Ostatni. W Gdańsku mieszka już tylko jeden powstaniec warszawski

Adam Borowski ps. "Nikita", powstaniec warszawski w wieku 18 lat, mieszkaniec Przymorza Małego

fot. Jerzy Pinkas/gdansk.pl

Trwają, 81 lat później

W marcu Adam Borowski będzie obchodził “setkę”. Jest z długowiecznej rodziny, jego mama dożyła w Gdańsku 104 lat.

Mieszka na Przymorzu Małym, z domu już raczej nie wychodzi - zdrowie nie to, co kiedyś. Jest to powód, dla którego w piątek, nie przyjdzie na gdańską uroczystość z okazji 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Może pokażą w telewizji albo napiszą o tym w gazecie. 

W ubiegłych latach Adam Borowski ps. “Nikita” przychodził 1 sierpnia, tak było i za prezydenta Pawła Adamowicza, i za prezydent Aleksandry Dulkiewicz. Przychodził, podobnie jak kilkanaście dawnych chłopców i dziewcząt z Powstania, którzy po wojnie zamieszkali w Gdańsku, ale których już nie ma. Przychodził - podobnie, jak wciąż przychodzi sopocianin Jerzy Grzywacz ps. “Tapir”, ten jest nie do zdarcia, wciąż nawet przemawia na uroczystościach, mimo swoich 96 lat.

Zmarł Andrzej Kaczorowski, weteran AK, powstaniec warszawski

Z Warszawy, i z Pomorza

Adam Borowski jest z urodzenia warszawiakiem, ale od dziecka czuje się też związany z Pomorzem. Wszystko za sprawą ojca Stanisława, weterana Legionów, który był zawodowym oficerem - w roku 1926 dostał przydział do 66. Kaszubskiego Pułku Piechoty im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Chełmnie. Tam też zamieszkali całą rodziną, gdy Adam był jeszcze niemowlęciem. Wciąż kocha Chełmno, mówi, że “jest miastem najpiękniej położonym w Polsce, a nawet jednym z najpiękniej położonych na świecie”.

Mieszkał też krótko w Kościerzynie, miał wtedy 13 lat. Ojca przeniesiono właśnie do tego kaszubskiego miasta, w celu zorganizowania Batalionu Obrony Narodowej „Kościerzyna” - pododdziału piechoty WP. Kapitan Stanisław Borowski dowodził nim we wrześniu 1939 roku. 

Na godziny przed wybuchem wojny wysłał syna i żonę do Warszawy, gdzie miało być bezpieczniej. 

Z powstańca - jeniec

W Warszawie mieszkali przy Krakowskim Przedmieściu 17, w budynku czynszowym, gdzie obecnie mieści się Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Do konspiracji zwerbował go kolega, w 1941 roku. Adam miał wtedy 15 lat. Pod pseudonimem „Nikita” działał w Polsce Niepodległej: w Kompanii Osłonowej Wojskowych Zakładów Wydawniczych w Komendzie Głównej Armii Krajowej. Stopień: kapral podchorąży.

W chwili wybuchu Powstania miał 18 lat. Trzeciego dnia na ulicy Zgoda został ran poważnie ranny, znalazł się w szpitalu. Miał szczęście, że do końca nie wpadł w ręce wroga. 

Dopiero pod koniec września Niemcy uznali powstańców za kombatantów. Po kapitulacji Warszawy trafił do niemieckiej niewoli, był jeńcem w obozie Stalagu X B, w pobliżu miasteczka Sandbostel w północno-zachodnich Niemczech. 

Po wyjściu z oflagu, został przygarnięty przez dywizję generała Stanisława Maczka. 

Do Polski zdecydował się wrócić w 1947 roku.

Dorosłe życie - dla Gdańska

Najpierw był Toruń, gdzie przebywała wówczas jego mama, wraz ze swoją przyjaciółką i jego rodzicami chrzestnymi. Potem - mieszkanie kątem u krewnych na Wybrzeżu, by mogli z mamą rozpocząć nowe życie. 

W końcu - Gdańsk, gdzie do dziś mieszka, na Przymorzu Małym.

Skończył Wyższą Szkołę Handlu Morskiego w Sopocie, i studia prawnicze.

- W Sopocie miałem problem z uzyskaniem dyplomu, były z tym różne kłopoty, ale w 1956 roku nastąpiła “odwilż”, więc się udało - wspomina. 

Pracował w stoczni, jako radca prawny. Reprezentował zakład przy negocjacjach z kontrahentami zamawiającymi statki, uczestniczył w postępowaniach sądowych z dostawcami, angażowany był także w rozwiązywanie sporów pracowniczych. 

- Byłem może jeden bezpartyjny. Ale o należących do partii kolegach złego słowa nie powiem. To byli bardzo porządni ludzie - mówi.

Był podziurawiony jak sito, dziś ma 95 lat. Poznaj powstańca warszawskiego, gdańszczanina z wyboru

Między tamtą i nową tragedią

Żyje samotnie, wspierają go sąsiedzi i organizacje kombatanckie. 

Pan Adam uważa, że wtedy, latem 1944 roku, Warszawa musiała stanąć do powstania - nie było wyboru.

Wciąż żywo interesuje się wydarzeniami w Polsce i na świecie. Trzyma kciuki za wolną i niepodległą Ukrainę.

- Sytuacja w Ukrainie to sytuacja tragiczna. Ta napaść jest bezprzykładna. Putin to półwariat - ocenia. - Polska się ładnie zachowała przyjmując uchodźców. Jestem za istnieniem wolnej Ukrainy. To też jest w interesie Polski.

ZOBACZ LISTĘ GDAŃSKICH UCZESTNIKÓW POWSTANIA WARSZAWSKIEGO - PRZYGOTOWAŁ JĄ WOJCIECH RAKOWSKI Z FUNDACJI KOTWICA I GRYF KOŁA WRZESZCZ ŻOŁNIERZY AK, KTÓRY PODKREŚLA, ŻE SPIS NAZWISK JEST NA PEWNO NIEPEŁNY I WYMAGA DALSZEJ KWERENDY 

