• Start
  • Wiadomości
  • Gdańsk przywraca tytuł miejskiego carillonisty. Otrzyma go Monika Kaźmierczak

Gdańsk przywraca stanowisko miejskiego carillonisty. Otrzyma je Monika Kaźmierczak

Monika Kaźmierczak już jutro, 19 września, podczas uroczystości w Wielkiej Sali Wety Ratusza Głównego Miasta, otrzyma oficjalną nominację na stanowisko miejskiego carillonisty. Wydarzenie zakończy się recitalem gdańskiej mistrzyni.
18.09.2018
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Miejska carillonistka to od jutra dr Monika Kaźmierczak
Miejska carillonistka to od jutra dr Monika Kaźmierczak
Aleksandra Guździk

Monika Kaźmierczak jest absolwentką gdańskiej Akademii Muzycznej, a dziś jej wykładowczynią. Studiowała też w Niderlandzkiej Szkole Carillonowej w Amersfoort. Kaźmierczak od wielu lat realizuje projekty propagujące muzykę carillonową. Związana jest z Polskim Stowarzyszeniem Carillonowym i Muzeum Gdańska, dla którego koncertuje. Od wielu lat gra też w całej Polsce i za granicą.

– Dla Gdańska koncertuję już od 2001 roku, z dwuletnią przerwą na studia w Holandii - mówi Monika Kaźmierczak. - Cieszę się, że wracamy do dawnej gdańskiej tradycji. Do moich zadań należało będzie granie cotygodniowych koncertów na wieży kościoła św. Katarzyny (w piątki o godz. 14.45) i wieży Ratusza Głównego Miasta (w soboty o godz. 12.05). Do tego koncerty świąteczne oraz koncerty na specjalne okazje, np. rozpoczęcie i zakończenie Jarmarku św. Dominika.

Uroczystość przywrócenia stanowiska miejskiego carillonisty rozpocznie się o godz. 11, w Wielkiej Sali Wety Ratusza Głównego Miasta. Ok. godz. 11. 25 artystka zagra inauguracyjny koncert z carillonu umiejscowionego w ratuszowej wieży. W listopadzie 2018 r., z okazji 20. lecia gdańskich carillonów, Muzeum Gdańska wyda przewodnik poświęcony dziejom tych instrumentów.


Dzwon z carillonu wieży kościoła św. Katarzyny
Dzwon z carillonu wieży kościoła św. Katarzyny
Dariusz Kula (ze zbiorów Muzeum Gdańska)

Według źródeł, po raz pierwszy automatyczny carillon miał zabrzmieć od 1561 roku w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska. Osoba programująca jego mechanizm była najpewniej wynagradzana przez Radę Miejską, co księgi kasy miejskiej odnotowują po raz pierwszy w 1576 roku.

Decyzję o nominacji na stanowisko wydawał pierwszy burmistrz.

Ostatnim miejskim carillonistą był Georg Edel, sprawował to stanowisko do marca 1945 roku. 

– Gdańskie korzenie muzyczne są bardzo głębokie, warto je odtwarzać i pielęgnować – mówi prezydent Gdańska Paweł Adamowicz. - Carillon niesie za sobą niemal pięć wieków tradycji, a współcześnie towarzyszy nam przy ważniejszych miejskich wydarzeniach. Przywrócenie stanowiska naszego carillonisty jest więc naturalnym sposobem upamiętnienia współczesnej 20-letniej działalności. Od 2009 roku miasto szczyci się jedynym w Polsce carillonem mobilnym nazwanym na cześć miasta – „Gdańsk”.



Dr Monika Kaźmierczak jest również wykładowczynią gdańskiej Akademii Muzycznej
Dr Monika Kaźmierczak jest również wykładowczynią gdańskiej Akademii Muzycznej
Aleksandra Guździk


Carillon, czyli dzwony

Po wojnie carillony zamilkły. Dekret Hermana Goeringa nakazywał przetopienie dzwonów. Te, które nie zostały zniszczone, zostały wywiezione do Niemiec. W Gdańsku pozostało tylko część kolekcji, na przykład 16 dzwonów z Biskupiej Górki, które uruchomiono oficjalnie w 1940 roku. W 1970 roku zamontowano je na wieży Ratusza Głównego Miasta Gdańska gdzie grały do 1990 roku.

– Dzwony z Biskupiej Górki można dziś zobaczyć w Muzeum Nauki Gdańskiej – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. – Ich demontaż, podyktowany złym stanem technicznym, był możliwy także dzięki temu, iż 1989 roku przywrócono instrument w wieży kościoła św. Katarzyny. Początkowo było to automatyczne urządzenie, w 1998 roku dołączono 12 dzwonów i klawiaturę gry ręcznej. W 2000 roku w Ratuszu Głównomiejskim zamontowano nowy instrument, który można usłyszeć dziś podczas spaceru ulicą Długą. Wszystkimi carillonami, również tym mobilnym, zarządza obecnie Muzeum Gdańska.

Gdańska tradycja – tajemnice i ciekawostki

Instrument obsługiwał tzw. programista, ponieważ carillon ratuszowy z 1561 roku był automatyczny. Otrzymywał stałą pensję kwartalną oraz dodatkowe wynagrodzenie, gdy programował melodie z okazji wyborów do Rady Miejskiej, rozpoczęcia i zakończenia Jarmarku św. Dominika oraz innych ważnych okoliczności.

– Początkowo programistę ratuszowego carillonu nazywano różnie, na przykład ustawiaczem śpiewającego mechanizmu zegarowego czy ustawiaczem dzwonów. W wieku XVIII wieku najczęściej spotykanym określeniem był tytuł „Raths-Uhr Glockensteller”, co należy tłumaczyć jako: „ustawiacz dzwonów ratuszowego zegara”. W wieku XIX przyjęły się nazwy „Glockenist” lub „Glockenspieler” zarówno dla carillonisty kościoła św. Katarzyny jak i programisty ratuszowego automatu – mówi prof. Danuta Popinigis z Akademii Muzycznej.

Program uroczystości:

19 września 2018 r., godz. 11

Wielka Sala Wety, Ratusz Głównego Miasta, ul. Długa 46/47

(wejście przez przedproże od strony ul. Długiej)

11:00 – powitanie dyrektora Muzeum Gdańska dr. hab. Waldemara Ossowskiego

11:03 – przemówienie prezydent Gdańska Pawła Adamowicza

11:13 – laudacja dr. hab. Waldemara Ossowskiego

11:15 – wręczenie przez prezydenta Gdańska mianowania na miejskiego carillonistę dr Monice Kaźmierczak

11:17 – przemówienie i zaproszenie do wysłuchania recitalu dr Moniki Kaźmierczak

11:25 – recital carillonowy z wieży Ratusza Głównego Miasta (publiczność może go wysłuchać z ul. Piwnej)

11:35 – poczęstunek, wywiady indywidualne.

TV

W maju kwalifikacje do Mistrzostw Świata w Ergo Arenie!