Gdańsk w stronę wody
Nagrodę za zajęcie pierwszego miejsca w kategorii gospodarka wodna cyklicznego konkursu ECO-Miasta odebrał w środę, 28 września, Piotr Borawski, zastępca prezydenta ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu. Uroczystość odbyła się w warszawskim Centrum Nauki Kopernik.
- Gdańsk jest zawsze zwrócony w stronę wody, a liczba programów, które organizujemy bardzo duża, dlatego chciałbym podziękować naszym współpracownikom oraz mieszkańcom, którzy rozumieją potrzeby miasta i czynnie uczestniczą w programach edukacyjnych, bo bez edukacji żadna zmiana nie ma przyszłości - mówił Piotr Borawski.
Gdańskie ogrody deszczowe spełniają swoją rolę. Gdzie i jak wchłaniają nadmiar wody?
Z troski o bezpieczeństwo
W Gdańsku obowiązują jedne z najbardziej rygorystycznych zasad zagospodarowania wód opadowych dla działalności inwestycyjnej. Są one podyktowane troską Miasta o bezpieczeństwo przeciwpowodziowe.
- Dzięki temu inwestorzy są zobligowani do dbania o magazynowanie wody, a w Gdańsku coraz częściej powstają budynki wykorzystujące małą retencję - podkreśla Piotr Borawski, zastępca prezydent Gdańska. - W ciągu dwóch ostatnich lat uzgodniono projekty powierzchniowej retencji, która będzie w stanie pomieścić blisko 100 000 m3 wody, dodał prezydent.
Ogrody deszczowe w Gdańsku. Zobaczcie ekoinstalacje na Jarmarku św. Dominika
Gdańskie działania jako inspiracja
Gdańsk stara się też poszerzać wiedzę i dba o wymianę doświadczeń w zakresie zielonej retencji. W czerwcu tego roku zorganizowano pierwszą w Polsce konferencję, tak kompleksowo poświęconą tematowi, pod hasłem „Zielona retencja. Jak przeciwdziałać podtopieniom i suszom w miastach”. Uczestniczyli w niej pracownicy samorządów, projektanci, architekci krajobrazu z innych polskich miast, które zainspirowały się gdańskimi realizacjami - i wkrótce będą je powielać.
Od 2020 roku w Gdańsku powstało prawie 20 miejskich ogrodów deszczowych. W ich tworzenie często angażowani są także mieszkańcy - np. przedstawiciele Rad Dzielnic lub uczniowie z okolicznych szkół czy nawet przedszkolaki. To sposób na integrację w słusznym celu, a także okazja do edukacji dotyczącej małej retencji i jej roli w adaptacji do zmian klimatu w mieście.
Trzcina wodna czyni cuda
Gdańsk pracuje nad zaawansowanymi modelami informatycznymi zarządzania wodą opadową w mieście. Celem tego typu rozwiązań jest dokładniejsze przewidzenie, jak zachowa się zlewnia w danym miejscu i stworzenie scenariuszy działań, które pozwolą szybciej i sprawniej reagować w przypadku sytuacji kryzysowej. To także cenna wskazówka dot. zagospodarowania przestrzennego terenu, uwzględniającego zagrożenie powodzią lub suszą.
Gdańsk jest też jedynym polskim miastem, które uczestniczyło w zrzeszającym organizacje partnerskie z 8 krajów nadbałtyckich międzynarodowym projekcie badawczym FanpLESStic-sea. Jego głównym celem było zmniejszenie ładunku mikroplastików odprowadzanych do wód Morza Bałtyckiego oraz eliminowanie ich potencjalnych źródeł. Doskonałe rezultaty osiągnęła pilotażowa stacja przygotowana przez Spółkę Gdańskie Wody we współpracy z Politechniką Gdańską. Połączeni złóż żwirowych z bardzo popularną trzciną wodną pozwala na wyeliminowanie obecności tworzyw w wodzie opadowej. Stacja oczyściła deszczówkę z alkinów o 100% (znajdują się w żywicach, lakierach, farbach), polietylenu o 97% (to głównie opakowania np. jednorazowe woreczki, folie) i poliesteru o 77 % (tkaniny pochodzenia syntetycznego, ale też butelki PET).
Ogrody deszczowe w Gdańsku. Zobacz, jak powstawał czwarty z nich
Nie tylko deszczówka
Jurorzy konkursu ECO-MIASTO docenili też gdańskie działania związane z gospodarką ściekową. Aglomeracja nie tylko spełnia wszystkie wymogi dyrektywy ściekowej i KPOŚK. Oczyszczalnia Ścieków Gdańsk Wschód pracuje z wyższą sprawnością, niż wymaga tego polskie prawo. Dzięki modernizacji technologicznej przeprowadzonej w 2010 r., w tym części mechanicznej (budowa piaskownika) i udoskonaleniu biologicznego procesu (zmiany kontynuowane również w kolejnych latach) możliwa jest skuteczna redukcja ładunku biogenów (azotu i fosforu) do poziomów zalecanych przez UE oraz bardziej restrykcyjnych norm HELCOM, a Instalacja Termicznego Przetwarzania Osadów ściekowych (ITPO), wybudowana w ramach II etapu Gdańskiego projektu wodno-ściekowego i oddana do użytku w 2013 r., umożliwia unieszkodliwienie całości osadów powstających w oczyszczalni.
Konkurs ECO-MIASTO
ECO-MIASTO to ogólnopolski projekt, popularyzujący ideę zrównoważonego rozwoju obszarów zurbanizowanych. Konkurs jest organizowany przez Ambasadę Francji od 9 lat (w dotychczasowych edycjach wzięło udział blisko 100 miast). Aktualnie nagrody są przyznawane w 2 grupach (obszar poniżej i powyżej 100 tys. mieszkańców) oraz 5 kategoriach: gospodarka wodna, odpady i gospodarka o obiegu zamkniętym, zieleń miejska i zielono-błękitna infrastruktura, zrównoważona mobilność, a także efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii.
Autorkami tekstu są Paulina Chełmińska z Referatu Prasowego UMG i Agnieszka Kowalkiewicz z Gdańskich Wód
