Powitanie ołtarza - nie tylko w kościele
Ten wspaniały zabytek sztuki sakralnej przyjechał do Gdańska w marcu 2020 r. Oficjalna uroczystość powitalna nie była możliwa wcześniej, ze względu na pandemię.
W sobotę zaległość udało się nadrobić z nawiązką. Modlitwie przewodniczyli abp Tadeusz Wojda, metropolita gdański oraz ewangelicki biskup Christian Stäblein. Wśród gości były m.in. Cornelia Pieper, konsul generalna Niemiec w Gdańsku, Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, niemiecka posłanka Katrin Budde - przewodnicząca Komisji Kultury Bundestagu, a także Piotr Adamowicz, gdański poseł na Sejm RP.
Zaraz po uroczystości w kościele odbyło się świeckie spotkanie w Dworze Artusa, na którym można było wysłuchać okolicznościowych przemówień, a nade wszystko dwóch wykładów: prof. Elżbiety Pileckiej - "Średniowieczny kościół parafialny Głównego Miasta Gdańska" i dr Olgi Broniewskiej - "Ołtarz św. Trójcy bractwa św. Jerzego".
"Otworzyło się niebo". Ołtarz główny Bazyliki Mariackiej po renowacji WIDEO I ZDJĘCIA
Katolicy i ewangelicy - wspólne modlitwy
W Bazylice Mariackiej zebranych powitał proboszcz świątyni, ks. Ireneusz Bradtke.
- Dzisiaj wspólnie, katolicy i ewangelicy, świętujemy powrót do kościoła Mariackiego po 78 latach wyjątkowego ołtarza, bezcennego gotyckiego dzieła sztuki, ołtarza Trójcy Świętej Bractwa Świętego Jerzego - podkreślił proboszcz. - To w gdańskim Kościele Mariackim pokolenia chrześcijan stawały przed nim do modlitwy. Dzisiaj we wspólnotowej modlitwie dziękujemy Bogu i ludziom za dar ocalenia i powrót tego ołtarza na swoje miejsce. Niech ta modlitwa oraz wspólne dzieło przywracania świątyni mariackiej dawnej świetności zbliży nas do Boga w Trójcy Świętej Jedynego i do siebie nawzajem.
Głosy dwóch biskupów - z Polski i Niemiec
- Cały nasz wysiłek jest dzisiaj skierowany na poznanie Jezusa Chrystusa, Syna Bożego. Aby poznać Jezusa, trzeba nawiązać z Nim kontakt, zgłębiać Jego Słowo w Ewangelii, przyjmować Jego wskazania - mówił arcybiskup Wojda. Gdański metropolita podkreślił, że nabożeństwo ekumeniczne nie jest niczym innym, jak wspólnym zbliżaniem się do Jezusa Chrystusa, a przez Niego do samego Boga. Ostatecznym celem jest osiągnięcie zbawienia.
Bp Christian Stäblein, biskup Kościoła Ewangelickiego Berlin-Brandenburg-Śląskie Górne Łużyce, wyraził wdzięczność za możliwość powitalnej celebry w Gdańsku, po okresie pandemii. Nawiązał do toczącej się na Ukrainie wojny. - Tylko 1100 km stąd w Kijowie, także we Lwowie, ale przede wszystkim na wschodzie Ukrainy, w Donbasie trwa straszna wojna. Naród ukraiński oczekuje naszego wsparcia i na nie zasługuje. Od 24 lutego Europa nie jest już tą samą Europą - stwierdził bp. Christian Stäblein.
Bazylika Mariacka. Słynny zegar astronomiczny odnowiony, ale czekają go kolejne zabiegi
Odzyskany ołtarz miał kiedyś skrzydła?
Ołtarz Pietas Domini powstał w 1435 roku w Gdańsku, na zamówienie Bractwa Świętego Jerzego. Główny obraz ołtarzowy - przedstawiający Trójcę Świętą: Boga Ojca trzymającego ciało Syna, a także Ducha Świętego w postaci gołębicy - namalowany został na siedmiu połączonych ze sobą dębowych deskach.
Zdaniem dr Olgi Broniewskiej, jeszcze w XV wieku obraz został przycięty u dołu i od góry, i ponownie oramiony. Pierwotnie mógł mieć skrzydła. Zdaje się o tym świadczyć kopia tego ołtarza, wykonana we wczesnych latach na zamówienie gdańskiego Cechu Szewców. Obraz ten do II wojny światowej posiadał skrzydła z przedstawieniami aniołów z narzędziami Męki Pańskiej. Obecnie kopia znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.
Jak ołtarz Pietas Domini ocalał podczas wojny
Oryginalny ołtarz Pietas Domini, który wrócił teraz do Gdańska, podobnie jak wiele innych dzieł sztuki sakralnej znajdował się w Bazylice Mariackiej do maja 1943 roku. Zdemontowano je i przewieziono w bezpieczne miejsce, na podstawie decyzji niemieckich służb ochrony zabytków, które obawiały się, że Gdańsk, w tym świątynia, mogą być celem alianckich nalotów bombowych. Ołtarz ocalał z daleka od historycznych dzielnic Gdańska, które zostały niemal doszczętnie zniszczone na przełomie marca i kwietnia 1945 roku podczas walk o miasto, a następnie wskutek podpaleń dokonanych przez sowieckie wojska.
Do marca 2020 roku ten klejnot gdańskiej sztuki sakralnej przechowywany był w protestanckim kościele św. Jana, w berlińskiej dzielnicy Moabit. Przed wyjazdem do Gdańska ołtarz został uroczyście pożegnany.
Koniec wielkiego remontu Bazyliki Mariackiej - po 3 latach perła Gdańska odzyskała pierwotne piękno
Owoc polsko-niemieckiej współpracy
"Decyzja o przywróceniu ołtarza do miejsca, dla którego został stworzony, jest wielkim sukcesem obu Kościołów: polskiego Kościoła Katolickiego oraz Kościoła Ewangelickiego w Berlinie. Wydarzenie to i postawa duchownych i wiernych obu Kościołów oświetla blaskiem całość relacji polsko-niemieckich i stanowi jedno z najważniejszych wydarzeń w tych relacjach po 1989 r." - czytamy na profilu Fb Konsulatu Generalnego Niemiec w Gdańsku.
Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz na swoim Fb: "Wszystkich was gorąco zachęcam, by w wolnej chwili odwiedzić bazylikę i móc zobaczyć to arcydzieło na własne oczy".
Prezydent Dulkiewicz podkreśla też: "Jego odzyskanie nie byłoby możliwe, gdyby nie współpraca pomiędzy ks. Ireneuszem Bradtke, proboszczem bazyliki oraz Cornelią Pieper, konsul generalną Niemiec w Gdańsku, a po stronie niemieckiej biskupów Kościoła ewangelickiego. Dziękujemy!".