Obywatele Wolnego Miasta Gdańska, uczestnicy Powstania Warszawskiego  

• Edgar Milewski ps. „Kruk”, ur. 25 V 1927 Gdańsk zm. 25 II 1983 Gdynia 
• Budzi­mira Muzyk ps. „Budka”, „Irena” ur. 16 czerwca 1924 w Wolnym Mieście Gdańsku, zm. 4 maja 2015 - w czasie okupacji  Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej - Brygada Dywersyjna "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy” Powstaniec Warszawski  w powstaniu:  zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy”, Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście - Górny Czerniaków
• Norbert Gołuński (ps. „Bombram”, „Mars”, „Witold” – cichociemny ppor. Norbert Gołuński ps. Bombram – Oddział II KG AK, oficer kontrwywiadu, jako inspektor sieci wywiadowczych (d/s morskich) ekspozytury „Lombard” w Referacie „Zachód” Wydziału Wywiadu Ofensywnego „Stragan”. Po wojnie kapitan żeglugi wielkiej, na statkach Polskich Linii Oceanicznych.  ur. 22 września 1919 w Gdańsku, zm. 23 kwietnia 2000 

Dwie Wigilie polskiej rodziny w Wolnym Mieście Gdańsku - zwyczajna i ta ostatnia

Powstańcy warszawscy, którzy zamieszkali w Gdańsku po wojnie

• Adam Kraiński, pseudonim: "Lwowiak". W Powstaniu Warszawskim Oddział: Kwatera Główna sztabu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej - Oddział Osłony - II pluton - ochotnik. Szlak bojowy: Śródmieście Północ . Brał udział w walkach o zdobycie Poczty Głównej na Placu Napoleona i zdobyciu budynku PAST przy ul. Zielnej Kwatera Główna sztabu gen. Montera - "Chruściela". Dowódca oddziału - porucznik "Chmura". Dowódca kompanii - kapitan Witkowski, ps. "Kosa". Okręg Warszawski Armii Krajowej - Oddział Osłony - II pluton - ochotnik W wyniku odniesionych ran amputowano mu prawą nogę powyżej kolana. Uszkodzenie prawego oka, pęknięcie czaszki i uszkodzenie słuchu. Przestrzał płuca. Pobyt w szpitalu A.K na ul. Chmielnej a następnie Okopowej do końca września 1944. Ewakuowany do Ożarowa pod Warszawą skąd przeniósł się wraz z ewakuowaną szkołą pielęgniarek z Koszykowej do Czarnego Dunajca koło Nowego Targu.Ciężko ranny w trakcie Powstania. Od 1945 mieszkał w Gdańsku. Odznaczony Krzyżem za Powstanie Warszawskie. Ekonomista - ukończył Wyższą Szkołę Handlu Morskiego w Sopocie. Ur. 1925-10-09 zm 1996-12-04 Gdańsk 
• Izabela Lisiecka, ps. "Cyprys" . W Powstaniu Warszawskim Oddział: "Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - zgrupowanie "Chrobry II" - Szpital Polowy ul. Mariańska 1 Śródmieście Północ. W lipcu 1945 roku Izabela Lisiecka z rodzicami przyjechała do Gdańska-Wrzeszcza. W Gdańsku w 1946 roku otrzymała świadectwo maturalne w II Liceum Ogólnokształcącym im. Władysława Pniewskiego. Ukończyła stomatologię na Akademii Medycznej w Gdańsku. Z nakazu pracy pracowała w Ośrodkach Zdrowia w Żukowie i Baninie, później w Gdańsku. W 1956 roku Izabela Lisiecka wyszła za mąż za Edwina Rozenkranza, żołnierza powstania warszawskiego ps. „Kamień”, strzelca 5. Kompanii „Gozdawa”, późniejszego profesora historii państwa i prawa. Mieli dwóch synów. Ur. 1927-01-28 Bydgoszcz, zm 9 kwietnia 1995 roku w Gdańsku
• Wacław Mikulski, ps. "Miki" podporucznik, W kampanii wrześniowej walczył w stopniu kpr. podchorążego na stanowisku pierwszego działonowego w 50 Dywizji Piechoty, wchodzącej w skład Samodzielnej grupy Operacyjnej "Polesie”. Brał udział w bojach pod Talczynem, Serokomlą, Adamowem, Wolą Gułowską, pod Krzywdą i Kockiem. Pod Kockiem został ranny w głowę. Udało mu się wydostać z okrążenia i uniknąć niewoli. Przedostał się do Warszawy gdzie w maju 1942 r. został zaprzysiężony w ZWZ-AK. Podczas okupacji ukończył konspiracyjna podchorążówkę. I Obwód "Radwan" (Śródmieście) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - V zgrupowanie "Siekiera" - 5. kompania ppor. "Zygmunta Kosmy". W Powstaniu Warszawskim  Oddział: Okręg Warszawski Armii Krajowej - I Obwód "Radwan” (Śródmieście) - Podobwód "Sławbor" - odcinek "Ratusz" - 3. batalion pancerny "Golski" - 2. kompania. Szlak bojowy: Śródmieście Południe. Uczestniczył m.in. w zdobywaniu "Małej Pasty" przy ul. Piusa XI nr 19, Po zdobyciu „Małej Pasty" pluton ppor. „Mikiego" został odkomenderowany do III Batalionu Pancernego kpt. „Golskiego" - Stefana Golędzinowskiego, gdzie walczył do końca Powstania. Walczył także na ulicach: Śniadeckich, 6-go Sierpnia i Polnej.a.  Po Powstaniu: Niewola niemiecka - jeniec Stalagu X B Sandbostel, następnie w Oflagu X C Lübeck.W 1946 r. zamieszkał wraz z żoną i synem w Gdyni. ur. 1918-01-12 Humań - Rosja zm. 2008-08-11 Gdańsk 
• Barbara Adamczyk, ps. „Wirska”Do szkoły powszechnej uczęszczała w Wołominie i ukończyła ją w 1940 r. W latach 1940-1943 uczyła się w Koedukacyjnej Szkole Handlowej w Wołominie. W 1937 r. wstąpiła do 15 Drużyny Harcerskiej im. Królowej Jadwigi w Wołominie.W styczniu 1943 r. wstąpiła w szeregi Armii Krajowej – Powstańcze Oddziały Specjalne „Jerzyki” – Harcerska Kompania Szturmowa w Wołominie. Pełniła funkcję łączniczki i dowódcy kompanii Telesfora Badetko „Wiktora”. W 1943 r. przeszła szkolenie sanitarne i kurs dywersji. Uczestniczyła w akcjach dezorganizacyjnych i rozpoznawczych. Jej zadania polegały na transportowaniu rannych, opieki nad nimi, organizowaniu lokali dla ukrywających się członków podziemia, kolportażu prasy konspiracyjnej.W Powstaniu Warszawskim brała udział w stopniu szeregowca. W połowie września 1944 r. została ujęta przez Niemców i wywieziona do obozu w Turyngii. Uwolniona w kwietniu 1945 r. przez wojska amerykańskie. Do kraju powróciła w sierpniu 1945 r., zamieszkała w Wołominie, uczyła się i pracowała dorywczo. W 1946 r. wyjechała do Słupska, gdzie wyszła za mąż i znalazła zatrudnienie w Zakładzie Sieci Elektrycznej w Słupsku, a następnie w Przedsiębiorstwie Handlu Obuwiem.W 1975 r. wyjechała do Gdańska i pracowała w Przedsiębiorstwie Handlu Wewnętrznego. Ur. 28 września 1927 r. w Warszawie. Zm. 13 stycznia 2017 r. Została pochowana na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku 
