Debata poświęcona była wyzwaniom samorządów związanych z wdrażaniem tzw. Europejskiego Zielonego Ładu. Rozmawiano też o roli uchwał antysmogowych jako narzędzia wspierania transformacji energetycznej i ograniczenia wpływu na klimat sektora energetyki cieplnej, w tym: monitoringu jakości powietrza i przyspieszenia procesu odejścia od węgla.
W debacie wzięli udział:
• Krzysztof Jałoszyński, p.o. naczelnika Wydziału Inżynierii i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Sopotu
• Tadeusz Jędrzejczyk, dyrektor Departamentu Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Woj. Pomorskiego
• Magdalena Kołodziejczak, wójt Pruszcza Gdańskiego
• Beata Rutkiewicz, zastępczyni Prezydenta Wejherowa
• Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego
• Tadeusz Styn, zastępca Dyrektora Departamentu Środowiska i Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego Woj. Pomorskiego
• Lew Zacharczyszyn, pełnomocnik Dyrektora Europejskiego Centrum Solidarności ds. polsko-ukraińskiej solidarności
Pomorskie Zielone Innowacje. Do projektu zaproszeni są m.in. mieszkańcy Gdańska
Europejskie metropolie współpracują w zakresie zmian klimatu
Debatę poprzedziło wystąpienie Joanny Bogdziewicz - Wróblewskiej, reprezentującej Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot. Opowiedziała o projekcie "Camelot", organizowanym w ramach programu "Europa Dla Obywateli", w którym uczestniczy osiem metropolii: Mediolan, Porto, Barcelona, Bari, Stuttgart, Zagrzeb, Craiova i Obszar Metropolitalny GGS.
Spotykamy się, omawiamy dobre praktyki w zakresie strategicznych kwestii europejskich - zaznaczyła Joanna Bogdziewicz - Wróblewska. - Zajmujemy się m.in. adaptacją metropolii do zmian klimatu [...] Wszystkie wymienione metropolie prowadzą działania na rzecz klimatu w ramach swoich strategicznych celów. Jeśli chodzi o dobre praktyki, metropolie są ukierunkowane na inteligentne zarządzanie: zbierają informacje o klimacie, aktualizują je. Angażują też mieszkańców w procesy planowania odporności miast na zmiany klimatu. Istotne jest m.in. ponowne wykorzystanie wody w systemach odwadniających - wyliczała.
Sopot "wolny od węgla" już za 2 lata
Podczas debaty Krzysztof Jałoszyński, p.o. naczelnika Wydziału Inżynierii i Ochrony Środowiska w Urzędzie Miasta Sopotu, przypomniał, że kurort ma plan, by do roku 2024 wymienić wszystkie "kopciuchy" na bardziej ekologiczne rozwiązania. Według szacunków miasta, pozostało do wymiany około 100 pieców węglowych. Krzysztof Jałoszyński dodał także, że walka przeciwko tego typu źródłom ogrzewania toczy się w Sopocie już od 20 lat.
Metropolitalna walka ze zmianami klimatu
Magdalena Kołodziejczak, wójt gminy wiejskiej Pruszcza Gdańskiego, poinformowała, że Obszar Metropolitalny GGS pracuje nad tym, by włączyć wszystkie skupione w nim gminy w walkę ze zmianami klimatu.
- Żeby nie tylko duże miasta, ale też małe ośrodki mogły realizować projekty związane z zapobieganiem tym zmianom. Dlatego w ramach Obszaru Metropolitalnego powstał Komitet, który m.in. prowadził rozmowy w sprawie wykorzystania nowych środków unijnych. Dyskutowaliśmy nad tym, na jakie cele te środki - z nowej perspektywy unijnej - miałyby być skierowane. Mówimy tu m.in. o Europejskim Zielonym Ładzie - zaznaczyła wójt gminy wiejskiej Pruszcza Gdańskiego.
Na co Obszar Metropolitalny GGS chce przeznaczyć środki unijne?
Jednym z pomysłów jest tworzenie "błękitno-zielonych przestrzeni". Chodzi o powstawanie zielonych obszarów w miejsce "betonu", ale też o zatrzymywanie wód opadowych.
- Wpadliśmy w pewną pułapkę. W pierwszych edycjach projektów unijnych tworzyliśmy przestrzenie publiczne... trochę zabetonowane. Kładliśmy piękne powierzchnie, często granitowe, kosztowne. A dzisiaj zastanawiamy się, co zrobić, żeby trochę je odczarować i stworzyć właśnie przestrzenie zielone - mówiła wójt Magdalena Kołodziejczak.
