Wyjątkowy fragment przyrody
Kwaśna buczyna niżowa i żyzna buczyna niżowa, wspinający się po nich i płożący po ziemi bluszcz pospolity, spacerujący pomiędzy nimi chrząszcz z rodziny wachlarzykowatych Metoecus paradoxus, którego jedyne znane na Pomorzu stanowiska znajdują się właśnie tu – w „Jaśkowych Bluszczach” – komunalnym lesie porastającym północny skraj Doliny Królewskiego Potoku, zdominowanym przez buka zwyczajnego, którego średni wiek to 170 lat. Ale rosną też tu takie gatunki drzew, jak np. obcego pochodzenia kasztan jadalny, klon zwyczajny, dąb bezszypułkowy czy sosna zwyczajna.
Od listopadowej sesji Rady Miasta Gdańska ten cenny las położony na stokach wzgórza Sobótka pomiędzy ulicami Jaśkowa Dolina, Na Wzgórzu i Do Studzienki jest nowym miejskim użytkiem ekologicznym czyli prawnie chronionym obszarem stanowiącym pozostałość ekosystemu o znaczeniu dla bioróżnorodności biologicznej.
Trzy w jednym. Nowy grupowy pomnik przyrody
- Użytek ekologiczny „Jaśkowe Bluszcze” powstał na terenie Górnego Wrzeszcza i ma powierzchnię ponad 10 hektarów. Chronimy tu wyjątkowy fragment przyrody: piękne lasy bukowe, które są częścią cennych siedlisk Natura 2000. To właśnie tutaj rośnie także imponujące stanowisko bluszczu pospolitego, który tworzy charakterystyczne zielone kobierce i dodaje temu miejscu niepowtarzalnego uroku – komentuje Piotr Kryszewski, dyrektor zarządzający ds. Zielonego Gdańska. - Dzięki współpracy Wydziału Ekologii i Energetyki, Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni, Biura Rozwoju Gdańska oraz Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, ten cenny teren został objęty ochroną. Zadbamy o drzewostan i naturalny charakter tego zielonego zakątka.
Ochrona użytków
O powołanie nowego użytku ekologicznego „Jaśkowe Bluszcze” wnioskował Wydział Ekologii i Energetyki Urzędu Miejskiego w Gdańsku. To już 18 użytek ekologiczny w Gdańsku.
- Dla każdego użytku określamy specyficzne zadania ochronne czyli działania, które mają zapewnić zachowanie cennych elementów przyrodniczych, a nawet ich odtworzenie – tłumaczy Michał Lamczyk, główny specjalista w Referacie Przyrody i Rolnictwa w WEiE. - W przypadku „Jaśkowych Bluszczy” jest to katalog wytycznych dla prowadzenia gospodarki leśnej na tym terenie. Ten teren został po raz pierwszy wskazany jako proponowany użytek w 2020 roku, jednak w tym roku Wydział Ekologii i Energetyki zlecił specjalistyczną ekspertyzę fitosocjologiczną w celu potwierdzenia walorów oraz rozeznania aktualnego stanu zbiorowisk leśnych na tym obszarze.
Jak dodaje Michał Lamczyk ekspertyza wykazała silną antropopresję na tym terenie czyli wpływ działań człowieka na środowisko przyrodnicze, spowodowany m.in. użytkowaniem licznych ścieżek pieszych i rowerowych oraz zaśmiecaniem. - Dlatego w kolejnych latach planujemy posadowienie tablic edukacyjnych oraz urzędowych, aby uwrażliwić mieszkańców i skoncentrować ruch pieszy i rowerowy.
Wspólne sadzenie lasu na Owczarni
W ramach gospodarki leśnej prowadzonej na tym terenie usuwana może być jedynie część drzewostanu zagrażająca bezpieczeństwu czyli rosnąca przy ścieżkach pieszych i rowerowych, ewentualnie gatunki obce, szczególnie inwazyjne. W lasach komunalnych nie pozyskuje się drewna w celach gospodarczych. Część drzewostanu musi być zachowana do naturalnego i samoistnego rozpadu. Preferowane jest odnawianie naturalne drzewostanu, a w przypadku prac odnowieniowych – wykorzystywanie gatunków właściwych dla siedliska.
Wizyta króla
Z terenem na obrzeżach Wrzeszcza, na którym znajduje się nowy użytek ekologiczny, wiąże się kilkuwiekowa historia. W 1654 roku majątek w dolinie „Przy Zielonym Zdroju” kupił gdański kupiec Zachariasz Zappio i stworzył tu swoją letnią rezydencję, znaną z rozległego parku, stawów, fontann. W 1677 roku w dworku Zappia gościł król Jan III Sobieski, co upamiętniono nadaniem nazwie „Królewska Dolina” oraz przywilejem podatkowym dla posiadłości.
Później majątek przechodził w kolejne ręce, m.in. Jana Wilsona, a w XVIII i XIX wieku był rozbudowywany, zyskując m.in. pałac, oranżerię i różne ogrodowe atrakcje, jak np. piramidalną lodownię. W drugiej połowie XIX wieku na części dawnego założenia utworzono Zakład dla Ociemniałych im. Wilhelma i Augusty, który istniał do 1945 roku. Dziś w dawnym dworze mieści się przedszkole, a zabytkowy park po rewitalizacji pełni funkcję miejsca rekreacji dla mieszkańców.
