Podziękowanie dla pokolenia
Starzy przyjaciele, kombatanci walki o wolną Polskę wpadli sobie w ramiona. 45 lat temu razem byli razem w “konspirze”, walcząc z systemem komunistycznym. We wtorek, 3 czerwca, spotkali się znów w ECS. Adam Michnik wpadł w ramiona Bogdana Borusewicza, a potem przywitał się z Danutą i Lechem Wałęsą oraz z Henryką Krzywonos. Widać było, że to spotkanie sentymentalne.
- Nasze pokolenie dało następnemu wolność - powiedział Adam Michnik. - I co się dzieje dziś z tą wolnością? Myślę o tym ze smutkiem. Na taką karę, jak rządy PiS, Polska nie zasłużyła
Odznaka Solidarności i Praw Człowieka została ustanowiona w 45. rocznicę narodzin Solidarności przez ECS. Honorowane są nią osoby zaangażowane w obronę praw człowieka, nie tylko w sferze obywatelskiej, ale także na polu kultury, nauki i edukacji. Medal zaprojektował Mirosław Miłogrodzki.
Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz powitała gości: - To jest nasze podziękowanie dla całego pokolenia ludzi. Macie swoje miejsce w historii. ECS byłby bez was jedynie dobrą wystawą. Ale bez was, bez ludzi, ta wystawa byłaby pusta.
Dyrektor ECS, Basi Kerski, powiedział:
- Tamta walka z 1989 roku się nie skończyła. 17 lat temu, w 2008 roku, zaczęła się negacja nowego europejskiego ładu. To wtedy miała miejsce inwazja Rosji na Gruzję. Dziś dalej bronimy naszej demokracji. W czasach TikToka bronimy też kompromisu, rozmowy, parlamentaryzmu i pokoju. Musimy walczyć dalej.
Lech Wałęsa powiedział, że zadanie walki przekazuje młodemu pokoleniu: - Wiele mówię, a słabo jestem słuchany. Tak, musimy dalej walczyć o demokrację. Zobaczcie, jak ja zwyciężałem - stawiałem zawsze praktyczną diagnozę. Jak dobrze postawicie diagnozę dla naszych czasów, to leczenie się uda.
Nagrodę dla Pawła Adamowicza odebrała jego żona, europosłanka Magdalena Adamowicz z córką Tereską. Pani Adamowicz powiedziała: - Gdyby Paweł tu był, powiedziały, że na niego jeszcze nie czas, że może na emeryturze. Ale jest inaczej. Paweł wierzył, że dialog buduje, a podniesiona pięść rujnuje. Paweł wierzył, że po najczarniejszej nocy zawsze nadchodzi świt.
Ucieka przed Chinami, Gdańsk go nagrodził
Wśród nagrodzonych Odznaką jest także Samuel Chu, działacz na rzecz praw człowieka w USA i Chinach. Ten 47-letni aktywista przyleciał do Gdańska z Los Angeles i zanim odebrał nagrodę, dał w ECS wykład.
Opowieść zaczął od swojego ojca - Chu Yiu-minga. Otóż pan Yiu-ming był w 1989 roku pastorem w wolnym wtedy Hong Kongu. W czasie protestów studenckich na placu Tienanmen w Pekinie w czerwcu 1989 roku, dosłownie kilka dni przed masakrą, pastor przywiózł tam pomoc z Hong Kongu. Później stworzył siatkę przerzutową dla studentów, którzy musieli uciekać z Chin. W sumie w latach 1989-1997 udało się przeszmuglować przez granicę z Chinami do Hong Kongu 500–800 opozycjonistów.
ECS. Europa z widokiem na przyszłość
Kiedy w 1997 roku brytyjski Hong Kong przeszedł w ręce Chińskiej Republiki Ludowej, syn pastora, Samuel Chu, musiał wyjechać z Hong Kongu, bo ojciec bał się, że komuniści zemszczą się na jego rodzinie. Samuel znalazł schronienie w Los Angeles, gdzie - jak wcześniej ojciec - dalej walczy o prawa człowieka zarówno w USA jak i w Chinach. Oczywiście do Hong Kongu nie może wrócić, grozi mu tam wieloletnie więzienie. Pastor Yiu-ming mieszka na Tajwanie.
Samuel Chu w swoim wykładzie porównał społeczeństwo demokratyczne do stada szpaków, które są wiecznie w ruchu, i jako stado zmieniają kształt, wirują, tańczą na niebie. Jak im się to udaje? Każdy szpak w stadzie śledzi zachowanie siedmiu innych szpaków. To też rada dla nas: jeśli każdy z nas będzie miał siedmiu znajomych, z którymi będzie dbał o demokrację, a ci kolejnych siedmiu znajomych, i kolejnych, w sumie stworzymy wielkie demokratyczne stado, czyli wolne społeczeństwo, które nie podda się dyktaturze - tak radzi Chu.
