• Start
  • Wiadomości
  • Jak się czuje polski senior? Sprawdzono stan zdrowia blisko 6 tysięcy respondentów

Jak się czuje polski senior? Sprawdzono stan zdrowia blisko 6 tysięcy respondentów

Blisko 6 tysięcy Polaków w wieku 60+ i więcej przebadano w ramach projektu PolSenior2 pt. „Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem”, realizowanego w ramach Narodowego Programu Zdrowia. W badaniach uczestniczyli eksperci z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Znane są już szczątkowe wyniki - reszta będzie prezentowana częściowo na konferencjach naukowych w listopadzie i grudniu, na pełen raport trzeba będzie poczekać do 2021 roku.
18.11.2020
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Projekt PolSenior2 to największe ogólnopolskie badanie stanu zdrowia starszych Polaków, ich sytuacji społeczno-ekonomicznej oraz jakości życia. Eksperci mają nadzieję, że opublikowane wyniki pozwolą przygotować politykę społeczną i zdrowotną kraju w taki sposób, by seniorzy mieli należytą opiekę
Projekt PolSenior2 to największe ogólnopolskie badanie stanu zdrowia starszych Polaków, ich sytuacji społeczno-ekonomicznej oraz jakości życia. Eksperci mają nadzieję, że opublikowane wyniki pozwolą przygotować politykę społeczną i zdrowotną kraju w taki sposób, by seniorzy mieli należytą opiekę
fot. Pixabay

 

 

Projekt PolSenior2, zatytułowany „Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem”, to ogólnopolskie badanie stanu zdrowia starszych Polaków, ich sytuacji społeczno-ekonomicznej oraz jakości życia, realizowane w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 ze środków Ministerstwa Zdrowia.

Eksperci alarmują, że długość życia przestała wzrastać. Problem dotyczy nie tylko Polaków, ale wszystkich krajów Unii Europejskiej. Jak wskazuje prof. Bogdan Wojtyniak z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny, główną przyczyną tego stanu rzeczy (biorąc pod uwagę uśrednione dane z różnych krajów, w tym z Polski) jest spowolnienie spadku umieralności z powodu chorób układu krążenia. O tym alarmowała już OECD - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organisation for Economic Cooperation and Development), skupiająca 37 wysoko rozwiniętych i demokratycznych państw. Z raportu opublikowanego w 2019 roku wynika, że u co drugiego zmarłego mieszkańca krajów OECD śmierć nastąpiła w wyniku choroby układu sercowo-naczyniowego - dotyczyła aż 31 procent przypadków (na drugim miejscu plasują się choroby nowotworowe). Z kolei Wielka Brytania winy w wyhamowaniu średniej długości życia upatruje w spadku wydatków na opiekę społeczną.

Głównym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego jest podwyższone ciśnienie tętnicze. Tymczasem z badań terenowych, przeprowadzonych przez zespół badawczy projektu PolSenior2 w ramach pierwszego etapu prac nad raportem dotyczącym stanu zdrowia osób starszych, wynika, że aż u 75 procent polskich kobiet i mężczyzn powyżej 60. roku życia występuje nadciśnienie tętnicze. Tylko co ósmy senior ma wartości ciśnienia krwi w granicach ciśnienia optymalnego lub prawidłowego. Wśród wszystkich chorych z nadciśnieniem tętniczym w wieku 60+ tylko co trzecia osoba jest skutecznie leczona, a co piąta nie jest świadoma tej choroby. Natomiast 9,7 procent badanych przebyło chorobą nowotworową lub zmaga się z nią obecnie. Ale polscy seniorzy cierpią również na choroby metaboliczne, na przykład cukrzycę, i endokrynologiczne, zespół kruchości, a także demencję. Ich udziałem często są urazy mechaniczne spowodowane ograniczeniem sprawności ruchowej. 26 procent seniorów ma depresję.

 

 

Ogromnie ważną rolę w prognozowaniu tego, jak zdrowie i jakość życia mieszkańców danego kraju zmieniają się - na korzyść, bądź nie - są badania prospektywne. Tych jednak w Polsce się powszechnie nie wykonuje. Tymczasem, jak podkreślają naukowcy, pozwoliłyby one wskazać, jaki wpływ odgrywają konkretne czynniki, uwarunkowania społeczne i zachowania, i umożliwić realny wpływ na wydłużanie długości życia.

- Niewykonywanie badań prospektywnych to wielki brak polskiej epidemiologii i nauk o zdrowiu - przyznaje prof. Bogdan Wojtyniak. - Są to badania droższe, trudniejsze do zorganizowania, ale występują również przeszkody natury formalnej - przepisy dotyczące RODO bardzo utrudniają prowadzenie analiz stanu zdrowia, badań epidemiologicznych i prospektywnych. Obserwuję też brak zrozumienia potrzeby tych badań.

