Traktujemy wodę jako środowisko naturalne, życiodajny element, dynamiczną materię, ale też jako nieprzewidywalny żywioł, element wymiany ekonomicznej, przyczynę podziałów. A w jaki sposób żywioł ten inspiruje literaturę? Jakie pisze scenariusze? Czy popycha do prób znalezienia remedium na postępujące kryzysy klimatyczne i migracyjne? Ile czerpie ze strategii przetrwania wypracowanych ewolucyjnie przez naturę? Czy uczy nas, jak o nią dbać i ją szanować?
Na - co najmniej - część z tych pytań spróbują odpowiedzieć goście i uczestnicy nowego festiwalu W poprzek wpław, poświęconego literaturze szczególnie traktującej szeroko pojętą tematykę ekologiczną. Festiwal odbędzie się w nieprzypadkowym miejscu. W Gdańsku.
Woda, Hanza i Gdańsk jako przedmiot dyskusji
Miasto stanie się w trakcie festiwalu także przedmiotem dyskusji, zarówno w skali makro, jak i mikro. Zaproszeni goście wraz ze zgromadzoną publicznością będą rozmawiać o kulturze w Gdańsku i na Pomorzu, zorientowanej na Zatokę i jednocześnie otwartej na Morze Bałtyckie, a także o wątkach polskich i europejskich przypływów i odpływów w naszym regionie.
– Festiwal “W poprzek wpław” wyrósł z potrzeby budowania wielowątkowej opowieści o wodzie. Punktem wyjścia w myśleniu o jego realizacji była konkretna przestrzeń, Gdańsk: miasto osadzone w zatoce, w sąsiedztwie i na przecięciu rzek i kanałów. Właśnie w tym miejscu inicjujemy cykl debat nad wodą jako podstawą życia biologicznego i kulturowego. Chcemy więc pytać o stan wód we współczesnym świecie – tym globalnym, coraz bardziej podzielonym i strzegącym swoich zasobów, ale i tym lokalnym, tu i teraz, na który mamy bezpośredni wpływ – mówi dr Agnieszka Dauksza, literaturoznawczyni,pisarka, wykładowczyni Uniwersytetu Jagiellońskiego i pomysłodawczyni festiwalu.
Dodatkowo Gdańsk, jako miasto hanzeatyckie, stanie się przestrzenią do dyskusji o obecnym kształcie, działalności i przeznaczeniu Hanzy. Rozmowy niewątpliwie przypomną pierwotną ideę wspólnoty opartej na solidarności i dążeniu do wspólnych celów, organizację ukierunkowaną na gromadzenie sił i budowanie kapitału ze wzajemności.
Atrakcje dla dużych i małych
– Chcemy w przystępnej formie prezentować zarówno teorie ekokrytyczne, jak i praktyki działania na rzecz środowisk wodnych, opowiadać o zależnościach bytów pozaludzkich i społecznych, kształtować w publiczności umiejętność zaangażowanej i krytycznej dyskusji o realnych wyzwaniach współczesności, kryzysie klimatycznym, migracjach i kulturowych reakcjach na te procesy – dodaje dr Dauksza.
W poprzek wpław będzie obejmował nie tylko debaty, ale także spotkania autorskie, spacery tematyczne oraz warsztaty dla najmłodszych. Jednym z frapujących wydarzeń towarzyszących będzie spektakl “Smutna rzeka” w reżyserii Michała Zadary. To opowieść o zanieczyszczeniu Odry i historii sądowej batalii o milion złotych - nagrodę ogłoszoną przez premiera w 2022 roku za wskazanie winnych. Pełny program znajduje się poniżej:
CZWARTEK, 4 WRZEŚNIA
Instytut Kultury Miejskiej
18.00 „Smutna rzeka”, spektakl w reż. Michała Zadary. Po spektaklu spotkanie z twórcami. *Wydarzenie towarzyszące Instytutu Kultury Miejskiej (bilety 20/30 zł).
20.00–21.00 Klub Trójki. Program Trzeci Polskiego Radia
PIĄTEK, 5 WRZEŚNIA
Dom Literatury w Gdańsku
10.00–11.00 KIJANKI. Warsztaty dla dzieci 7+ (lub młodszych pod opieką osoby dorosłej) z Adamem Robińskim, autorem książki „Wodyseja”. Obowiązują zapisy.
12.30–13.45 Wodne życia. Jak im sprzyjać? Debata z udziałem Michała Książka i Adama Robińskiego. Prowadzenie: Magda Czubaszek
14.00–15.15 Humanistyka środowiskowa. Rozmowa z redaktorem Patrykiem Szajem. Prowadzenie: Dagny Kurdwanowska. *Wydarzenie towarzyszące Fundacji Terytoria Książki i wydawnictwa słowo/obraz terytoria
Instytut Kultury Miejskiej
16.30–18.00 Hanza znaczy gromada. Debata z udziałem Beaty Możejko, Stefana Chwina i Macieja Zaremby Bielawskiego. Prowadzenie: Agnieszka Dauksza, Michał Nogaś
18.30–20.00 Od syren do hydrofeminizmu. Debata z udziałem Eweliny Jarosz, Małgorzaty Rejmer i Karoliny Sulej. Prowadzenie: Aleksandra Zbroja
SOBOTA, 6 WRZEŚNIA
Dom Literatury w Gdańsku
10.00–11.00 Biodróż z Michałem Książkiem. Zbiórka przy Śluzie Kamiennej.
11.00–12.00 KIJANKI. Warsztaty cyjanotypii dla dzieci: rośliny nadwodne. Prowadzi fotoreporter Tomasz Kaczor. Obowiązują zapisy.
13.00–14.00 Wodne życia – co słychać? Debata z udziałem Stanisława Łubieńskiego i Michała Zygmunta. Prowadzenie: Magdalena Kicińska
14.30–15.45 Kultura Zatoki. Debata z udziałem Joanny Cichockiej-Guli, Grażyny Smalej i Jakuba Knery. Prowadzenie: Dorota Karaś
Instytut Kultury Miejskiej
16.30–18.00 Szlak wodny. Debata z udziałem Anny Alboth, Urszuli Glensk i Dobrosława Kota (Wita Szostaka). Prowadzenie: Tomasz Rakowski
18.30–20.00 Wodne premiery. Rozmowa o nowych książkach z Zytą Rudzką, Dobrosławem Kotem (Witem Szostakiem) i Filipem Zawadą. Prowadzenie: Agnieszka Dauksza, Michał Nogaś
21.00 Tańcząc w poprzek wpław. Prowadzenie: Michał Nogaś
NIEDZIELA, 7 WRZEŚNIA
Dom Literatury w Gdańsku
9.00–10.00 Spacer przyrodniczy ze Stanisławem Łubieńskim. Zbiórka przy Bramie Nizinnej.
11.00–12.00 KIJANKI. Warsztaty dla dzieci 7+ (lub młodszych pod opieką osoby dorosłej) z Bogusiem Janiszewskim, autorem serii „To, o czym dorośli ci nie mówią” i komiksów o Kurzolu. Obowiązują zapisy.
Instytut Kultury Miejskiej
12.00–13.30 Wodne emancypacje. Debata z udziałem Izabeli Morskiej, Małgorzaty Lebdy i Macieja Roberta. Prowadzenie: Emilia Dłużewska
14.00–15.30 Wszystko płynie, a co dalej? Debata z udziałem Pauli Hanasz, Ilony Biedroń i Jana Mencwela. Prowadzenie: Patryk Szaj
16.00–17.00 Spacer zielarski z Barbarą Piórkowską. Zbiórka przed Kunsztem Wodnym.
