• Start
  • Wiadomości
  • Przyjechał z Poznania do Gdańska, uwiecznił powojenne miasto

Fotografował powojenny Gdańsk. Poznaj unikatowe zdjęcia Mariana "Rysia" Dobrzykowskiego

Trzyczęściowy album, w nim prawie 170 zdjęć Gdańska z lat 1945 - 1950, w większości niepublikowanych, ukazujących miasto po zakończeniu wojny, ale też fenomen odradzającego się w nim życia. Nakładem Archiwum Państwowego w Gdańsku ukazała się właśnie publikacja pt. „Powojenny Gdańsk w fotografiach Mariana Rysia Dobrzykowskiego”. Autor fotografii przybył do Gdańska w marcu 1945 r. z Poznania i jeszcze w tym samym roku otworzył Studio Fotograficzne „Ryś” we Wrzeszczu, które prowadził do 1967 roku.
02.05.2023
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Widok na Motławę i Długie Pobrzeże, z lewej budynek Towarzystwa Przyrodniczego z wieżą, gdzie mieściło się obserwatorium astronomiczne, 1945 rok
Widok na Motławę i Długie Pobrzeże, z lewej budynek Towarzystwa Przyrodniczego z wieżą, gdzie mieściło się obserwatorium astronomiczne, 1945 rok
fot. Marian "Ryś" Dobrzykowski

Gdańsk po wojnie zatrzymany w kadrze 

Dla Gdańska, jednego z miast najbardziej dotkniętych skutkami działań wojennych, zakończenie II wojny światowej oznaczało rozpoczęcie mozolnego procesu przywracania miasta do życia. Nastąpiła tutaj prawie całkowita wymiana ludności, a w sferze materialnej, przynajmniej w śródmieściu, tkanka miejska praktycznie przestała istnieć. Nakładem Archiwum Państwowego w Gdańsku ukazała się właśnie publikacja pt. „Powojenny Gdańsk w fotografiach Mariana Rysia Dobrzykowskiego”. To blisko 170 zdjęć Gdańska z lat 1945 - 1950, w większości niepublikowanych. 

Tak dobrze jeszcze nie było. Frekwencja w Muzeum Gdańska w I kwartale 2023

Trzy spojrzenia na Gdańsk: Stare Miasto, Wrzeszcz i Oliwa, sceny z życia miasta  

Album składa się z trzech części. Pierwsza dotyczy Głównego Miasta. Pokazuje skalę zniszczeń ulic: Długiej, Piwnej, Tkackiej, Szerokiej i Podwali Grodzkich. Pośród hałd gruzu widać grupki ludzi podejmujących pierwsze próby porządkowania i odbudowy miasta za pomocą skromnych narzędzi i maszyn.

Już 550 lat od dnia, w którym gdańscy kaprowie zdobyli na morzu “Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga

W drugiej części książki ukazano budzące się do życia ulice Wrzeszcza i Oliwy m.in. aleję Grunwaldzką oraz zdewastowany park Oliwski i ocalałą katedrę. Rozdział trzeci zatytułowany „Ludzie/Wydarzenia” ilustrują fotografie przedstawiające sceny z życia miasta związane z bieżącymi wydarzeniami, takimi jak: uroczystości państwowe, obchody świąt religijnych, a także otwarcie linii tramwajowej czy mecz piłki nożnej.

Dobrzyludzie
Pierwsi robotnicy przy odbudowie, aleja Grunwaldzka, 1947 rok
fot. Marian "Ryś" Dobrzykowski

2635 negatywów w kolekcji Mariana Dobrzykowskiego 

Autor fotografii Marian Dobrzykowski przybył do Gdańska w marcu 1945 r. Przedtem mieszkał w Poznaniu, gdzie pracował jako fotograf. W roku 1945 przy ulicy Grunwaldzkiej 66 we Wrzeszczu otworzył własne Studio Fotograficzne „Ryś”, które prowadził do roku 1967. Po przyjeździe do Gdańska, na z trudem zdobytych filmach, zaczął utrwalać odradzające się życie na Wybrzeżu. Dokumentację fotograficzną zniszczeń wojennych wykonywał na zlecenie Delegatury Rządu do Spraw Wybrzeża i Biura Odbudowy Portów. Jego prace były publikowane w czasopismach o tematyce morskiej, katalogach okrętowych i w „Przekroju”.

W 1974 r. staraniem ówczesnego dyrektora Archiwum Państwowego w Gdańsku Czesława Biernata znaczna część prac Mariana Rysia Dobrzykowskiego trafiła do zbiorów gdańskiego Archiwum. Kolekcja obejmuje 2635 negatywów przedstawiających Gdańsk, Gdynię i Sopot, a także inne miasta Pomorza Gdańskiego.

„Sibylle Bergemann. Fotografie”. Wystawa w Zielonej Bramie przedłużona do 4 czerwca 

Publikacja została przygotowana przez pracowników Archiwum Państwowego w Gdańsku. Autorem wstępu i wyboru zdjęć jest Andrzej Regliński, autorką tekstu o Marianie Rysiu Dobrzykowskim jest Joanna Bławat - Obin. Publikację można nabyć w Archiwum Państwowym w Gdańsku w cenie 39 zł. Książka dostępna będzie w formacie PDF na stronie internetowej AP w Gdańsku.

 

TV

Siedziba Centrum Treningu Umiejętności Społecznych wyremontowana