne, barwne oświetlenie jednego z tarasów na Wyspie Spichrzów widać dokładnie nad Bramą Mariacką, co psuje jeden z najpiękniejszych gdańskich widoków.
Rozwiązania problemów Głównego Miasta
Druga część spotkania poświęcona była propozycjom rozwiązań zdiagnozowanych problemów. Grupy po kolei brały na warsztat trzy tematy wieczoru.
Jak mantra pojawiał się też temat egzekucji przepisów już funkcjonujących, przy czym mieszkańcy uważali, że ogródki gastronomiczne funkcjonują, jak chcą. Restauratorzy natomiast podkreślali, że są przez pracowników Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni kontrolowani przynajmniej dwa razy w roku, kary są ściągane i “zawsze ktoś odbiera telefon”.
Nie sposób wymienić wszystkich propozycji, poza tym niektóre tematy konsultacji nakładały się na siebie (jak np. hałas z ogródkami, ale też z meleksami, czy muzyką uliczną, o których była mowa już wcześniej).
Padły m.in. takie propozycje:
- należy zdefiniować źródła największego hałasu na Głównym Mieście doposażając kamery monitoringu;
- w kontekście godzin pracy ogródków ustalono, że mogłyby pracować do północy, ale przy powtarzających się naruszeniach związanych z hałasem po kilku ostrzeżeniach właściciele powinni tracić koncesję na sprzedaż alkoholu, a nawet otrzymać zakaz prowadzenia ogródka;
- żeby można było egzekwować kary za nadmierny hałas należy zdefiniować normę dopuszczalnego hałasu;
- tak jak Gdański Zarząd Dróg i Zieleni uzgadnia dziś wygląd ogródków z restauratorami i przedstawia im wytyczne, tak w przyszłości powinien wydać wytyczne dla oświetlenia i iluminacji lokali (powinny określić m.in. natężenie i barwę światła) i opiniować projekty;
- lokale, które prowadzą nocną sprzedaż alkoholu (godzina do ustalenia) powinny mieć obowiązek zatrudniania ochrony dbającej o spokój;
- miasto powinno sprawdzać, czy działalność prowadzona w lokalu jest zgodna z deklarowaną w umowie.
Na zakończenie spotkania pojawiły się głosy, że uczestnicy konsultacji powinni zostać poinformowani, jakie zapisy zostaną umieszczone w projekcie uchwały.
Bieżące informacje o postępach prac nad Parkiem Kulturowym Główne Miasto - zawsze na poświęconej mu stronie.