O projekcie Step Up
Gdańsk jest partnerem projektu STEP UP, czyli “Strengthening The Effectiveness of Policies for eUropean Pedestrians” (Wzmocnienie efektywności europejskich polityk przyjaznych pieszym). Projekt jest adresowany do miast i regionów, które przyjęły już dokumenty strategiczne na rzecz mobilności aktywnej, ale jest potrzeba, by je aktualizować, uwzględniając poprawę warunków ruchu pieszego.
Partnerami w projekcie są: Miasto Rotterdam, kraj związkowy Burgenland w Austrii, miasto Braga (Portugalia), Agencja Mobilności w Wilnie, region Päijät-Häme w Finlandii (z miastem Lahti), hrabstwo Fingal w Irlandii (sąsiad Dublina) oraz miasto Heraklion w Grecji.
Partnerem zapewniającym wiedzę ekspercką jest Walk 21 Europe - sztandarowa organizacja zajmująca się rozwojem ruchu pieszego na całym świecie.
Projekt Step Up jest dofinansowany ze środków programu współpracy Interreg Europe. Jego realizacja rozpoczęła się w kwietniu 2024 roku, dotychczas wizyty studyjne odbyły się w Burgerland, Bradze i Rotterdamie. Od 1 do 3 lipca br. taka wizyta odbywa się w Gdańsku.
Gdańsk w unijnym projekcie STEP UP - bo każdy z nas jest pieszym uczestnikiem ruchu
Następny krok wspólnie
- Jesteśmy zaszczyceni mogąc gościć naszych partnerów i interesariuszy w projekcie Step Up, kontynuując wspólną podróż w kierunku miast bardziej przyjaznych dla pieszych i mieszkańców - powiedział Piotr Borawski, zastępca prezydenta Gdańska ds. mobilności i bezpieczeństwa witając gości. - Każde z miast i regionów uczestniczących w projekcie aktualizować będzie swoje dokumenty strategiczne, by lepiej odpowiadać na potrzeby pieszych. My aktualizować będziemy Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP), w oparciu o zespół zadaniowy, w tym ekspertów i uczelni wyższych, Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Gdańskiego. Naszym celem jest przyjęcie zaktualizowanego Planu przez Radę Miasta Gdańska jesienią 2026 roku. Witajcie w Gdańsku - wykonajmy następny krok naprzód wspólnie.
Kto tu będzie chodził?
Grzegorz Krajewski, pełnomocnik prezydenta Gdańska ds. pieszych wśród najważniejszych inwestycji na rzecz poprawy komfortu tej grupy uczestników ruchu wymienił m. in. nowe przejścia naziemne: - W ciągu Podwala Przedmiejskiego, Okopowej i Podwala Grodzkiego mamy cztery nowe przejścia dla pieszych, a kolejne cztery są projektowane. W innych częściach miasta w planach są kolejne cztery przejścia - raportował.
Mówiąc o przejściu przy Bramie Wyżynnej, oddanym do użytku w 2022 roku, Grzegorz Krajewski przypomniał, że gdy planowano inwestycję, przeciwnicy komentowali “kto będzie z tego korzystał, to strata pieniędzy”. - Z pomiarów ruchu wynika, że w ciągu minuty z tego przejścia korzysta średnio 159 pieszych. W takim samym czasie przejeżdża przez nie 79 samochodów. Biorąc pod uwagę, że średnia liczba osób jadących samochodem w Gdańsku wynosi 1,5; daje to 118 użytkowników w pojazdach indywidualnych - powiedział.
Chodzenie w strategii
Sandra Stelmak z Wydziału Polityki Gospodarczej Urzędu Miejskiego w Gdańsku mówiła z kolei o Strategii Rozwoju Gdańsk 2030 plus i powiązanych z nią programach rozwoju - oczywiście w kontekście mobilności.
Wybrany fragment dotyczący mobilności pieszej, który ujęto w strategii to: “Najwyższy priorytet w projektowaniu ulic mają piesi, rowerzyści i użytkownicy transportu publicznego, kosztem użytkowników samochodów”.
Mówiąc o programie rozwoju Miasto dostępne (służy realizacji założeń strategii w zakresie m. in. mobilności), Sandra Stelmak przedstawiła wybrane wskaźniki, do których realizacji dąży Gdańsk:
- przebudowa, budowa i odnowienie chodników - 87 km w roku 2026 / 175 km w 2030
- liczba sygnalizacji świetlnych zoptymalizowanych, by priorytetyzować ruch pieszy - 18 w roku 2026 / 36 w 2030
Zieleń dostępna dla wszystkich
Barbara Tusk, zastępczyni dyrektora Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni ds. przestrzeni publicznej mówiła o założeniach Gdańskiej Polityki Zieleni i Planu Adaptacji do Zmian Klimatu do 2030 roku, przy czym zaznaczyła, że priorytetem we wdrażaniu powyższych planów w życie jest uczynienie terenów zielonych dostępnymi dla wszystkich.
