• Start
  • Wiadomości
  • Metropolie wspólna sprawa, czyli kongres Smart Metropolia w Gdańsku

Metropolie wspólna sprawa, czyli kongres Smart Metropolia w Gdańsku

O rozwoju gospodarczym polskich powiatów, dawnych miastach wojewódzkich czy wyzwaniach dla metropolii z perspektywy Regionu Metropolitalnego Hamburg rozmawiano dziś, 20 września, podczas pierwszego dnia kongresu Smart Metropolia. Co przyniesie dzień drugi?
20.09.2018
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Siódma edycja Smart Metropolia tradycyjnie odbywa się w Amber Expo
Siódma edycja Smart Metropolia tradycyjnie odbywa się w Amber Expo
Dominik Paszliński/www.gdansk.pl

Smart Metropolia to największa konferencja na temat obszarów metropolitalnych w Polsce. Tegoroczna, siódma już edycja wydarzenia odbywa się w dniach 20 - 21 września w AmberExpo.

Głównym organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot (w tym roku po raz pierwszy wspiera je Fundacja Gdańska).  

- Metropolie istnieją i rozwijają się czy ktoś tego chce czy nie. To procesy obiektywne, dziejące się na całym świecie i również w naszym kraju - mówił otwierając kongres Paweł Adamowicz prezydent Gdańska i przewodniczący zarządu OM G-G-S. - Można rozwój metropolii ułatwiać i wspierać, można go też hamować. Mądre rządy będą wspierały ich rozwój z licznych powodów, o których na pewno będą toczyć się dyskusje podczas naszego kongresu.

Paweł Adamowicz prezydent Gdańska i przewodniczący zarządu Stowarzyszenia Obszar Metropolitalny Gdańsk - Gdynia - Sopot
Paweł Adamowicz prezydent Gdańska i przewodniczący zarządu Stowarzyszenia Obszar Metropolitalny Gdańsk - Gdynia - Sopot
Dominik Paszliński/www.gdansk.pl

Bez metropolii nie ma rozwoju państw

Prezydent Gdańska przytoczył także fragment raportu OECD, organizacji skupiającej najbardziej rozwinięte gospodarczo państwa świata “Wiek metropolii” z r. 2015: “Pozostawienie obszarów metropolitalnych na starych strukturach zarządzających i dzielenie ich granicami administracyjnymi osłabi nie tylko potencjał gospodarczy tych metropolii, ale przede wszystkim państw, w których te metropolie funkcjonują”.

- Metropolie przekraczają struktury administracyjne XX wieku, a takie struktury, nie przystające do wyzwań przyszłości, wciąż funkcjonują w Polsce - dodał Paweł Adamowicz. - Dlatego nieustannie zabiegamy o ustawę metropolitalną dla naszego obszaru metropolitalnego, która jest niezbędna nie tylko, by umocować prawnie nasze działania, ale także po to, byśmy tak jak Górnośląski Związek Metropolitalny, zyskali udział w podatkach państwowych i mogli przeznaczyć te środki na finansowanie transportu publicznego.

Wspólny bilet dla całego Pomorza

Ryszard Świlski, wicemarszałek województwa pomorskiego mówił m.in. właśnie o transporcie publicznym, czyli o projekcie wspólnego biletu: - Nie zamykamy się w granicach metropolii, interesuje nas wspólny bilet na obszarze całego województwa. Podpisaliśmy porozumienie w tej sprawie m. in. ze Słupskiem, Starogardem, Tczewem i już w październiku pilotaż projektu stanie się faktem.

Marszałek zaprezentował zebranym na sali identyfikatory, które pojawią się w pojazdach komunikacji. Będą one zaproszeniem dla pasażerów do udziału w pilotażu.

- Wystarczy, że podróżni ściągną aplikację i zeskanują kod z identyfikatora, by wziąć udział w teście systemu. Docelowo pasażerowie w naszym województwie nie będą się już przejmowali tym, kto będzie rozliczał poszczególne składowe ceny ich podróży - tłumaczył Ryszard Świlski. - W najbliższy poniedziałek sejmik województwa, a później rady miasta w Gdańsku i Gdyni podejmą uchwały w sprawie przekazania kompetencji związanych z prowadzeniem transportu publicznego do wspólnej spółki. To umożliwi nam aplikowanie o o ponad 100 mln zł na realizację całego systemu, wierzę że jesteśmy “skazani na sukces”.

