W czwartek, 1 stycznia 2026 roku, zmienią się niektóre reguły ortograficzne. Dotyczyć one będą użycia wielkich i małych liter oraz pisowni łącznej i rozdzielnej.
Rada Języka Polskiego zadecydowała o jedenastu zmianach. Ostatnia tak duża reforma językowa w Polsce miała miejsce w 1936 roku.
Rada uznała, że wprowadzenie tych zmian, dotyczących wyłącznie tzw. konwencjonalnych zasad pisowni, przyniesie korzyść w postaci uproszczenia i ujednolicenia zapisu poszczególnych grup wyrazów i połączeń, eliminacji wyjątków, a także likwidacji przepisów, których zastosowanie jest z różnych powodów problematyczne, np. wymaga od piszącego zbyt drobiazgowej analizy znaczeniowej tekstu. To zaś przyczyni się do zmniejszenia liczby błędów językowych oraz - być może - umożliwi piszącym skupienie się na innych, niż ortograficzne, aspektach poprawności tekstu. Rada zaznacza, że większość z wprowadzonych zmian była postulowana już wiele lat temu, jednak z najrozmaitszych powodów nie udało się wcześniej nadać im mocy obowiązującej - uzasadniono w komunikacie Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN z dnia 10 maja 2024 r.
Co się zmieni w ortografii?
Wielka litera coraz śmielej będzie wkraczać do codziennego języka. Od 1 stycznia 2026 roku nazwy mieszkańców miast, wsi, dzielnic czy osiedli będziemy zapisywać wielką literą. To samo dotyczy nazw obiektów miejskich - z jednym wyjątkiem. Ulice wciąż będą rozpoczynały się małą literą.
Zmiany obejmą także nazwy konkretnych wytworów przemysłowych i pojedynczych egzemplarzy, które zapiszemy wielką literą. Inaczej będzie z przymiotnikami utworzonymi od nazwisk - te będą pisane małą literą.
Od nowego roku:
- mieszkaniec Gdańska będzie Gdańszczaninem,
- spotkamy się w Parku Oruńskim,
- popatrzymy na zegar heweliuszowski.
Być może na pierwszy rzut oka wygląda to nie najlepiej, lecz od nowego roku przymiotniki i przysłówki w stopniu wyższym i najwyższym będą pisane łącznie. Oznacza to, że nowe zasady od 1 stycznia mogą wyglądać „nienajlepiej”.
Muchomor i prosiak na wystawie „Świątecznie w Gdańsku”. Dlaczego?
Językoznawczyni wyjaśnia
To nie koniec nowości. Jakie zmiany jeszcze wprowadzono i jak nie pogubić się w nowych zasadach? Z pomocą przychodzi dr Joanna Ginter. Językoznawczyni z Uniwersytetu Gdańskiego wyjaśnia w poniższym nagraniu, na czym dokładnie polegać będą wszystkie zmiany.
Zmiany zasad pisowni polskiej, obowiązujące od 1 stycznia 2026 roku DOSTĘPNE SĄ TUTAJ.
Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie stawia na współpracę na rzecz regionu
Joanna Ginter - adiunkt w Zakładzie Języka Polskiego w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego, redaktorka językowa i korektorka. Interesuje się kulturą języka oraz polskim i kaszubskim językoznawstwem normatywnym (w 2016 r. obroniła doktorat pt. „Rola internetowych poradni językowych w procesie normalizacji pisowni polskiej”). Sekretarz Oddziału Gdańskiego Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego oraz Instytutu Kaszubskiego, członkini Rady Języka Kaszubskiego, autorka kilku monografii naukowych i współautorka podręczników szkolnych do języka polskiego. Popularyzuje poprawność językową, dyżurując w Telefonicznej Poradni Językowej UG, prowadząc warsztaty i wykłady oraz uczestnicząc – jako autorka tekstów dyktand i jurorka – w konkursach ortograficznych.
Nazewnictwo miejskie: jak to się pisze? Poloniści z UG stworzyli poradnik
