Warto wstąpić do Bazyliki Mariackiej. Średniowieczne malowidła w kaplicy św. Jakuba już w pełnej krasie

Po rozebraniu 11-piętrowego rusztowania w pełni podziwiać można już polichromie w XV-wiecznej kaplicy św. Jakuba, położonej w części wschodniej Bazyliki Mariackiej. Zakończono tam właśnie drugi, a zarazem ostatni etap prac konserwatorskich. Oglądając malowidła ścienne w kaplicy św. Jakuba możemy przenieść się w czasie i zobaczyć, jak wyglądało oryginalne wnętrze gdańskiej świątyni w okresie średniowiecza. 
14.11.2024
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Zdjęcie przedstawia sklepienie gotyckiego wnętrza, prawdopodobnie kościoła lub innego zabytkowego budynku. Widoczne są żebrowe łuki sklepienne, które tworzą geometryczny wzór, a także charakterystyczne dla gotyku wysokie, ostrołukowe okno z metalowymi kratami. Sklepienie zdobią delikatne kolory – zielony, czerwony i kremowy – które zostały użyte do pomalowania żeber oraz niektórych elementów architektonicznych. Na białym sklepieniu widoczna jest złota gwiazda, pełniąca funkcję dekoracyjną. Całość sprawia wrażenie lekkiej konstrukcji, typowej dla stylu gotyckiego, a kolorystyka oraz detal architektoniczny dodają elegancji i historycznego charakteru.
Dobre oko może dostrzec na sklepieniu kaplicy twarz kojarzącą się z wizerunkiem diabła
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl

Wyjątkowe prace konserwatorskie

Prace restauratorskie w kaplicy, które patronem jest św. Jakub, wykonała dr konserwator dzieł sztuki Ewa Lisiak z gdańskiej firmy Restory
 
Aby zobaczyć efekty prac konserwatorskich trzeba jednak patrzeć bardzo wysoko, aż pod sklepienie kaplicy. 
 
O całym procesie działań konserwatorskich w tej części Bazyliki Mariackiej napisaliśmy ostatnio szczegółowo w artykule pt. Malowidła na wysokości 26 metrów - Prawdziwy urok Bazyliki Mariackiej sprzed 500 lat.
Zdjęcie przedstawia wnętrze gotyckiego budynku, w którym widoczne są wysokie, ostrołukowe okno oraz bogato zdobione ściany. Okno jest podzielone metalowymi kratownicami i wypełnia znaczną część ściany, co jest typowe dla gotyckiego stylu, w którym światło odgrywa istotną rolę. Po lewej stronie widoczne są fragmenty fresków, przedstawiające postacie świętych lub sceny religijne, co sugeruje sakralny charakter wnętrza, prawdopodobnie kościoła. Freski są w stonowanych barwach, które dobrze komponują się z surowym wystrojem. Ściany i łuki sklepienne zdobią subtelne pasy kolorystyczne – zielony, czerwony, brązowy – które akcentują linie architektoniczne. Sklepienie, widoczne u góry, jest wykonane z geometrycznych wzorów, co dodaje przestrzeni elegancji i lekkości.
Koszt prac w drugim etapie prac konserwatorskich w kaplicy św. Jakuba wyniósł 320 tys., z czego 75 proc. stanowił wkład miasta Gdańska. Pozostałą kwotę pokryła parafia Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, której siedzibą jest Bazylia Mariacka
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl
 
-  W tym stuleciu nie prowadziliśmy żadnych prac przy malowidłach ściennych w kościele mariackim. Przez obecność polichromii kaplica św. Jakuba jest najlepszym świadkiem pierwszego, średniowiecznego wystroju świątyni mariackiej. W innych częściach kościoła eksponowane są jedynie niewielkie fragmenty pierwotnych polichromii. Nigdzie nie mamy też widocznych tak, jak w kaplicy św. Jakuba, żeber z barwną dekoracją - wyjaśnia Ewa Lisiak.

Dzieje kaplicy w pigułce

Donatorem kaplicy św. Jakuba w 1423 r. był bogaty mieszczanin Wilhelm Winterfeld i jego żona Małgorzata. Przekazali pieniądze na utrzymanie dwóch kapłanów, którzy mieli odprawiać wieczyste msze święte.
 
ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ ODNOWIONEJ KAPLICY ŚW. JAKUBA:


 
W 1426 r. we wnętrzu kaplicy ułożono płytę nagrobną rodziny. Następnie, ustawiono ołtarz, który notabene, jest jednym z najciekawszych zabytków sztuki średniowiecznej w Gdańsku. W szafie ołtarzowej znajdują się figury patrona kaplicy: św. Jakuba, Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz św. Katarzyny, która depcze cesarza Maksencjusza, swojego prześladowcę.  
 
W kaplicy św. Jakuba pochowano m.in. Gotfryda Lengnicha (1689-1774), syndyka miejskiego (urzędnik), historyka Prus i prawa polskiego. To patron jednej z ulic we Wrzeszczu, a od czerwca 2011 r. także gdańskiego tramwaju Pesa Swing.

Wirtualna wystawa: zobacz średniowieczne dekoracje pod sklepieniem Bazyliki Mariackiej

Winterfeldowie zlecili wykonanie całego wystroju kaplicy lokalnym twórcom, o których wiadomo, że są też autorami kolegium apostolskie w katedrze w Elblągu. 
 

TV

Jarmark Bożonarodzeniowy otwarty!