Ryszard Świlski, wicemarszałek województwa pomorskiego zaprezentował identyfikator. Takie same pojawią się w pojazdach komunikacji. Będą one zaproszeniem dla pasażerów do udziału w pilotażu systemu wspólnego biletu
Ryszard Świlski, wicemarszałek województwa pomorskiego zaprezentował identyfikator. Takie same pojawią się w pojazdach komunikacji. Będą one zaproszeniem dla pasażerów do udziału w pilotażu systemu wspólnego biletu
Dominik Paszliński/www.gdansk.pl

Michał Glaser, dyrektor biura OM G-G-S wspomniał o tegorocznych nowościach w formule kongresu.

- Zmniejszyliśmy liczbę paneli równoległych, ponieważ zależy nam na większej interakcji między uczestnikami Smart Metropolii - tłumaczył. - W tym roku ośmioro panelistów dobraliśmy po raz pierwszy w ramach otwartego konkursu, do którego aplikowało kilkanaście osób.

Springer o dawnych miastach wojewódzkich

Pierwsze wystąpienie kongresu można uznać za pewne zaskoczenie. Reportażysta i fotograf Filip Springer opowiedział bowiem o projekcie reporterskim “Miasto Archipelag. Polska mniejszych miast”, który zrealizował kilka lat temu w 31 byłych stolicach województw (utraciły swój status w trakcie reformy administracyjnej z 1998 r.)  

- Celem projektu było przyjrzenie się Polsce mniejszych miast. Zarówno we mnie, jak i u pozostałych autorów zaangażowanych w “Archipelag” narastało poczucie, że ta Polska jest właściwie nie opowiedziana i nie wiemy co się tam dzieje - tłumaczył Filip Springer.

Autor przedstawił miasta w trzech momentach: w 1975 r. - gdy awansowały do roli ośrodków wojewódzkich, w 1998 r. gdy zostały tej roli pozbawione i w roku 2004 - gdy do Polski napłynął olbrzymi “zastrzyk” funduszy europejskich.

Filip Springer opowiadał o swoim projekcie Miasto Archipelag
Filip Springer opowiadał o swoim projekcie Miasto Archipelag
Dominik Paszliński/www.gdansk.pl

- Prezydent Paweł Adamowicz i marszałek Ryszard Świlski mówili przed chwilą o rozwoju infrastruktury transportu publicznego. We wszystkich miastach “Archipelagu” ten transport dziś leży - podkreślił reportażysta. - W wypowiedziach ich mieszkańców zaś przeważają cztery słowa: utrata (roli, znaczenia i młodych ludzi), pominięcie (w narracji, rozdziale środków, procesie rozwojowym), stereotypy - szkodliwe i krzywdzące określenia, które przez minione lata do wielu z tych miast przylgnęły; oraz brak opowieści i rzetelnego spojrzenia na ich potrzeby.

Filip Springer w trakcie pracy nad projektem rozmawiał z ponad 300 osobami: - Wielu z moich bohaterów nie ma już w rodzinnych miastach. Wyjechali do większych ośrodków albo za granicę, choć jeszcze trzy lata temu pałali entuzjazmem i chęcią pozostania tam, gdzie ich wówczas zastałem.

Nie da się zjeść dwóch ciastek jednocześnie

Po dziennikarskim spojrzeniu na polskie miasta, przyszedł czas na spojrzenie ekonomisty. Dr hab. Tomasz Brodzicki wykłada na Uniwersytecie Gdańskim, współpracuje także z Instytutem Rozwoju, gdzie wspólnie z Dorotą Ciołek przeprowadził badania nt. roli obszarów metropolitalnych w rozwoju Polski.

Naukowcy podjęli mrówczy wysiłek i wyliczyli wskaźniki PKB oraz PKB per capita dla wszystkich polskich powiatów w latach 2004 - 2015 (GUS nie dostarcza takich danych na poziomie powiatowym - red.).