Dlatego tak ważne będą wyniki badań projektu PolSenior2. W całości poznamy je w 2021 roku, ale już teraz opublikowane częściowo istotne wnioski na temat aktualnej kondycji polskich seniorów, wyodrębnione z blisko 6 tysięcy ankiet przeprowadzonych wśród respondentów z całej Polski. Badaniu została poddana reprezentatywna grupa w wieku od 60 do powyżej 90 lat, wylosowana na podstawie numeru PESEL. Autorzy badań mają nadzieję, że posłużą one jako konkretne wskazówki dla decydentów i polityków do zaplanowania niezbędnych działań, które są konieczne do zadbania o populację osób starszych w Polsce - jest bowiem ona w nienajlepszej kondycji.

- Polskie społeczeństwo bardzo szybko się starzeje. Musimy rozpoznać lepiej fizjologię starzenia się i zobaczyć u osób w podeszłym wieku, co jest jeszcze fizjologią, a co już jest chorobą. Ważne jest poznanie symptomatologii wielu chorób, które u osób młodych mogą przebiegać inaczej niż u starszych - zaznaczył prof. dr hab. med. Tomasz Zdrojewski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, kierownik projektu PolSenior2.

Podkreślił, że podstawowym problemem starszego wieku jest występowanie kilku chorób równocześnie. To właśnie powinna mieć na uwadze polityka społeczna i zdrowotna państwa, szczególnie, że za zaledwie 15 lat w Polsce będzie już 2,5 miliona osób powyżej 80. roku życia. Zdaniem prof. Tomasza Zdrojewskiego, z myślą o nich już teraz należy przygotować system opieki zdrowotnej w kierunku politerapii - nowoczesnego leczenia chorych z wielochorobowością, które umiejętnie wykluczałoby możliwość wystąpienia działań niepożądanych spowodowanych dużą ilością przyjmowanych razem leków.

Prof. dr hab. med. Tomasz Grodzicki, prorektor ds. Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, zaznacza, że w przypadku wielochorobowości leczenie seniorów, wymagające konsultacji u wielu specjalistów, powinno być koordynowane przez geriatrę, wprowadzonego do systemu podstawowej opieki lekarskiej.

- Lekarz koordynujący opiekę powinien być w stałym kontakcie z innymi specjalistami, byłoby to możliwe na przykład w formie telekonsultacji. Okres pandemii szczególnie sprzyja takim rozwiązaniom. System powinien być tak zorganizowany, że osoby z jedną lub dwiema chorobami mogą się leczyć u specjalistów, natomiast dla osób z szeregiem chorób, a do tego niesprawnością, powinny mieć takiego koordynatora. Idealna sytuacja byłaby, gdyby to był lekarz rodzinny, niestety w Polsce lekarze rodzinni mają wpisanych zbyt wielu chorych, a ich samych jest zbyt mało - ocenia prof. dr hab. med. Tomasz Grodzicki.

Z badań przeprowadzonych w ramach projektu PolSenior2 wynika ponadto między innymi, że co piąta osoba wymaga pomocy przy jedzeniu, ubieraniu się, toalecie. Seniorom częściej zdarzają się upadki, które powodują urazy, złamania. Z perspektywy tych trudności wprowadzenie lockdownu, w sytuacji, gdy na przykład najbliższa rodzina seniora jest na kwarantannie, jest prawdziwą tragedią. Na ocenę sytuacji zdrowotnej seniorów rzutują też czynniki społeczno-ekonomiczne, jak sytuacja materialna (co 10. respondent w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie miał środków na zakup leków) oraz poczucie osamotnienia, mogące powodować depresję i wpływać na ogólnie pogorszenie stanu zdrowia.

Teraz trwają prace analityczne związane z opracowaniem uzyskanych danych. Wstępnie wyniki badania będą częściowo prezentowane na konferencjach naukowych online w listopadzie i grudniu 2020 roku. Pełne wyniki zostaną opublikowane i upowszechnione w formie ogólnodostępnej monografii w 2021 roku. Są już jednak wstępne wnioski - eksperci podkreślają, że seniorzy powinni zostać objęci opieką długoterminową w ramach ubezpieczenia pielęgnacyjnego, na które składałyby się świadczenia medyczne i społeczne zapewniane przed odpowiednio wyszkolone służby. Wskazują też, że korzystny wpływ na stan psychofizyczny osób starszych miałoby utworzenie centrów aktywności seniora w pobliżu miejsc zamieszkania.

Projekt Polsenior2 jest realizowany w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 ze środków Ministerstwa Zdrowia - Cel Operacyjny nr 5 Narodowego Programu Zdrowia: Promocja Zdrowego i Aktywnego Starzenia się. Głównym realizatorem jest Gdański Uniwersytet Medyczny. W skład zespołu naukowego weszli eksperci z wiodących ośrodków naukowych w Polsce.

 

 

TV

Trzeci mikrolas w Gdańsku. Wspólne sadzenie w Pieckach - Migowie