“Zielona retencja” - pierwsza taka konferencja w Gdańsku
Czy uchwały antysmogowe, przyjęte przez pomorski samorząd, przekładają się na życie mieszkańców?
Tadeusz Styn, zastępca dyrektora Departamentu Środowiska i Rolnictwa UMWP, potwierdził w trakcie debaty, że od pewnego czasu rośnie zainteresowanie mieszkańców Obszaru Metropolitalnego programem "Czyste powietrze" i zmianą źródła ciepła.
- Składanych jest coraz więcej wniosków. Liderem w tej chwili jest miasto Puck - poinformował Tadeusz Styn.
Magdalena Kołodziejczak przypomniała z kolei, że program "Czyste powietrze" miał być kołem zamachowym i szansą na to, by jak najszybciej udało się przeprowadzić termomodernizacje i wymienić źródła ciepła. A to nie do końca się udało.
- Szkoda, że fundusze wojewódzkie, które były dysponentem, tak późno przekazały pewne uprawnienia samorządom. Należy podkreślić, że w momencie, kiedy samorządy powołały swoich urzędników, którzy pomagają wypełniać mieszkańcom te wnioski, przyjmują je, dopiero wtedy nastąpiło przyspieszenie. Tutaj zabrakło decentralizacji. Dlatego straciliśmy bardzo dużo czasu. Mogliśmy mieć już bardzo dużo rzeczy zrealizowanych w ramach tego programu - oceniła.
Czy jesteśmy gotowi więcej płacić za ekologię?
Były konsul Ukrainy, Lew Zacharczyszyn, obecnie pełnomocnik dyrektora ECS ds. polsko-ukraińskiej solidarności, z wykształcenia jest ekologiem i ekologią zajmował się zawodowo przez 15 lat.
- W trakcie naszej debaty wielokrotnie pojawiał się temat ceny, tego, czy jesteśmy gotowi płacić więcej za proekologiczne źródła energii, itd. Dla mnie to trochę absurdalne, bo jak zapytamy przeciętnego człowieka, nie tylko w Polsce, czy gotowy jesteś zapłacić więcej za markowy samochód, ciuchy czy perfumy albo więcej za ekologiczne rozwiązania, to nie jestem pewien, czy odpowiedź będzie proekologiczna. W ludzkiej świadomości dominuje bowiem przewrócony system wartości. Jesteśmy gotowi płacić więcej za głupoty, za markę, a nie jesteśmy gotowi zapłacić więcej za życie nasze i naszych następców. I tę tendencję trzeba zmienić. To nie jest łatwe zadanie, ale jeśli tego nie zrobimy, to przegramy tę wojnę globalnie - ocenił Lew Zacharczyszyn. - Ważnym elementem jest edukacja. Ale potrzebna jest też kultura w szerokim znaczeniu i "zielone" autorytety, by to oni przekonywali mieszkańców do zmiany myślenia i działania.
Pomorskie Forum Solidarności Klimatycznej już po raz trzeci
Trzecia edycja Pomorskiego Forum Solidarności Klimatycznej odbyła się w Europejskim Centrum Solidarności, po raz pierwszy hybrydowo - w wydarzeniu publiczność mogła brać udział stacjonarnie oraz online. W panelach wzięli udział przedstawiciele samorządu, biznesu oraz organizacji pozarządowych.
FILMOWY ZAPIS CAŁEGO WYDARZENIA
Tegoroczne Forum skupiło się na następujących obszarach:
- wpływ wojny w Ukrainie na przyspieszenie transformacji energetycznej Europy
-
perspektywa rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce
-
prezentacja i podsumowanie wyników warsztatów w ramach międzynarodowego projektu Camelot
-
adaptacja do zmian klimatu na poziomie lokalnym i metropolitalnym
-
wpływ klimatu na rolnictwo i rolnictwa na klimat
Inicjatorami Forum są Samorząd Województwa Pomorskiego, Miasto Gdańsk oraz Global Compact Network Poland (inicjatywa ONZ), którzy 16 października 2020 r. zawarli Porozumienie o przystąpieniu do współpracy w celu powołania Pomorskiego Forum Solidarności Klimatycznej im. Pawła Adamowicza. W 2021 roku w miejsce Miasta Gdańsk do współpracy przystąpiło Stowarzyszenie Obszar Metropolitalny Gdańsk, Gdynia, Sopot (OMGGS), zwiększając tym samym swoje oddziaływanie.