- Wszystkie powiaty w Polsce w badanym okresie odnotowały wzrost gospodarczy, ale nie działo się to w równym tempie. Co ciekawe, bardzo często PKB rosło najszybciej nie w samym rdzeniu obszaru metropolitalnego, ale w zewnętrznych dla niego powiatach - tłumaczył Tomasz Brodzicki. - Na podstawie naszych badań nie można stwierdzić, że obszary metropolitalne rozwijają się kosztem swojego otoczenia. Rozwijają się szybciej, ale następuje dyfuzja (rozprzestrzenienie) procesów rozwojowych

Ekonomista podkreślił, że mówiąc o roli obszarów metropolitalnych trzeba pamiętać o niełatwym wyborze, którego jednak jego zdaniem trzeba w Polsce dokonać.

- Nasz kraj albo może rozwijać się bardziej równomiernie, ale prawdopodobnie kosztem niższego tempa wzrostu; albo w trochę wyższym tempie, lecz godząc się w ten sposób na prawdopodobne większe nierówności - zaznaczył. - Moim zdaniem, jednocześnie nie można zjeść “tych dwóch ciastek”. Ten społeczno - polityczny wybór nie jest łatwy, ale zdecydowanie brakuje w naszym kraju dyskusji na ten temat.

Dr hab. Tomasz Brodzicki
Dr hab. Tomasz Brodzicki
Dominik Paszliński/www.gdansk.pl

Wieś i miasto, dynamiczna gospodarka i dobre życie

O doświadczeniach funkcjonującego  formalnie od 1995 roku Regionu Metropolitalnego Hamburg (Metropolregion Hamburg) mówiła Susanne Metz, dyrektor generalna ds. planowania i rozwoju przestrzennego tej niemieckiej metropolii. Pięciomilionowa hamburska metropolia rozciąga się na obszarze: czterech landów, 17 powiatów, dwóch tzw. miasta pozapowiatowych oraz oczywiście Hamburga.

- Na całym świecie globalizacja zmusza regiony do globalnej konkurencji i nie inaczej jest z Europą, do której wszyscy tutaj należymy, o czym przede wszystkim musimy pamiętać - zaznaczyła Susanne Metz. - Współpracując w ramach metropolii nie można zapomnieć o zróżnicowaniu wchodzących w jej skład obszarów. Jest to przecież związek miejsko - wiejski. W metropolii jednocześnie łączymy “miejskie i wiejskie życie”, odpowiadamy na wyzwania globalizacji i prowadzimy walkę konkurencyjną z innymi ośrodkami, między innymi o pracowników. W Niemczech szukamy ekspertów z wielu pól, nie tylko badaczy i naukowców, ale także rzemieślników.

Wg. Susanne Metz główną ambicją współczesnych metropolii powinno być połączenie dwóch ideałów - stworzenie miejsca,w którym po prostu dobrze się żyje, jednocześnie tętniącego życiem gospodarczym.

Susanne Metz
Susanne Metz
Dominik Paszliński/www.gdansk.pl

Andrzej Porawski - dyrektor biura Związku Miast Polskich, który po wystąpieniach wprowadzających poprowadził debatę pod hasłem “Metropolie wspólna sprawa”, dodał: - Z prezentacji Susanne Metz i Filipa Springera wynika jednoznacznie, że jednym z podstawowych zagadnień funkcjonowania obszarów metropolitalnych jest budowanie kultury współpracy współtworzących ją interesariuszy - mówił. - Samo zbudowanie struktur nie wystarczy.

Później tego samego dnia dyskutowano jeszcze o m.in. budżetach obywatelskich i innych trendach partycypacji społecznej w dzielnicach, miastach czy sołectwach oraz o wynalazczości w aspekcie metropolii.

Drugi dzień Smart Metropolii otworzy wystąpienie prof. Grzegorza Gorzelaka z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG, wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego, pt. “Między globalizacją a lokalnością - synergia i konflikty w metropolii” (godz. 9.30).

Czy metropolie potrzebują wsparcia miasta - zastanawiać będą się uczestnicy jednego z paneli o godz. 10. Równolegle toczyć się będzie dyskusja o krajobrazie metropolii i doświadczeniach małych i dużych miast w kształtowaniu przestrzeni.

Więcej informacji na temat drugiego dnia kongresu znaleźć można tutaj.

Wstęp na Smart Metropolię jest wolny, wystarczy się zarejestrować.

TV

Kaszubi – tożsamość obroniona. Rozmowa z prof. Cezarym Obrachtem-Prondzyńskim