Actus Humanus Nativitas 2022 - muzyka dawna w wirtuozerskim wykonaniu. Do niedzieli
O czym opowiada sztuka Tanji Sljivar?
Tekst opublikowany w roku 2018, opowiada o prawdziwych wydarzeniach. Historia dotyczy małej, konserwatywnej miejscowości w Bośni i konsekwencjach pewnej wycieczki szkolnej, na którą pojechała grupa trzynastolatek. Po powrocie okazało się, że siedem z nich jest w ciąży. Przymuszone, poddały się aborcji.
Ta “zbiorowa ciąża” stała się przedmiotem medialnego skandalu. Nagłośniona, wywołała w Bośni i Hercegowinie ogólnokrajową debatę na temat zmiany obyczajowości oraz umacniania się szokujących trendów wśród dorastających dziewcząt.
Autorka nadała sztuce podtytuł “Tekst dramatyczny o pewnej próbie zaznania swobody w małym mieście”, ponieważ zwraca w niej uwagę na dramatyczne zderzenie: zachłyśnięcie się postępem, nie idzie w parze z potrzebami dzieci, których potrzeby są banalizowane.
Ona oddaje im głos. Dziewczynki opowiadają o - z ich punktu widzenia - "wszystkich istotnych sprawach”: sposobach na odchudzanie, pozach do zrobienia najlepszego selfie, o pornografii, ale nie o tym, co najważniejsze: w jakich okolicznościach zaszły w ciążę. Zachowują się infantylnie, choć mówią o wolności, a ich wiedza o świecie bazuje na strzępach, często fałszywych, informacji z internetu.
Autorka chce zwrócić uwagę na to, jak zmieniają się rytuały przemiany w społeczeństwie, jak bardzo różnią się od tych, których doświadczała młodzież poprzednich pokoleń.
O formie dramatu
Siedem scen i siedem monologów trzynastolatek, poprzecinanych dialogami i konwersacjami na komunikatorach, współtworzy formalną ramę dramatu. Z ich wypowiedzi, przypominających partie chóru, utkany jest krytyczny komentarz dotyczący fatalnego poziomu edukacji seksualnej oraz zakłamanej moralności w Bośni i Hercegowinie, tematu uniwersalnego również w innych regionach geograficznych.
Warto zwrócić uwagę na warstwę językową oraz rytmiczność utworu. Tanja Šljivar, zafascynowana sposobem komunikowania się nastolatek, wykorzystuje zasłyszane monologi i dialogi, poddaje je stylizacji tworząc dynamiczną kombinację rozmaitych reżimów wypowiedzi (szowinistyczny język ulicy, język internetu i czasopism, język niewykształconych kobiet w średnim wieku, język krytyki feministycznej). W wielu miejscach rezygnuje z klasycznej składni i interpunkcji.
Tłumaczenia tekstu z języka bośniackiego na język polski, dokonała Gabriela Abrasowicz w 2020 roku.
Piotr Jankowski i sztuka o eksperymencie więziennym Zimbardo
O gdańskim czytaniu performatywnym
Dramat Tanja Sljivar napisała w 2016 roku, opublikowano go w 2018 r. Jego czytania sceniczne odbywały się w teatrach m.in. w Belgradzie, zrealizowano też słuchowiska radiowe w Niemczech i w USA oraz spektakl w Deutsches Theater w Berlinie (Draufgängerinnen. All adventurous women do, reż. Salome Dastmalhi). Teraz polska widownia będzie miała okazję zapoznać się z tym materiałem.
W Gdańsku reżyserii dramatu podjął się Piotr Jankowski, aktor teatralny, filmowy oraz reżyser, absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Znany ze scen Teatru Narodowego w Warszawie i Teatru Wybrzeże w Gdańsku. Były wykładowca w Akademii Muzycznej w Gdańsku, reżyserujący w Konsulacie Kultury w Gdyni i w Klubie Żak, którego realizacja mocnej sztuki “Eksperyment” Mario Giordano spotkała się z gorącym odbiorem widzów i krytyków.
W czytaniu performatywnym, które odbędzie się klubie Bunkier (ul. Olejarna 3), w niedzielę, 11 grudnia o godz. 18, udział biorą: Julita Bożewicz, Sandra Bożewicz, Aleksandra Dziewit, Anita Kostyńska, Ania Piotrowska, Julia Ostaszewska i Ewelina Stańczyk - aktorki, studentki i absolwentki Akademii Muzycznej w Gdańsku, wydziału Wokalno-Aktorskiego, specjalność musical oraz śpiew solowy.
Wydarzenie zrealizowane dzięki wsparciu finansowemu Miasta Gdańsk.