Jako przykłady działań i inwestycji w “zielonym” i zarazem adaptacyjnym do zmian klimatu kierunku wymieniła m. in. rozbruki, ogrody deszczowe i mikrolasy sadzone z udziałem mieszkańców.
Z zainteresowaniem partnerów projektu spotkała się zwłaszcza Gdańska Karta dla Drzew, przyjęta w styczniu 2025 roku jako efekt zaangażowania aktywistów, ekspertów i władz miasta.
W Karcie w jednym miejscu zebraliśmy wszystko, co możemy zrobić w mieście dla drzew - tłumaczyła Barbara Tusk.
Gdańska Karta dla Drzew już obowiązuje i wprowadza arbotagi
SUMP - czas najwyższy aktualizować
Dorota Gajda - Kutowińska (koordynatorka gdańskiego SUMP w GZDiZ) oraz Karolina Orcholska, niezależna ekspertka ds. zrównoważonej mobilności) przedstawiły swoją prezentację w tydzień po pierwszym spotkaniu zespołu roboczego ds. aktualizacji Planu Zrównoważonej Mobilności dla Gdańska 2030.
Karolina Orcholska, która koordynowała prace nad uchwalonym w 2018 roku SUMP, przypomniała, że był to pierwszy dokument poświęcony w całości mobilności miejskiej, budzący świadomość wagi tematu, opracowany z szerokim udziałem mieszkańców, uchwalony ze 100 procentowym poparciem miejskich radnych.
Jakie cele przyświecały wówczas autorom SUMP?
- zmniejszenie zależności od indywidualnego transportu samochodowego
- promocja transportu publicznego
- wspieranie ruchu pieszego i rowerowego
- poprawa bezpieczeństwa
- zapewnienie dostępności dla wszystkich
- integracja transportu i planów zagospodarowania przestrzennego
Prelegentki podkreśliły, że od czasu przyjęcia gdańskiego SUMP, wiele się zmieniło, począwszy od poziomu Unii Europejskiej (Zielony Ład, pakiet Gotowi na 55 dla wsparcia transformacji energetycznej); poprzez lokalne i regionalne cele klimatyczne (np. wspomniany już Plan adaptacji do zmian klimatu); opracowanie SUMP Metropolii Gdańsk - Gdynia Sopot (skupiony na mobilności gmin wokół stolicy metropolii), czy wreszcie - przyjęcie również wspomnianej Strategii Rozwoju Gdańsk 2030 plus. Nie zapominając o nowych okolicznościach jak praca zdalna, czy nasilona miejska logistyka (przepływ towarów i usług).
Czas na ewaluację jest więc najwyższy. Jaki jest plan działania?
- Lato 2025 – prace analityczne i diagnoza
- Jesień – konsultacje społeczne, scenariusze i cele
- Zima – wersja robocza dokumentu
- Wiosna/lato 2026 – finalizacja i przyjęcie planu
Standard ulicy
Jarosław Wincek z Biura Rozwoju Gdańska przybliżył założenia Gdańskiego Standardu Ulicy Miejskiej (GSUM). Dokument ten został przyjęty zarządzeniem Prezydenta Miasta Gdańska 18 grudnia 2020 roku, po szerokich konsultacjach społecznych. Jego zapisy mają być stosowane zarówno przy projektowaniu nowych ulic, jak i modernizacji istniejących już. Dokument uwzględnia przede wszystkim aspekty dotyczące projektowania przestrzeni publicznych (niezwiązanych z transportem), ich funkcjonalności i estetyki.
Podczas kolejnych dwu dni wizyty studyjnej, Gdańsk zaprezentuje partnerom projektu najważniejsze inwestycje, które poprawiły komfort poruszania się po mieście na własnych nogach, Będą to wybrane nowe przejścia naziemne, strefy piesze oraz kładki nad Motławą.
Po spacerze ulicami Elżbietańska, Garncarska, Targ Drzewny, Targ Węglowy, Okopowa i Ogarna, goście zaproponują swoje pomysły poprawy warunków ruchu pieszego w tych przestrzeniach (podczas warsztatów).
Odbędą się również prezentacje dotyczące: projektu PKM Gdańsk Południe, działaniom na rzecz poprawy warunków bezpieczeństwa drogowego, wzmacnianiu transportu rowerowego, Rowerowemu Majowi.
