Trzy lata chwały
Dlaczego właśnie 14 lutego? Tego dnia, w roku 1942, Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz o przekształceniu Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową.
Utworzona 76 lat temu AK liczyła w sumie ok. 390 tysięcy członków, którzy składali przysięgę według rytuału wojskowego. Była to emanacja Polskiego Państwa Podziemnego, i największa konspiracyjna organizacja wojskowa w okupowanej Europie. Działalność była podporządkowana londyńskiemu Rządowi RP na uchodźstwie. AK składała się głównie z patriotycznej młodzieży, poniosła wielkie straty w walkach z Niemcami. Po wojnie członkowie organizacji byli prześladowani i represjonowani przez komunistów.
AK istniała do 19 stycznia 1945 r., kiedy to została rozwiązana w obliczu postępów wojsk sowieckich na ziemiach polskich.Czytaj także: Komandor Roman Rakowski kończy 100 lat. Wielka feta w Dworze Artusa
Nie tylko przeciw Niemcom
Działalność AK była skierowana przeciwko hitlerowskim Niemcom, czego wyrazem była prowadzona na znaczącą skalę działalność wywiadowcza i sabotażowa, a także otwarta walka - z kulminacją w postaci akcji “Burza”, zakończonej powstaniem warszawskim.
Jednak w praktyce, na wcześniejszych terenach wschodnich II RP, AK podejmowała walkę nie tylko przeciw Niemcom, ale też niejednokrotnie strzelała się z Litwinami, Ukraińcami i partyzantką sowiecką (choć tego ostatniego z przyczyn politycznych starano się unikać). Były to akcje podejmowane w obronie ludności polskiej na Kresach.
Dla chłopców i dziewcząt
Ustawa została podpisana w czwartek, 6 lutego, a zaczęła obowiązywać dnia następnego. W preambule czytamy:
W hołdzie żołnierzom Armii Krajowej - największej konspiracyjnej armii w podbitej przez Niemcy i Rosję Europie, armii, która jako zbrojne ramię Polskiego Państwa Podziemnego prowadziła bohaterską walkę o odzyskanie przez Rzeczpospolitą Polską suwerenności i niepodległości, a której żołnierze po II wojnie światowej byli prześladowani przez władze komunistyczne zależne od Związku Sowieckiego.
- Jestem szczęśliwy, że udało się nareszcie wypełnić tę wielką lukę, jaką był brak święta największej podziemnej formacji wojskowej - mówi gdańszczanin Lech Parell, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. - Zarówno Ci żołnierze AK, którzy polegli jak i Ci, którzy jeszcze są wśród nas, ale także Ich rodziny zasługują na to, byśmy o Nich pamiętali właśnie w formie święta państwowego.
Czytaj także: Powstaniec warszawski major Jerzy Grzywacz ps. „Tapir” skończył 95 lat
Kpt. Janusz Komorowski, prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, również nie kryje satysfakcji: - To wyraz hołdu dla wspaniałych chłopców i dziewcząt, którzy w najtrudniejszych chwilach naszej historii mieli odwagę stanąć w obronie wolności i honoru Rzeczypospolitej, a ich heroizm i poświęcenie na zawsze pozostawały w sercach Polaków. Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej jest niezwykle ważnym krokiem w pielęgnowaniu naszej narodowej pamięci.
Czytaj także: 79 lat temu żołnierze AK chwycili w stolicy za broń. Gdańsk uczcił bohaterów Powstania Warszawskiego. WIDEO I ZDJĘCIA
Gdańska wspólnota AK
Gdańsk od wielu lat czci pamięć Armii Krajowej. Inicjatorem organizowanych przez Miasto uroczystości i akcji wychowawczych był prezydent Paweł Adamowicz, a kontynuatorką jest prezydent Aleksandra Dulkiewicz. Wynika to ze świadomości, że w Gdańsku mieszkają tysiące rodzin związanych pamięcią z AK i żyją wśród nas - niestety coraz mniej liczni - kombatanci. Osiedlili się tutaj zarówno ekspatrianci z Kresów, przede wszystkim z Wileńszczyzny, a także weterani powstania warszawskiego i działań AK w innych regionach kraju.
Czytaj także: Medal AK dla Prezydenta Gdańska
Na cmentarzu Łostowickim jest kwatera żołnierzy AK, w której wciąż odbywają się pogrzeby. Młodzież szkolna dba o groby AK-owców z lat powojennych, które znajdują się także w innych gdańskich nekropoliach.
Gdańskie Dni z Armią Krajową
W dniach 10-12 lutego w Centrum Dolna Brama (ul. Dolna Brama 8) w Gdańsku organizowane są Dni z Armią Krajową. Na spotkaniach obecni będą uczniowie gdańskich szkół średnich, członkowie Gdańskiej Rady Seniora, kombatanci.
Na każdym ze spotkań obecni będą weterani Armii Krajowej:
- kmdr w st. spocz. Roman Rakowski VM,
- mjr w st. spocz. prof. Jerzy Grzywacz, ps. „Tapir”
- ppor. w st. spocz. Stanisława Gładysz - ps. „Anna”
- ppor. w st. spocz. Aleksandra Koczorowska ps. „ Lidia”
- por. w st. spocz. Adam Borowski ps. „Nikita
- por. w st. spocz. Tomasz Szafir ps. „Czarny”
- por. w st. spocz. Krystyna Kodymowska ps. „Stokrotka”
- kpt. w st spocz. Krystyna Cembrzyńska – Piłat ps. „Janka”
- kpt w st. spocz. Tomasz Kuplicki ps. „Ciuwa”
DNI Z ARMIĄ KRAJOWĄ - PROGRAM
10 lutego, godzina 11.00-14.00
dla: Rada Seniorów, Kombatanci z Biur CDB
- wprowadzenie do zagadnienia
- film Burza
- dyskusja po filmie
- dyskusja z profesorem Chrzanowskim
11 lutego i 12 lutego, godzina 10.00-14.00
40 osób: XIX LO, I LO, II LO, Liceum Uniwersyteckie.
40 osób: XX LO, ZSM, III LO, VIII LO
- wprowadzenie do zagadnienia
- film Burza
- dyskusja po filmie
- pytania i rozmowy z żołnierzami Armii Krajowej
Każdego dnia na spotkaniu jest 2-3 profesorów (A.Gąsiorowski, J.Grzywacz, Chrzanowski)
Spotkania prowadzi Wojciech Rakowski.