Oto lista 12 nagrodzonych:
- Paweł Adamowicz - uczestnik opozycji demokratycznej w PRL, były prezydent Gdańska, pomysłodawca i twórca Europejskiego Centrum Solidarności
- Bogdan Borusewicz - dawny opozycjonista, główny inicjator i strateg wielkiego strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, wciąż zaangażowany w budowanie nowoczesnego państwa i silnego społeczeństwa obywatelskiego, wspiera ruchy wolnościowe na świecie
- Samuel Chu - urodził się w Hongkongu, żyje w Stanach Zjednoczonych, założyciel Campaign for Hong Kong, organizacji, która zajmuje się wpływaniem na polityków, aby wspierali demokratyzację i bronili praw człowieka w Hongkongu, prezes zarządu jednej z największych w kraju sieci organizujących społeczność, a także non-profitowego dewelopera mieszkań socjalnych w Los Angeles
- Anna Dąbrowska - aktywistka, prowadzi szkolenia z antydyskryminacji i wrażliwości kulturowej, zajmuje się rzecznictwem, pracuje nad systemowymi rozwiązaniami na rzecz integracji imigrantek i imigrantów, aktywistka Grupy Granica, prezeska stowarzyszenia Homo Faber
- Henryka Krzywonos- Strycharska - dawna opozycjonistka, sygnatariuszka Porozumienia Gdańskiego, w stanie wojennym niosła pomoc internowanym, w wolnej Polsce założyła fundację pomagającą rodzinom w potrzebie, ma opinię osoby niestrudzonej, wraz z mężem Krzysztofem Strycharskim adoptowali dwanaścioro dzieci, posłanka na Sejm.
- Adam Michnik - działacz opozycji demokratycznej w PRL, zaangażowany w zmianę systemu, przywrócenie praw obywatelskich i rządów demokratycznych opartych na pluralizmie, kompromisach i praworządności, założyciel i pierwszy redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”
- Adam Reichardt - współtwórca i redaktor naczelny dwumiesięcznika „New Eastern Europe”, czytanego przez odbiorców z niemal 40 krajów, od prawie ćwierć wieku inicjuje europejski dialog. Szczególnie droga jest mu tematyka państw regionu Europy Wschodniej i Azji Centralnej oraz europejska polityka wschodnia, edukuje z zakresu dziennikarstwa, etyki i mediów społecznościowych
- Iwona Reichardt - politolożka, nauczycielka akademicka, zastępczyni redaktora naczelnego „New Eastern Europe” poświęconego problematyce regionu Europy Wschodniej i Azji Centralnej oraz europejskiej polityce wschodniej, członkini zarządu Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, założycielka i członkini zarządu FemGlobal – stowarzyszenia kobiet w polityce międzynarodowej, aktywnie wspiera europejskie rewolucje, organizując wiece i realizując projekty dla walczących o demokrację
- Anna Strzałkowska - psycholożka i socjolożka, wykładowczyni akademicka, badaczka społeczna, ekspertka w zakresie równego traktowania, partycypacji społecznej i budowania polityk miejskich, założycielka stowarzyszenia na rzecz osób LGBT+ Tolerado i fundacji Tęczowe Rodziny, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz powierzył jej zadanie zaprojektowania pierwszej w Polsce polityki równościowej, czyli Gdańskiego Modelu na rzecz Równego Traktowania
- Danuta Wałęsa - ikona wszystkich bohaterek drugiego planu, wychowanie ośmiorga dzieci i codzienne obowiązki spoczęły na jej barkach, gdy mąż zaangażował się w obalenie systemu, po wprowadzeniu stanu wojennego i podczas internowania Lecha Wałęsy, to ona była rzeczniczką lidera Solidarności – występowała publicznie, utrzymywała kontakty z podziemiem, przekazywała informacje zachodnim dziennikarzom, także ona wraz z synem Bogdanem w imieniu przewodniczącego NSZZ „Solidarność” odebrała Pokojową Nagrodę Nobla, w wolnej Polsce angażuje się na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i demokracji
- Lech Wałęsa - Andrzej Wajda nazwał go „człowiekiem z nadziei” – w sierpniu 1980 stanął na czele strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina i doprowadził do ratyfikacji Porozumienia Gdańskiego, współzałożyciel i przywódca NSZZ „Solidarność”, laureat Pokojowej Nagrody Nobla, w wolnej Polsce pierwszy prezydent RP wybrany w powszechnych wyborach, który zamykał rozdział pojałtańskiego porządku politycznego, dziś zdecydowanie bardziej woli działać na rzecz lepszej przyszłości, niż rozpamiętywać przeszłość
- Jakub Wygnański - socjolog z przeszłością opozycyjną w PRL, sekretarz Henryka Wujca, w wolnej Polsce stał się współtwórcą i animatorem ruchu organizacji pozarządowych, powołał i prezesuje Fundacji Stocznia, znajdującej rozwiązania codziennych problemów ludzi. Współtworzył Fundusz Obywatelski im. Henryka i Ludwiki Wujców, wspierający lokalnych aktywistów i organizacje społeczne, broniący praw obywatelskich oraz patrzący władzy na ręce
Fotogaleria z uroczystości:
