• Start
  • Wiadomości
  • “Katalog Żeglarza Bałtyckiego” dla młodzieży i nauczycieli

Jak być eko na morzu? Poznaj “Katalog Żeglarza Bałtyckiego” dla młodzieży i nauczycieli

Katalog Żeglarza Bałtyckiego w prosty sposób opowiada o środowisku Morza Bałtyckiego i jego problemach, także o tym, jak to wrażliwe środowisko chronić. Katalog to międzynarodowy projekt “ECO-SHIP “ realizowany m.in. przez Gdański Ośrodek Sportu. Wydawnictwo zawiera gotowe scenariusze zajęć z młodzieżą, do przeprowadzenia także na lądzie.
19.06.2023
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
młoda kobieta w kamizelce ratunkowej siedzi na pokładzie żaglowca
Dwa tygodnie na morzu spędzili młodzi uczestnicy projektu ECO-SHIP. 30 osób z Finlandii, Litwy i Polski na jako wyszkoleni oficerowie ekologiczni mają dalej nieść w świat to, czego nauczyli się podczas zajęć na pokładzie "Generała Zaruskiego"
Fot. Miika Karppinen

Projekt “ECO-SHIP” - o co chodzi?

Jak sprawić, by żeglarstwo na Morzu Bałtyckim było możliwie jak najbardziej eko? Jak w przystępny sposób opowiedzieć o problemach morskiego środowiska młodym ludziom z Finlandii, Litwy i Polski? W jaki sposób uczyć i przekonywać młodych, że troska o przyszłość Bałtyku to także ich zadanie?

To tylko kilka pytań, na które odpowiadają partnerzy międzynarodowego projektu „ECO-SHIP – environmental and maritime education of youth” (środowiskowa i morska edukacja młodzieży - red.).

Inicjatorem przedsięwzięcia, odpowiedzialnym za wątki żeglarskie, jest Gdański Ośrodek Sportu. Partnerem naukowym został Instytut Badań Morskich Uniwersytetu w Kłajpedzie (Litwa). Trzeci uczestnik projektu to Stowarzyszenie Keep Archipelago Tidy z Turku (Finlandia), od ponad 50 lat zaangażowane w nieformalną edukację ekologiczną i walkę o czystość fińskich jezior, rzek i zatok.

Przyjemne z pożytecznym - trzeci sezon akcji ekoKajak na Motławie rozpoczęty

Partnerzy ECO-SHIP informują o owocach projektu

Gdańska konferencja upowszechniająca projektu, podczas której światło dzienne ujrzał główny produkt fińsko - litewsko - polskiej współpracy, czyli Katalog Bałtyckiego Żeglarza, odbyła się w piątek, 16 czerwca. Podobne wydarzenia informacyjne w tym samym tygodniu miały miejsce także w Kłajpedzie i Turku.

- Pomysł na projekt zrodził się po prostu z naszych potrzeb, podczas nieformalnych rozmów koleżanek i kolegów z GOS - mówi Anna Turnik-Pieciun, reprezentująca w projekcie Gdański Ośrodek Sportu. - Zakończyliśmy realizację innego międzynarodowego projekt związanego z żaglowcem „Generał Zaruski”, którego celem było przygotowanie oferty rejsów turystycznych po Morzu Bałtyckim na historycznych jednostkach. Powróciliśmy wówczas do myśli, do czego służy nasz flagowy żaglowiec - że jest narzędziem edukacji żeglarskiej to oczywiste, ale że może i powinien w obecnych czasach stać się także narzędziem edukacji o ekologii i wpływie człowieka na środowisko. Projektu żeglarskiego z edukacyjnymi działaniami na otwartym morzu nie było łatwo wpisać w program Erasmus+, ale udało się.

sala konferencyjna, plecy siedzących w rzędach osób, trzy wymienione osoby przodem w kadrze
Konferencja upowszechniająca projektu ECO-SHIP w Gdańsku, za pulpitem siedzą od lewej: Magda Banach, Piotr Królak, mówi Anna Turnik-Pieciun. Wydarzenie odbyło się w Ośrodku Kultury Morskiej/o. Narodowego Muzeum Morskiego
Fot. Dominik Paszliński/www.gdansk.pl

- Naszym celem było podniesieniu wiedzy i umiejętności młodzieży w wieku od 15 do 29 lat w zakresie żeglarstwa, dbałości o środowisko naturalne i zrównoważony rozwój. Dlatego postanowiliśmy opracować Katalog Żeglarza Bałtyckiego - dodaje Magda Banach, reprezentująca w projekcie Gdański Ośrodek Sportu - To przystępne, kompaktowe narzędzie dla młodych żeglarzy, ale także nauczycieli, edukatorów i innych osób, którym bliski jest temat ochrony środowiska Bałtyku. W katalogu piszemy o wyzwaniach i problemach środowiska naszego morza, ale też o dostępnych rozwiązaniach tych problemów.

Więcej o Katalogu Żeglarza Bałtyckiego w dolnej części tekstu (kliknij)

Oficerowie ekologiczni - jak ich szkolono?

W ramach projektu ECO-SHIP wyszkolono także 30 młodych oficerów ekologicznych, którzy jako liderzy zmiany nieść mają wiedzę zdobytą podczas edukacyjnego rejsu na “Generale Zaruskim” dalej w świat, do swoich rówieśników i nie tylko.