• Zbigniew Adamczyk, ps. „Suez”. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Warszawie i Legionowie. Przed wybuchem II wojny światowej wstąpił do Związku Harcerstwa Polskiego. W czasie okupacji niemieckiej pracował w fabryce gwoździ i fabryce latarek kieszonkowych w Warszawie. W 1940 r. nawiązał kontakt z organizacją Związek Walki Zbrojnej. Po wstąpieniu w jej szeregi zajmował się kolportowaniem prasy podziemnej. W tym czasie przeszedł przeszkolenie wojskowe. W 1942 r. wstąpił do Armii Krajowej i został przydzielony do plutonu 704 obwód „Obroża” w Legionowie, gdzie był dowódcą sekcji. Dowódcą plutonu był podchorąży Tadeusz Gołębiewski „Sosna”, a dowódcą kompanii porucznik Janikowski „Ryś”. W mieszkaniu Zbigniewa Adamczyka znajdował się jeden z magazynów broni plutonu. Brał udział w ochronie radiostacji podczas nadawania meldunków oraz w zabezpieczaniu akcji przenoszenia magazynu broni. Walczył w Powstaniu Warszawskim, po jego upadku we wrześniu 1944 r. został zatrzymany przez Niemców i wywieziony do obozu pracy na terenie Niemiec. Do kraju powrócił w sierpniu 1945 r. Nie zamieszkał jednak w Warszawie, a osiedlił się w Słupsku. W Powstaniu Warszawskim stracił oboje rodziców. W Słupsku rozpoczął pracę w charakterze księgowego w Zakładzie Energetycznym. W 1946 r. ożenił się z Barbarą Macioszek. W 1964 r. ukończył Technikum Ekonomiczne w Słupsku i awansował na stanowisko głównego księgowego. W kolejnych latach pracował w Elektrowni Wodnej w Żydowie i Elektrowni Wodnej w Żarnowcu. W 1975 r. wraz z żoną przeprowadził się do Gdańska. Zbigniew Adamczyk został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi, Złotym Krzyżem Zasługi oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym.  Ur. 29 września 1923 r. w Warszawie. Zm. 21 lutego 2001 r. Został pochowany na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku
• Barbara Babilińska, ps. „Lola”, „Loleczka”Podczas okupacji niemieckiej wstąpiła do Szarych Szeregów Armii Krajowej. Zaprzysiężona została w sierpniu 1943 r. W tym samym roku ukończyła 6 miesięczny kurs dla sanitariuszek w Warszawie przy Szpitalu Starozakonnym. W czasie Powstania Warszawskiego była sanitariuszką w rejonie Woli na Punkcie Sanitarnym „Bażant”. Około 4 sierpnia 1944 r. wydostała się z Warszawy do Puszczy Jaktorowskiej i tam w gajówce leśniczego Nowakowskiego dalej pełniła służbę jako sanitariuszka. W czasie walk powstańczych podczas niesienia pomocy poszkodowanym z batalionu „Czata” została kontuzjowana. Wielokrotnie wypełniała zadania łączniczki. Po zakończeniu  wojny wyjechała z matką do Gdańska. Została skierowana do Szkoły Pielęgniarek i Położnych Akademii Medycznej w Gdańsku. Po ukończeniu szkoły rozpoczęła pracę jako pielęgniarka. W latach 1951-1958 pracowała w Szkole Pielęgniarek i Położnych jako instruktorka. W 1975 r. przerwała pracę z uwagi na zły stan zdrowia i przeszła na rentę. Ur. 11 marca 1927 r. w Warszawie.  Zm.12 listopada 2007 r. Została pochowana na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku 
• Henryk Baran, ps. „Maciek”, „Niewinny” . Po wybuchu II wojny światowej zaangażował się w działalność konspiracyjną. W marcu 1943 r. wstąpił w szeregi Armii Krajowej. Służył w plutonie likwidacyjnym Oddziału II Komendy Obszaru Warszawskiego AK. Brał udział m.in. w likwidacji konfidenta z Poczty Dworcowej przy ul. Żelaznej. Po wybuchu Powstania Warszawskiego walczył w II plutonie kompanii ochrony sztabu Obszaru Warszawskiego AK „Koszta”, następnie służył w zgrupowaniu „Chrobry II”. Uczestniczył w zdobyciu ośmiopiętrowego gmachu PAST-y. 2 września 1944 r. został ranny podczas walk przy ul. Moniuszki. 20 września 1944 r. rozkazem Dowódcy Odcinka Zachodniego, potwierdzonego przez dowódcę zgrupowania „Chrobry II”, awansowany do stopnia kaprala. Po upadku powstania trafił do niemieckiej niewoli, najpierw do Stalagu 344 Lamsdorf, a następnie do Stalagu VII B Memmingen w Bawarii. Po zakończeniu wojny nie wrócił do Polski, wyjechał do Wenezueli. Rozpoczął tam karierę naukową, osiągając stopień profesora lingwistyki na Uniwersytecie w Caracas. Komunistyczne władze w Polsce pozbawiły go polskiego obywatelstwa. Otrzymał je ponownie w 2006 r. Powrócił do Polski rok później. Ur. 15 lipca 1920 r. w Warszawie, zm.17 września 2007 r. w Gdańsku. Został pochowany na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku
