Józef Piłsudski zmarł 12 maja 1935 r. w Warszawie. Jego ukochanym miastem było rodzinne Wilno. Gdańsk odegrał epizodyczną, ale ważną rolę. Latem 1917 r. Piłsudski został aresztowany i wraz z jednym z najbliższych współpracowników, Kazimierzem Sosnkowskim, osadzony przez niemieckie władze w gdańskim więzieniu na Kurkowej. Był to skutek tzw. kryzysu przysięgowego. Piłsudskiego trzymano w Gdańsku przez tydzień, po czym przetransportowano do więzienia w Magdeburgu - skąd w listopadzie 1918 r. wrócił w glorii chwały do Warszawy. Był najbardziej wpływowym przywódcą politycznym w II RP. Przez jednych kochany, przez innych - w tym zwolenników Romana Dmowskiego, skupionych w Narodowej Demokracji - znienawidzony.
Józef Piłsudski w więzieniu przy Schiesstange
W poniedziałek, 12 maja, w uroczystości pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego na Strzyży uczestniczyli m.in.: Agnieszka Owczarczak - przewodnicząca Rady Miasta Gdańska, Emilia Lodzińska - zastępczyni prezydenta Gdańska, radni Miasta Gdańska Żaneta Geryk, Andrzej Kowalczys, Krystian Kłos, Łukasz Świacki, a także radna wojewódzka Beata Dunajewska. Krystian Kłos w imieniu wojewody pomorskiej Beaty Rutkiewicz odczytał list do zgromadzonych.
ZOBACZ FOTOGALERIĘ Z UROCZYSTOŚCI:
W II RP postać Marszałka otaczana była kultem w wielu polskich domach, ale szczególnie w Wilnie i na Wileńszczyźnie, skąd Piłsudski pochodził. Po II wojnie światowej tysiące rodzin Sowieci wysiedlili, wiele z nich zamieszkało w Gdańsku.
W naszym mieście działa dziś Związek Piłsudczyków Rzeczpospolitej Polskiej Towarzystwo Pamięci Józefa Piłsudskiego Okręg Gdański w Gdańsku. W wielu domach nadal można spotkać portret Marszałka.
Ważną, choć mało znaną postacią, był prof. Włodzimierz Mozołowski, który po II wojnie światowej przeniósł się z Wilna do Gdańska, został jednym z założycieli i organizatorów Akademii Medycznej. W latach 1919-1921 był dowódcą Kompanii Przybocznej Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego, uczestniczył w walkach o Wilno. Jego brat, Stefan Mozołowski, był osobistym lekarzem Marszałka w ostatnich tygodniach życia.
Wśród gdańskich rodzin o piłsudczykowskim rodowodzie jest pochodząca z Wilna rodzina Adamowiczów. Wielkim zwolennikiem i motorem budowy pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego na Strzyży był prezydent Paweł Adamowicz.
