W siedzibie programu Gdańsk Miasto Literatury przy Długiej 35 rusza jesienny cykl spotkań Wolne Słowo.
- Jesienny program Wolnego Słowa to rozmowy o współczesnej kulturze ukraińskiej i polskiej. Zaprezentujemy literaturę powstającą w czasie rzeczywistym oraz powracającą z przeszłości jako źródło inspiracji i siły, ale też jako nierozliczone traumy. Nasze jesienne medium to przekład. Planujemy spotkania z wybitnymi tłumaczami i literatami z Polski i Ukrainy – opowiada kuratorka cyklu Anna Łazar.
Wydarzenie 4 września zostanie poświęcone Wasylowi Stusowi, wybitnej postaci ukraińskiej literatury lat 60., w rocznicę jego śmierci w karcerze obozu o zaostrzonym rygorze WS-389/36 we wsi Kupczyno obwodu permskiego w 1985 roku. Miał wówczas 47 lat. Z tłumaczami jego poezji na język polski Marcinem Gaczkowskim i Jackiem Podsiadło Anna Łazar porozmawia m.in. o represjach wobec ukraińskiej inteligencji za czasów ZSRR czy losach książki Wahtanga Kipianieg „Sprawa Wasyla Stusa. Zbirka dokumentiw z archiwu kołysznioho KDB URSR” z 2019 roku, którą niesławny Wiktor Medwedczuk próbował w Ukrainie objąć zakazem sprzedaży. Dlaczego Wasyl Stus, jego poezja i biografia, wciąż wzbudzają tyle emocji?
Spotkanie będzie także okazją do zapoznania się z twórczością poety w oryginale i przekładzie. Stus wydał pięć tomów wierszy: „Kruhowert’” (1965), „Zymowi derewa” (1965), „Wesełyj cwyntar” (1971), „Czas tworczosti” (1972), „Palimpsesty” (1986). Po polsku do tej pory ukazał się w 2020 roku „Wesoły cmentarz. Wiersze wybrane z lat 1959–1971” w przekładzie Marcina Gaczkowskiego (Wydawnictwo Kolegium Europy Wschodniej). Jacek Podsiadło pracuje obecnie nad tłumaczeniem tomu „Czas tworczosti”.
Po rozmowie o 19.00 odbędzie się pokaz filmu „Zakazany” w reż. Romana Brovko, który wcześniej zrobi wprowadzenie. Jak mówi reżyser, film pokazuje historię człowieka, który walczy z systemem. Film w języku ukraińskim z napisami w języku polskim. Co jeszcze czeka nas na jesieni w ramach programu Wolne Słowo? 5 września o 17.00 swój cykl wykładów „Białoruś w opowiadaniach fantastycznych” kontynuuje białoruski poeta i literaturoznawca Andrej Chadanowicz, który tym razem opowie o współczesnej białoruskiej poezji, m.in. o twórczości Uładzimiera Arłoŭ, zdobywcy nagrody Europejski Poeta Wolności, Julii Cimafiejevy, Maryi Martysievič i Uładzimira Niaklajeva. 26 września o 17.00 odbędzie się uroczystość wręczenia Nagrody Drahomána za 2022 rok dla tłumaczy literatury ukraińskiej na języki światowe, współtworzona przez Ukraiński PEN Club, Ukraiński Instytut Książki oraz Instytut Ukraiński. W tym roku nominowani są: tłumaczący na angielski Mark Andryczyk, Iryna Dmytryczyn, tłumaczka na francuski „Internatu” Serhija Żadana, oraz Rayna Kamberova tłumacząca na bułgarski. W ramach wydarzenia odbędzie się m.in. dyskusja z udziałem Ostapa Sływyńskiego, Bohdana Zadury oraz Aleksandry Szymańskiej, która opowie o Nagrodzie Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. T. Boya-Żeleńskiego przyznawanej podczas festiwalu Odnalezione w Tłumaczeniu. Z kolei 2 października o 17.00 Gdańsk Miasto Literatury zaprasza na polsko-ukraińską edycję poetyckiego Slamu bez kasy.
Prowadzenie: Anna Łazar
17.00 Spotkanie z Marcinem Gaczkowskim i Jackiem Podsiadło w języku polskim.
19.00 Projekcja filmu „Zakazany” i rozmowa z reżyserem Romanem Brovko. Film po ukraińsku z napisami w języku polskim.