• Irena Grabowska, ps. „Hanka” . W 1942 r. została zaprzysiężona w Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej. Należała do Wojskowej Służby Kobiet, a od 1943 r. była żołnierzem kobiecych patroli minerskich, działających w ramach Związku Odwetu i Kedywu KG AK. Służyła w dywersyjno-bojowym patrolu Ireny Bredel „Aliny”, który bezpośrednio podlegał Wydziałowi Saperów Komendy Głównej ZWZ-AK. Razem z patrolem „Aliny” brała udział w akcji wykonania wyroku śmierci na konfidencie gestapo Mieczysławie Darmaszku.W Powstaniu Warszawskim ze swoim patrolem została skierowana do oddziału osłonowego Wojskowych Zakładów Wydawniczych, którym dowodził por. Jan Rutkowski „Kmita”. Była jedną z dziewcząt, które podkładanymi ładunkami wybuchowymi torowały drogę idącym do szturmu oddziałom piechoty, przygotowywały też teren do użycia miotaczy ognia. Brała udział m.in. w walkach o gmach Poczty Głównej i podkładała miny podczas szturmu na PAST-ę, ułatwiając oddziałom powstańczym jej zdobycie. 27 sierpnia 1944 r. otrzymała awans do stopnia starszego strzelca, a 24 września 1944 r. do stopnia starszego sierżanta. Rozkazem Komendy Okręgu Warszawskiego ZWZ AK z 12 września 1944 r. została odznaczona Krzyżem Walecznych. Po upadku powstania trafiła do niewoli i była więziona w obozie jenieckim Lamsdorf. Z powodu zakażenia chorobą Heinego-Medina w końcu października 1944 r. została przewieziona do szpitala wojskowego Zeithain, który opuściła w sierpniu 1945 r. Powróciła do Polski i w 1948 r. rozpoczęła studia farmaceutyczne w Akademii Medycznej w Gdańsku. Od 1952 r. zatrudniona była jako pracownik naukowy na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Gdańsku. W 1962 r. uzyskała stopień doktora, a w 1972 r. doktora habilitowanego. Ur. 8 października 1922 r. w miejscowości Radziechów w Ukrainie. Zm.5 września 2014 r. Została pochowana na Cmentarzu Centralnym „Srebrzysko” w Gdańsku
• Mieczysław Liwo, ps. „Milik”, „Jezierski” . Był absolwentem studiów prawniczych na Uniwersytecie Jagiellońskim i oficerem rezerwy Wojska Polskiego. W kampanii wrześniowej pełnił funkcję zastępcy dowódcy 9 baterii w III dywizjonie 22 Pułku Artylerii Lekkiej w 22 Dywizji Piechoty Górskiej. W 1942 r. włączył się w działalność konspiracyjną w szeregach Związku Walki Zbrojnej. Pełnił obowiązki oficera wyszkolenia w 1 Dywizjonie Artylerii Konnej Armii Krajowej im. generała Józefa Bema w Rejonie I Obwodu V Mokotów. Po wybuchu Powstania Warszawskiego dowodził baterią 1 DAK. Walczył w Śródmieściu, na Czerniakowie oraz w Lesie Kabackim. W połowie sierpnia objął dowództwo jednej z dwóch baterii 1 DAK i otrzymał zadanie osłaniania zrzutowisk Bastionu „C” w Lesie Kabackim. Po kapitulacji powstania wyszedł z Warszawy wraz z ludnością cywilną.  Na początku 1945 r. wrócił do rodzinnego Rzeszowa i nawiązał współpracę ze Zrzeszeniem „Wolność i Niezawisłość”, w którym objął funkcję szefa wywiadu i kierownika rejonu rzeszowskiego WiN. 12 lipca 1947 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Przeszedł brutalne śledztwo w areszcie WUBP w Rzeszowie. 26 kwietnia 1948 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie skazał go na karę śmierci, utratę praw publicznych i obywatelskich, praw honorowych oraz przepadek mienia. Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie zmienił wyrok na karę dożywotniego więzienia. Karę odbywał w więzieniu w Rzeszowie, Wronkach i Strzelcach Opolskich.  21 stycznia 1957 r. Wojskowy Sąd Garnizonowy w Krakowie wydał postanowienie o złagodzeniu kary i zwolnieniu z więzienia. W 1958 r. zamieszkał w Gdańsku. Ur.18 sierpnia 1914 r. w Mielcu. Zm. 27 maja 1978 r. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym „Srebrzysko” w Gdańsku 
• Michał Panasik, ps. „Szczęsny” .W latach 1922–1925 uczęszczał do Szkoły Powszechnej w miejscowości Orzechowicze. W 1933 r. ukończył Seminarium Nauczycielskie w Świsłoczu. Do 1935 r. uczył w kilku wiejskich szkołach, a następnie otrzymał posadę nauczyciela w Szkole Powszechnej w Bielsku Podlaskim. W czasie wojny obronnej 1939 r. walczył w szeregach 22 Pułku Piechoty. Uczestniczył w bitwie pod Łukowem nad rzeką Wieprz i w obronie Warszawy. W czasie okupacji włączył się w działalność konspiracyjną w Powstańczych Oddziałach Specjalnych „Jerzyki”. Razem ze swoim oddziałem uczestniczył w Powstaniu Warszawskim, początkowo w batalionie „Miotła”, a od 12 sierpnia 1944 r. w batalionie „Czata 49” jako dowódca plutonu „Jerzyki”. Od 3 września 1944 r. walczył na odcinku bojowym „Sarna” jako dowódca kompanii „Szczęsnego”. 11 września 1944 r. podczas starć na ulicy Książęcej został ciężko ranny w prawy policzek i prawą nogę. Obrażenia były tak poważne, że po wojnie otrzymał II grupę inwalidzką. Po zakończeniu działań wojennych zamieszkał w Gdańsku i otrzymał pracę w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym. W 1951 r. został zatrudniony w Zjednoczeniu Budownictwa Miejskiego w Gdańsku. Od lipca 1962 r. do chwili przejścia na emeryturę był zastępcą dyrektora w Przedsiębiorstwie Instalacji Przemysłowych w Gdańsku. Urodził się 25 września 1914 r. w Bielsku Podlaskim. Zmarł 23 lutego 2004 r. w Gdańsku, pochowany na cmentarzu Łostowickim
• Jerzy Zawieska, ps. „Senacki”  Od 1942 r. należał do Szarych Szeregów, był zastępowym w 121. Warszawskiej Drużynie Harcerskiej. Brał udział w akcjach małego sabotażu i rozprowadzał prasę podziemną, m.in. Biuletyn Informacyjny Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej. W 1943 r. pozostając jednocześnie w strukturach harcerskich wstąpił w szeregi AK. W lipcu 1944 r. został skierowany  do Narodowej Organizacji Wojskowej, scalonej z AK i podlegającej KG ZWZ-AK. W Powstaniu Warszawskim walczył w 4. kompanii „Harcerskiej”, wchodzącej w skład  plutonu łączności batalionu NOW- AK „Gustaw”. Pełnił funkcję łącznika dowódcy kompanii por. Wojciecha Pszczółkowskiego „Kostka”. W czasie walk był dwukrotnie ranny. 15 sierpnia 1944 r. otrzymał Krzyż Walecznych, a kilka dni później Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami. W końcu września 1944 r. otrzymał awans do stopnia kaprala. Po kapitulacji trafił do niewoli niemieckiej i był więziony w Stalagu XI B Fallingbostel oraz  VI J Dorsten. Wyzwolony przez wojska amerykańskie w kwietniu 1945 r. Po powrocie do Polski zamieszkał w Gdańsku. Urodził się 5 marca 1928 r. w Warszawie, Zmarł 5 marca 2018 r. w Kościerzynie. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym Srebrzysko w Gdańsku 
