Jerzy Samp (1951-2015)
fot. Maciej Kosycarz/ kfp.pl
Zasłużony dla Kaszub i Gdańska
Rada Naczelna Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego uchwałę ustanawiającą patronat Jerzego Sampa w 2025 roku podjęła w październiku ubiegłego roku.
- Jerzy Samp z pewnością należał do najbardziej wyrazistych postaci zajmujących się kulturą i dziejami Kaszub, Pomorza i Gdańska przełomu XX i XXI w. o znacznie zróżnicowanych zainteresowaniach i osiągnięciach. Profesor Uniwersytetu Gdańskiego, historyk literatury, literaturoznawca i jednocześnie poeta, pisarz, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, znawca regionalnej literatury. Badał też kaszubski, pomorski i gdański folklor. Wniósł znaczny wkład w poznanie oraz upowszechnienie regionalnych mitów oraz bajek, które wzbogacił własnymi utworami.Całe życie związany z Gdańskiem, a właściwie jego dzielnicą Orunią. Temu miastu poświęcił znaczną część swoich publikacji. Ważną przestrzenią jego aktywności była popularyzacja kaszubskiego i gdańskiego dziedzictwa kulturowego
- napisał o zmarłym dekadę temu znawcy Gdańska dr Bogusław Breza, jeden z twórców Kaszubopedii.
Wybitny naukowiec UG
Jerzy Samp urodził się 23 marca 1951 r. w Gdańsku.
Ukończył VII Liceum Ogólnokształcące. W latach 1969-1970 studiował filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej, następnie do 1975 r. na Uniwersytecie Gdańskim. Po uzyskaniu magisterium pod kierunkiem prof. Marii Janion został pracownikiem naukowym uczelni.
Nauczyciel Gdańska ma swój pomnik na kółkach. Prof. Jerzy Samp patronem tramwaju
W 1982 r. uzyskał doktorat w oparciu o rozprawę "Motyw i funkcje Smętka w literaturze polskiej". Od 1992 r. doktor habilitowany. Dwa lata później z tytułem profesora nadzwyczajnego (uczelnianego) UG.
Od 1994 do 2011 r. (z przerwami) kierownik Zakładu Pomorzoznawstwa Uniwersytetu Gdańskiego. Wykładał m.in. na uniwersytecie w Bremie, w Ostsee Akademie Lübeck-Travemünde (Niemcy) oraz na uniwersytecie w Ottawie (Kanada).
Wiedział wszystko o literaturze kaszubskiej i Gdańsku
Jako autor publikacji poświęconych dziejom Pomorza, Gdańska i Kaszub współpracował z Radiem Gdańsk (autor ok. 700 felietonów radiowych) oraz z redakcjami "Dziennika Bałtyckiego" i "Tygodnika Morskiego".
Przez wiele lat Jerzy Samp był związany z kaszubskim ruchem regionalnym. Od 1971 r. aktywny działacz Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego i współzałożyciel Instytutu Kaszubskiego. Wspierany przez Lecha Bądkowskiego podjął stałą współpracę z organem prasowym ZK-P „Pomeranią”. Należał do kolegium redakcyjnego czasopisma. Do końca życia publikował w "Pomeranii" swoje artykuły, reportaże i eseje.
Na uroczystości nadania imienia tramwaju Jerzego Sampa nie mogło zabraknąć uczniów Szkoły Podstawowej nr 86, której patronem jest wybitny gdańszczanin
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
W 1977 r. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie wydało tomik jego wierszy "Cyrografy", z licznymi elementami nawiązującymi do dziedzictwa kulturowego Kaszub.
Ważną częścią jego twórczości były studia nad literaturą kaszubską. Wygłosił i opublikował kilkadziesiąt referatów, artykułów dotyczących różnych aspektów tej problematyki. Był autorem wstępów do kilkudziesięciu książek innych kaszubskich i pomorskich autorów, utworów poetyckich, prozatorskich, eseistycznych itp.
Profesor Jerzy Samp uhonorowany na Oruni
Z dużym uznaniem spotkała się jego antologia kaszubskich wierszy "Poezja rodnej mowy" poprzedzona często cytowanym wstępem "Zanim staniesz się niemy w mowie ojców" (1985), w którym nowatorsko podszedł do historii literatury kaszubskiej.
Na pogrzebie Jerzego Sampa liczna była delegacja Kaszubów
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
Autor wielu książek o dziejach naszego miasta m.in. "Gdańsk prawie nie znany" (1993), "Bedeker gdański" (1996), "Danzig von A bis Z" (1997), "Legendy gdańskie. Dawne, nowe i najnowsze" (2000), "Miasto magicznych przestrzeni" (2003).
Był twórcą scenariuszy do filmów: "Był sobie Gdańsk" (z Donaldem Tuskiem i Jackiem Sarnackim) (1996), "Tysiącletni Gdańsk" (1997), Ave Gedanum (widowisko plenerowe z okazji 1000-lecia Gdańska w 1997 r. na Długim Targu).
Laureat wielu nagród
W latach 2003-2015 był członkiem Rady Naukowej Muzeum Historycznego Miasta Gdańska i Muzeum Gdańska. Zasiadał też w kapitułach Medali św. Wojciecha i księcia Mściwoja II.
Uhonorowany literacką Nagrodą im. Lecha Bądkowskiego (1986), przyznaną przez ZK-P, Nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (2007). Odznaczony został też Medalem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gloria Artis” (2009).
Pogrzeb Jerzego Sampa na Cmentarzu Łostowickim odbył się 21 lutego 2015 r.
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
Był żonaty z Barbarą (z domu Wojciechowską). Ojciec Klaudii (ur. 1981) i Christiana (ur. 1984).
Jerzy - tak ma na imię nowy punkt widokowy na Gdańsk
Zmarł 16 lutego 2015 r. po długiej chorobie w szpitalu w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku.
Jego imię otrzymała Szkoła Podstawowa nr 86 przy ul. Wielkopolskiej, na Łostowicach. Jerzy Samp jest też patronem jednego z tramwajów Pesa Jazz Duo. W 2018 r. jego imieniem nazwano również punkt widokowy na zbiorniku wody Stara Orunia. We wrześniu 2022 r. uchwałą Rady Miasta jego imię nosi skwer w dzielnicy Orunia–Święty Wojciech–Lipce, obok Traktu św. Wojciecha i Kanału Raduni - na wysokości ul. Gościnnej.