Z każdego kraju partnerskiego podczas otwartej rekrutacji wybrano po 10 osób. Oceniano listy motywacyjne kandydatów, ich żeglarskie doświadczenie, działania proekologiczne w życiu codziennym, aktywność na polu społecznym oraz pomysł na późniejsze wykorzystanie nabytych w projekcie umiejętności.

młodzi ludzie na plaży, ustawieni w rzędzie jako litery słowa Generał
Jakie słowo napisała młodzież, gdy zeszła na ląd w jednym z portów rejsu?
Fot. Miika Karppinen

Dwa dwutygodniowe rejsy bałtyckie na gdańskim żaglowcu, z udziałem przyszłych oficerów ekologicznych na pokładzie, odbyły się w wakacje 2022 roku. Ich program wypełniony był wykładami i warsztatami na temat m.in.: zarządzania odpadami podczas rejsu, oceanografii Morza Bałtyckiego, zbilansowanej kuchni na morzu.

Przyszli oficerowie prowadzili pomiary stanu wody, uczyli się komunikacji bez przemocy i efektywnego przekazywania wiedzy; grali w symulator planety ziemia, gdzie żaglowiec z załogą to metafora zamieszkanej przez ludzi planety, która - tak jak statek - dysponuje ograniczonymi zasobami wody, paliw, pożywienia.

młodzi ludzie na pokładzie, jedna z młodych kobiet pokazuje, jak wiązać linę
Przyszli oficerowie ekologiczni spędzili czas na gdańskim żaglowcu "Generał Zaruski" doskonaląc oczywiście umiejętności żeglarskie, ale także poznając specyfikę Bałtyku, po którym żeglowali
Fot. Miika Karppinen

Zajęcia na morzu prowadzili edukatorzy, reprezentanci partnerów projektu, każdy w zakresie swojego pola zainteresowań zawodowych. Ważną rolą międzynarodowej grupy młodzieży było recenzowanie roboczej wersji katalogu pod kątem przystępności treści i ew. braków, eksperckie opinie przekazywali zaś doświadczeni żeglarze ze stałej załogi “Generała Zaruskiego”.

Część warsztatów, które przeszli młodzi uczestnicy projektu, trafiła do Katalogu Żeglarza Bałtyckiego w formie gotowych scenariuszy zajęć, do przeprowadzenia z dowolną już grupą młodzieży. Takich scenariuszy jest w sumie siedem. Można je rozwinąć z pomocą merytorycznych rozdziałów katalogu.

Katalog Bałtyckiego Żeglarza - co zawiera?

Wydawnictwo liczy sobie 64 strony, w tym wiele ilustracji. Katalog jest napisany w języku projektu, czyli po angielsku. Nie został wydrukowany, można korzystać z niego w wersji webowej, albo pobrać pdf ze stron internetowych partnerów projektu (tu ze strony Gdańskiego Ośrodka Sportu).

Sześć rozdziałów dotyczy następujących zagadnień:

  • Rozdział I: żeglarstwo i ekologia
  • Rozdział II: edukacja morska - podstawy oceanologii i specyfika Morza Bałtyckiego
  • Rozdział III: ochrona środowiska, w tym największe wyzwania XXI wieku
  • Rozdział IV: edukacja dotycząca ochrony środowiska (w tym - jak uczyć na ten temat)
  • Słownik pojęć
  • Środowiskowa i morska edukacja młodzieży (w tym scenariusze warsztatów).

Większość podrozdziałów zawiera odnośniki “dowiedz się więcej”, w formie linków przenoszących do szerszych opracowań na poszczególne tematy.

kilkanaście dziewcząt i chłopców w wieku ok. 20 lat stoją naprzeciw siebie w dwóch rzędach, na pokładzie żaglowca
W każdym z dwóch rejsów na pokładzie żaglowca "Generał Zaruski" uczestniczyło 15 przyszłych oficerów ekologicznych, a także ich opiekunowie / edukatorzy
Fot. Miika Karppinen

Co dalej z projektem ECO-SHIP?

Projekt kończy się po dwóch latach, w listopadzie br., ostatnie miesiące to czas na promocję jego owoców i szukanie organizacji partnerskich w Finlandii, na Litwie i w Polsce.

- Nie chcemy, żeby Katalog Żeglarza Bałtyckiego skończył jako publikacja “półkownik”. Dlatego zapraszamy do współpracy wszystkie chętne organizacje: szkoły, ośrodki edukacji ekologicznej, muzea - deklaruje kpt. Piotr Królak, oficer programowy żaglowca “Generał Zaruski”. - Chcielibyśmy inspirować i uczyć się od siebie, jak najlepiej prowadzić edukację ekologiczną związaną z Morzem Bałtyckim. Zwłaszcza nauczycieli, naturalnych odbiorców wypracowanych podczas projektu rozwiązań, prosimy o recenzowanie i “użytkowanie” zestawu warsztatów. 

Kontakt w sprawie projektu “ECO-SHIP”: julia.chodorowska@sportgdansk.pl, tel. 517 806 565

TV

Mieszkańcy Młynisk i prezydent Gdańska przy jednym stole