• Tadeusz Motyliński, ps. „Śledź” Od 1922 r. uczęszczał do szkoły podstawowej w Płońsku. Po ukończeniu szkoły pracował wraz z ojcem na barce jako marynarz. W latach 1935-1937 pływał w Żegludze Przybrzeżnej w Gdyni, a w latach 1937-1939 w Żegludze Warszawskiej. W czasie okupacji, aż do wybuchu Powstania Warszawskiego, pracował jako marynarz. W Powstaniu Warszawskim walczył jako żołnierz 2 kompanii Batalionu „Tur” zgrupowania Armii Krajowej „Kryśka” 2 Rejon i Obwód Śródmieście - odcinek Czerniaków. Brał udział w walkach o „Port Czerniakowski”. W czasie starć 20 sierpnia 1944 r. został ranny w głowę i nogę. Był leczony w szpitalu przy ul. Przemysłowej w Warszawie. Po zajęciu zakładu leczniczego przez oddziały niemieckie został aresztowany przez gestapo i umieszczony w obozie w Pruszkowie, a następnie w szpitalu w Tworkach. Gdy doszedł do zdrowia udało mu się uciec. Do zakończenia wojny ukrywał się w gospodarstwie w miejscowości Złota Wieś pod Rawą Mazowiecką. W 1945 r. zamieszkał w Gdańsku i podjął pracę w Żegludze Gdańskiej. W kolejnych latach jego życie zawodowe było związane z Żeglugą Szczecińską i Żeglugą Warszawską. Pracował jako szyper i kierownik jednostki. Urodził się 27 sierpnia 1915 r. w Czerwińsku. Zmarł 1 października 1999 r. Został pochowany na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku.
• Anatoliusz Piszczatowski, ps. "Hubert" W Powstaniu Warszawskim  Oddział: Armia Krajowa - batalion "Zaremba"-"Piorun" - kompania dowodzenia - pluton fortyfikacyjny. Śródmieście Południe. Po Powstaniu: Niewola niemiecka - Numer jeniecki: 105696. Ur. 1924-11-04 . Zm 2004
• Henryk Rusiecki, ps. "Tański".  Ukończone trzy klasy gimnazjum, dalszą naukę odbywał w ramach tajnych kompletów. Tajna podchorążówka. Harcerz Związku Harcerstwa Polskiego. We wrześniu 1939 roku zastępowy w obwodzie obrony przeciwlotniczej. Od września 1939 r. zaangażowany w ukrywanie żołnierzy WP, zabezpieczanie broni, radioodbiorników i księgozbiorów. W maju 1940 roku zaprzysiężony w Warszawie, , do listopada 1942 roku przydzielony do drużyny Szarych Szeregów na warszawskim Żoliborzu. Po przeszkoleniu prowadził "mały sabotaż", kolportowanie prasy konspiracyjnej, przewożenie meldunków i zbieranie informacji o ruchach wojsk nieprzyjacielskich, transportach kolejowych itp. Uczestniczył w akcjach zdobywania sprzętu wojskowego z pociągów węzła warszawskiego a także w zakupie broni od żołnierzy niemieckich. W końcu lipca 1944 roku, w okresie wysadzania przez Niemców linii kolejowej Sulejówek - Rembertów brał udział w rowerowych akcjach zdejmowania ładunków wybuchowych wraz z zapalnikami ze słupów telegraficznych i torów kolejowych. W Powstaniu Warszawskim Oddział:II Obwód "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - zgrupowanie "Żaglowiec" - pluton 205 Żoliborz. Data urodzenia: 1923-07-14 Pułtusk, Data śmierci: 1997-01-04 Gdańsk 
• Waldemar Rybicki, ps. "Cienki". Udział w konspiracji 1939-1944: V Obwód (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 4. Rejon - II batalion szturmowy "Odwet" ("Odwet II") - 1. kompania. W Powstaniu Warszawskim Oddział: V Obwód (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 4. Rejon - II batalion szturmowy "Odwet" ("Odwet II"), w Śródmieściu - 3. batalion pancerny "Golski" - 4. kompania "Odwet". Szlak bojowy: Kolonia Staszica - Pole Mokotowskie - Śródmieście Południe. Data urodzenia: 1927-07-12 Kobyłka. Zm. 2006 Gdańsk
• Bogdan Smuniewski, ps. "Bocian" Udział w konspiracji 1939-1944: W konspiracji od maja 1942 - VI Obwód (Praga) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 5 Rejon - zgrupowanie 1679. W Powstaniu Warszawskim Oddział: VI Obwód (Praga) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 5 Rejon - zgrupowanie 1679. Na Pradze - ujęty przez Niemców jako cywil 5.08.1944 r. Ur. 1925-03-14-Warszawa. Zm. 2005 Gdańsk 
• Jerzy Bernard Stahl-Stal, ps. "Jurek", "Kalwinek", "Wilk". Udział w konspiracji 1939-1944: Warszawski Okręg Armii Krajowej - WSOP (Wojskowa Służba Ochrony Powstania) - W Powstaniu Warszawskim Oddział: Korpus Bezpieczeństwa (KB) - przydział nieznany. Warszawski Korpus Armii Krajowej (od 20.09.1944): 28. Dywizja Piechoty AK im. Stefana Okrzei - 72. pułk piechoty. Razem z Zbigniewem Grzywaczewskim , Jerzy Stahl-Stal,napisali  Wspomnienia Strażaków Uczestników Powstania Warszawskiego, Warszawa 1992 r. Data urodzenia: 1920-04-05 Warszawa. Data śmierci: 1994-11-10 Gdańsk 
•  Zbigniew Leszek Grzywaczewski, ps. "Sten". W Powstaniu warszawskim Korpus Bezpieczeństwa - oddział ppoż, następnie w Grupie "Północ" Szlak bojowy: Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście. ukończył studia na Wydziale Budownictwa Okrętowego Politechniki Gdańskiej i pracował w Polskim Rejestrze statków oraz Instytucie Morskim. Należał do redaktorów czasopisma Budownictwo Okrętowe. Data urodzenia: 1920-07-19 Warszawa Data śmierci: 1993-08-28 Gdańsk 

33 zdjęcia z getta - prapremiera filmu w Gdańsku. Zobacz zwiastun

 

• Maria Tomaszewska, ps. "Filipina" . Od 1933 roku była instruktorką PWK dla hufców szkolnych tej organizacji oraz nauczycielką przysposobienia do obrony kraju w liceach żeńskich w Warszawie oraz miejscowościach pod Warszawą. W październiku 1938 roku została komendantką PWK na powiaty Pułtusk i Maków Mazowiecki oraz nauczycielką przysposobienia do obrony kraju w Państwowym Liceum w Pułtusku. Wybuch wojny zastał ją w Pułtusku. Otrzymała rozkaz powrotu do Warszawy, a następnie skierowanie do Naczelnej Komendy PWK, skąd odkomenderowano ją do Magazynu Intendentury Obrony Warszawy. Podczas służby w magazynie uległa poparzeniu. 5 listopada 1939 roku podjęła pracę siostry sanitarnej w szpitaliku polowym Centrum Wyszkolenia Instruktorek PWK przy ul. Okopowej. Pracowała tam pod kierunkiem Wandy Szaynakowej, która w grudniu 1939 roku zaproponowała jej wstąpienie do Służby Zwycięstwu Polski (SZP). Powierzono jej kolportaż tajnej prasy, głównie "Biuletynu Informacyjnego". W czerwcu 1940 roku została zaprzysiężona. Jesienią 1943 roku otrzymała przydział do kadry WSK Warszawa Śródmieście Południe i funkcję komendantki plutonu dziewcząt WSOP "Trefle". Na kilka godzin przed wybuchem Powstania otrzymała rozkaz udania się na punkt Al. Niepodległości. Tu zastała 2 studentki nie przeszkolone pod względem wojskowym, ale żaden łącznik do nich nie dotarł. W Powstaniu Warszawskim Oddział: Armia Krajowa - I Obwód "Radwan" - zgrupowanie "Bartkiewicz" - 100. kompania sztabowa (w okresie konspiracji 101. kompania odwodowa WSOP) - IV pluton. Śródmieście Północ. 7 sierpnia do budynku wdarli się Ukraińcy i wymordowali 28 osób. 3 dziewczyny zdołały się ukryć w piwnicy i w ten sposób uniknęły śmierci. 12 sierpnia 1944 roku wraz z ludnością cywilną zostały ewakuowane do Pruszkowa (Dulag 121). Na granicy Warszawy udało im się zbiec i ukryły się w gliniankach. Następnie zatrzymały się w opuszczonym budynku, gdzie przebywały do 2 września 1944. W stosownej chwili opuściły budynek. Maria udała się do mieszkającej w Pruszkowie rodziny. Po zakończeniu wojny powróciła do zniszczonej Warszawy. Podjęła przerwane na skutek wojny studia w Wyższej Szkole Higieny Psychicznej w Warszawie. Magisterium uzyskała na UAM w Poznaniu. Data urodzenia: 1912-06-04 Warszawa  Data śmierci: 1998-05-18 Gdańsk 
• Natalia Żukowska, ps. "Klara" .kapitan szef Ośrodka KG AK. Absolwentka Gimnazjum im. Narcyzy Żmichowskiej w Warszawie. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości rozpoczęła studia na Wydziale Przyrodniczym Uniwersytetu im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Studia, przerwane wojną, ukończyła w 1952 r. uzyskując magisterium w zakresie biologii na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Już jako uczennica od 1929 r. należała do Organizacji PWK (Przysposobienie Wojskowe Kobiet). Po ukończeniu gimnazjum przeszła wszystkie kolejne kursy instruktorskie PWK z Wyższym Kursem Instruktorskim włącznie. W latach 1932-1938 pracowała jako instruktorka hufców szkolnych PWK i PDOK (Przysposobienie do Obrony Kraju), a od stycznia 1939 r. pełniła funkcję komendantki Okręgu Warszawskiego Organizacji PWK. We wrześniu 1939 r., razem z koleżankami-pewieczkami prowadziła kantynę żołnierską w Cytadeli Warszawskiej. W konspiracji od listopada 1939 r., początkowo w Służbie Zwycięstwu Polski, następnie w Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej. Pracowała w służbie łączności kolejno w Komendzie Okręgu Warszawskiego, w Obszarze I, a od października 1943 r. w KG AK - w komórce "Dworzec Zachodni" (łączność kurierska na terenach Generalnej Guberni). Była zastępczynią kierowniczki tej komórki - Stefanii Hajkowicz-Frołowiczowej ps. "Ewa", "Beata". W Powstaniu Warszawskim Oddział: Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział V (Dowodzenie i Łączność) - Ośrodek Łączności Specjalnej (kanały) II Rzutu KG AK - szef ośrodka, kierowniczka przewodników kanałowych KG AK. Śródmieście. Odznaczenia: Krzyż Walecznych (dwukrotnie). Po Powstaniu, wyszła z Warszawy z ludnością cywilną, przez obóz przejściowy w Pruszkowie dotarła do Częstochowy, gdzie mieściło się nowe miejsce pobytu KG AK. Do rozwiązania Armii Krajowej (styczeń 1945) była kierowniczką łączności kurierskiej na kraj. Po zakończeniu wojny pozostała w kraju i zamieszkała w Gdańsku. Pracowała w laboratoriach służby zdrowia, a w ostatnim okresie przed przejściem na emeryturę w Ośrodku Badań i Kontroli Środowiska w Gdańsku. Była członkiem Towarzystwa Miłośników Historii, w ramach którego czynnie pracowała w Komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość. Zajmowała się gromadzeniem materiałów i dokumentów dotyczących służby kobiet w szeregach Armii Krajowej. Data urodzenia: 1913-11-10 Petersburg - Rosja, Zm. 2004
• Irena Jarnuszkiewicz ps.„Renia", ”Paproć"- Udział w konspiracji 1939 - 1944: Szare Szeregi - Hufiec „Ochota”. Hufcową Hufca Ochota była druhna Antonina Wanda Gurycka, pod jej kierunkiem harcerki Szarych Szeregów prowadziły działalność opiekuńczo-wychowawczą dla dzieci osieroconych oraz douczanie dzieci. Sama Gurycka pracowała w Poradni dla nieletnich „Patronat” kierowanej przez dr Marię Żebrowską. Irena Maria Jarnuszkiewicz „Renia" podczas wojny odbyła przeszkolenie sanitarne Wojskowej Służby Kobiet prowadzone przez instruktorkę Barbarę Ogórek. Zajęcia odbywały się w mieszkaniach prywatnych, natomiast praktykę odbyła w Szpitalu Praskim pw. Przemienienia Pańskiego oraz Szpitalu Wolskim. W Powstaniu Warszawskim Oddział : IV Obwód "Grzymała" (Ochota) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - sanitariuszka, bezpośredni przełożony - dr Jan Goldman-Zaborowski "Andrzejewski" (1896-1950) Szlak bojowy: Ochota - ul. Filtrowa 62. W  sierpniu 1945 r. z  oflagu wrócił jej ojciec, cała rodzina przeniosła się do Pruszcza Gdańskiego, gdzie Jarnuszkiewicz otrzymał stanowisko dyrektora cukrowni. Po wojnie, w  październiku 1945 r., Irena podjęła studia na Politechnice Gdańskiej (Wydział Chemiczny, Sekcja Technologii Środków Leczniczych), W czasie studiów w latach 1949-1950 pracowała jako młodszy asystent w  Katedrze Gleboznawstwa Politechniki Gdańskiej oraz udzielała się jako wolontariuszka w  Pracowni Biochemicznej Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Pierwszą pracę po studiach podjęła z  nakazu pracy w  Zakładach Gazownictwa Okręgu Gdańskiego, najpierw jako kierownik laboratorium (lipiec 1950 r. – kwiecień 1955 r.), a następnie zastępca kierownika Działu Techniczno-Produkcyjnego (maj 1955 r. – czerwiec 1957 r.). W latach 1957-1961 Irena Jarnuszkiewicz pracowała w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w  Gdańsku, w Dziale Higieny Komunalnej. W marcu 1961 r. została zatrudniona w  Zakładzie Higieny, w  Pracowni Badań Sanitarnych IMMiT, mieszczącego się od 1974 r. w Gdyni. Do końca życia mieszkała w Gdańsku i tu zmarła, pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w grobie rodzinnym.  ur. 29.04.1925 roku Świecie nad Wisłą, woj. Pomorskie zm. 26.11.2024 Gdańsk 
• Irena Sługocka-Gresewicz z domu Szretter ps. " Rena" W Powstaniu Warszawskim Oddział : "Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - Punkt sanitarny ul. Chmielna 13, następnie w oddziale sanitarnym przy Składnicy Leków na ul. Widok. Do jej zadań należało przeprowadzanie lub przenoszenie rannych opatrzonych na punkcie sanitarnym przy Chmielnej 13 na drugą stronę Alej Jerozolimskich. Gdy powróciła po przeprowadzeniu rannego żołnierza Andrzeja Jakubowskiego, jej punktu ratowniczo-sanitarnego już nie było, wobec tego została przydzielona na punkt przy ul. Widok. ur. 14.04.1927 Wólka Kozłowska w powiecie wołomińskim  zm 11.10.2024 Gdańsk 
• Andrzej Kaczorowski ps. " Mały". "Kaczor" - ur. 9.09.1930 roku zm. 16.07.2025

Zmarł Andrzej Kaczorowski, weteran AK, powstaniec warszawski

 

• Gustaw Budzyński ps.  „Szlifierz”, „Szymura”. Od 1938 do 1939 roku w czynnej służbie wojskowej na Kursie Podchorążych Rezerwy Piechoty w Grodnie. We wrześniu 1939 r. jako zastępca dowódcy plutonu ckm walczył we Lwowie. W konspiracji od grudnia 1939 roku pod pseudonimem „Sikora", od 1940 roku w wywiadzie Obwodu żoliborskiego ZWZ, od 1942 roku w Kedywie tegoż Obwodu. Przydział w lipcu 1944: II Obwód "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - zgrupowanie "Żniwiarz" - pluton 226 - dowódca. W Powstaniu Warszawskim Oddział: II Obwód ”Żywiciel„ (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - zgrupowanie ”Żniwiarz„- pluton 226 - dowódca. 1 sierpnia 1944 został zastępcą dowódcy Zgrupowania „Żniwiarz”na Żoliborzu, Szlak bojowy: Żoliborz. Trzykrotnie ranny podczas Powstania.  Po wojnie, wstąpił do WiNu, był dowódcą oddziału dyspozycyjnego prezesa Obszaru Centralnego (1945–1947). Za działalność w AK i WiN spędził 7 lat w komunistycznym więzieniu. Po wyjściu na wolność wznowił studia na Politechnice Gdańskiej. Ukończył je w 1959 – podjął wówczas pracę dydaktyczną na Wydziale Elektroniki PG oraz jednocześnie w Polskim Radiu Gdańsk. W 1965 uzyskał stopień doktora nauk technicznych na Politechnice Warszawskiej. Był pionierem w kształceniu inżynierów dźwięku w Polsce (współtworzył Zakład Inżynierii Dźwięku na Wydziale Elektroniki PG oraz Zakład Akustyki na gdańskiej Akademii Muzycznej). Prowadził również intensywną pracę naukową z dziedziny akustyki: jest autorem ponad 140 artykułów naukowych i referatów konferencyjnych. Był honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Akustycznego, Greckiego Towarzystwa Akustycznego, członkiem Francuskiego Towarzystwa Akustycznego, polskiej sekcji Audio Engineering Society. Był członkiem komitetu akustyki PAN.Polski akustyk, nauczyciel akademicki, twórca pierwszych w Polsce zakładów naukowych kształcących inżynierów dźwięku na Politechnice Gdańskiej i Akademii Muzycznej w Gdańsku.  ur. -16- 01-1921 W Warszawie zm. 29-07-2018 w Gdańsku Kawaler VM i KW 
• Wiktor Tołkin ps.„Ostoja”  Aresztowany przez Gestapo, od 17 listopada 1942 do lutego 1944 przebywał w obozie koncentracyjnym Auschwitz. Został zwolniony dzięki staraniom rodziny, później walczył w powstaniu warszawskim, w Zgrupowaniu "Krybar" Powiśle (ur. 21 lutego 1922 w Tołkaczach, zm. 7 maja 2013 w Gdańsku) prof. ASP 
• Zdzisław Dutkowski ps. "Kolejarz", "Janusz" W Powstaniu Warszawskim Oddział: Armia Krajowa - Grupa "Kampinos" - kompania lotnicza por. "Lawy" (Tadeusz Gaworski). Szlak bojowy: Kampinos - Jaktorów ur. 1925-02-25, zm 2006 w Gdańsku 
• Lesław Jabłonowski Ps. "Junosza" W Powstaniu Warszawskim  Oddział: Armia Krajowa - batalion "Zaremba"-"Piorun" - 3. kompania - I pluton Śródmieście Południe, ur. 1918-12-29 Warszawa  Zm. 1995-07-11 Gdańsk 
• Sylwester Kotecki. Pseudonim: "Bystry". Udział w konspiracji 1939-1944: IV Obwód "Grzymała" (Ochota) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 1. Rejon - III zgrupowanie - pluton 404 . W Powstaniu Warszawskim Oddział: IV Obwód "Grzymała" (Ochota) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 1. Rejon - III zgrupowanie - pluton 404. Szlak bojowy: Ochota - Pęcice. ur. 1923-09-06 Warszawa zm. 2005-05-24 Gdańsk ( cm. Łostowicki) 
• Janusz Gunderman ps. "Janusz", "2671" Udział w konspiracji 1939-1944: Hufce Polskie - Narodowa Organizacja Wojskowa (NOW) - Armia Krajowa (AK) - batalion "Antoni" - kompania "Aniela" w Powstaniu Warszawskim Oddział: Armia Krajowa - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - batalion NOW/AK "Gustaw" - kompania "Aniela" - I pluton, Szlak bojowy: Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście W Gdańsku rozpoczął naukę w I Liceum im. M. Kopernika, gdzie na przyspieszonym kursie przerobił 2 klasy w jeden rok i zdał maturę. ur. 24 -11-1926 w Poznaniu, zm. 11-06-2022
• Janusz Brzeziński ps. "Zan" Udział w konspiracji 1939-1944: Członek Szarych Szeregów, Hufiec Wola - drużyna "WL 400". W 1943 r. z Grupami Szturmowymi wszedł do batalionu "Zośka" - 2. kompania - III pluton "Ryszard", następnie Kedyw KG AK - kompania "Pegaz", od lata 1944 r. - batalion "Parasol" - 1. kompania - II pluton - 3. drużyna - dowódca. W Powstaniu Warszawskim :  Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - batalion "Parasol" - 1. kompania. Ranny 19 września 1944 r. na Okrąg 2 - postrzał w okolice kręgosłupa. Szlak bojowy: Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ - Śródmieście Południe - Górny Czerniaków. Ur. 06-01-1923 , zm. 26-03-1995 w Gdańsku ( cm. Srebrzysko). 
• Janina Suchorzewska ps. "Myszka Mała" Udział w konspiracji 1939-1944: Szare Szeregi - 1. WŻDH łączniczka , w Powstaniu Warszawskim Warszawski Okręg Armii Krajowej - I Obwód "Radwan" - Wojskowa Służba Kobiet - pluton sanitarny WSK - punkt sanitarny pl. Dąbrowskiego 2/4 - łączniczka dr "Joanny", a po jej śmierci mjr. "Bartosza", ranna  4 sierpnia 1944 r. na pl. Dąbrowskiego 2/4 ur 31-03-1930 zm 20-04-2021 prof AMG 
• Jadwiga Wasiluk z d. Szulecka ps. "Jaga" w Batalionie Sokół I Obwód "Radwan" (Śródmieście) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 2. Rejon "Litwin" (następnie odcinek "Sarna") - Korpus Bezpieczeństwa - batalion szturmowy KB "Sokół" - 2. kompania Śródmieście Południe. Ur. 23-01-1927 w Wyszogródzie, zm 26-07-2019 w Gdańsku 
• Stanisław Kuropatwiński ps. "Stanisław", "Jan Wrotek", Udział w konspiracji 1939-1944: Szare Szeregi W Powstaniu Wasrzawskim Oddział: Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej - Brygada Dywersyjna "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy” - II pluton "Alek” - ochotnik, dołączył na początku sierpnia Szlak bojowy: Wola. W pierwszych dniach sierpnia 1944 r. ranny w potyczce z czołgami. Ocalał z masakry Szpitala Karola i Marii na Lesznie.Ewakuowany z Warszawy z rannymi. Ur. 08-09-1917 Józówka zm 13-07-2000 Gdańsk 
• Roman Hordyński ps. "Ryszard" Udział w konspiracji 1939-1944:Szare Szeregi - Hufiec CP (Centrum Pragi) - komendant hm "Jurand" (Mieczysław Słoń), następnie BS-Praga (Bojowe Szkoły) - od 1944 r. nowe Grupy Szturmowe - Blok "Bazylika" (Praga). Latem 1944 r. oddział jako III pluton "Jurand" miał wejść do nowej, 3. kompanii "Giewonta" w batalionie Kedywu KG AK "Zośka". Wybuch Powstania Warszawskiego uniemożliwił przeprowadzenie tej reorganizacji. W Powstaniu Warszawskim Oddział: Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 3. kompania "Giewonta" Szlak bojowy: Wola - Stare Miasto. Po wojnie: Architekt, urbanista. Członek SARP Oddział Wybrzeże. Prezes SARP (1985-86). Prezes ZO SARP (1964-71, 1974-80), wiceprezes ZO SARP (1960-62). Projektant Miastoprojektu Gdańsk i Inwestprojektu Sopot. Autor m.in. projektu urbanistycznego Grunwaldzkiej Dzielnicy Mieszkaniowej we Wrzeszczu (współautorzy: Daniel Olędzki, Konrad Pławiński, Jerzy Poklewski, Romuald Szurowski), oraz planu ogólnego Gdańska Południe (1981) jako generalny projektant (z zespołem). Laureat nagrody Prezesa Komitetu Budownictwa , Urbanistyki i Architektury, nagrody prezydenta m. Gdańska za działalność w dziedzinie kultury. Ur. 1924-08-09, zm. 1986-07-27 Gdańsk 
• Jerzy Łaniewski ps. "Kosa", dział w konspiracji 1939-1944: Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej - Brygada Dywersyjna "Broda 53" - batalion "Zośka" - 1. kompania "Maciek" - III pluton W Powstaniu Warszawskim Oddział: Okręg Warszawski Armii Krajowej - I Obwód "Radwan" (Śródmieście) - 3. Rejon "Ratusz - Wojskowa Służba Ochrony Powstania - VI zgrupowanie WSOP - batalion "Bełt" - 3. kompania. Szlak bojowy: Śródmieście Południe. Ur. 1923-09-09 w Warszawie. zm. 1987-10-29 
• Bolesław Maciej Srocki ps. "Bolesław" mentor grupy młodzieży, która weszła w skład pierwszego plutonu oddziału "Pegaz" (późniejszy batalion "Parasol"), który wykonał wyrok Polskiego Państwa Podziemnego na Kutscherze. Udział w konspiracji 1939-1944: Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział VI BiP (Biuro Informacji i Propagandy). W Powstaniu Warszawskim Oddział: Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział VI BiP (Biuro Informacji i Propagandy) - redakcja "Biuletynu Informacyjnego". Ur. 1893-03-24 Otalążka zm. 1954-03-12 Gdańsk