Uroczyste otwarcie jubileuszowej, 10. edycji Festiwalu „Zbliżenia” odbyło w czwartek, 15 września, w Nowej Synagodze we Wrzeszczu. Krótka inauguracja obfitowała w podziękowania, nie mogło też zabraknąć tradycyjnego powitania gości przez przewodniczącego Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku Michała Sameta.
- Nazwa festiwalu wskazuje na to, żeby być bliżej. W naszej synagodze prowadzimy bardzo dużą działalność edukacyjną dla szkół. Zbliżamy się, nie oddzielamy się od społeczeństwa lokalnego, nie tylko gdańskiego, murem. Goszcząc w synagodze lepiej poznajecie kulturę i religię, poznajecie nas - powiedział Michał Samet.
Otwarciu festiwalu towarzyszyło wręczenie Nagród Prezydenta Miasta Gdańska. Otrzymała ją Anna Molga - malarka, ilustratorka, scenografka i kostiumolożka, autorka plakatów Festiwalu „Zbliżenia” laureatka Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury - z okazji 40-lecia pracy twórczej. Nagrodę otrzymał także Marek Brand - aktor i reżyser, twórca Teatru Zielony Wiatrak, oraz prezes zarządu Fundacji Kultury Zbliżenia, organizującej festiwal - za rozliczne działania teatralne i kulturotwórcze.
- Właśnie dziś i właśnie tu powinno szczególnie wybrzmieć to, co jest wyryte w sercu nas wszystkich: szolem alejchem (przyp. red. „pokój wam”). Kultura żydowska daje nadzieję, zbliża nas do tego, co najczulsze, do tego, co najważniejsze w człowieczeństwie, do wiary, trwania i odrodzenia - podkreśliła zastępczyni prezydent ds. rozwoju społecznego i równego traktowania Monika Chabior, która w imieniu Aleksandry Dulkiewicz wręczyła nagrody.
Tuż po wręczeniu nagród rozpoczęła się część artystyczna. Na początek na scenie Nowej Synagogi stanęli pianista Ignacy Wiśniewski, kontrabasista Adama Żuchowski i perkusista Paweł Osicki - czyli Ignacy Wiśniewki Trio, którym towarzyszyła aktorka musicalowa Edyta Krzemień. Koncert, zatytułowany „Jazz Shirim Free”, nawiązywał do autorskiego projektu Jazz Shirim (Pieśni Jazzowe) Ignacego Wiśniewskiego, który zainspirował się historią gdańskich Żydów, opisaną w spektaklu Marka Branda „Każdy przyniósł co miał najlepszego”.
Na przekór tytułowi projektu powstały utwory instrumentalne, które pomysłowo ogrywają cenieni trójmiejscy muzycy jazzowi, dobrze znani z żywiołowych improwizacji. Tradycyjna muzyka zyskała dzięki temu mocno współczesne brzmienie, które wyróżnia różnorodność i swoboda. W wypełnionej po brzegi słuchaczami przestrzeni sali koncertowej Nowej Synagogi artyści niezwykle udanie połączyli eksperymentalny jazz z folkiem, muzyką świata i nowoczesnością. Wzbogacające muzykę partie wokalne aktorki nadały całości wyjątkowy charakter.
Po koncercie organizatorzy zaprosili na aż dwa wernisaże. Zainaugurowana została kameralna wystawa prac Anny Molgi, powstała z okazji 40-lecia pracy twórczej artystki. Stanowi okazję do zobaczenia niektórych z zachowanych prac sprzed lat, odnalezienia dla nich nowych kontekstów i porównania z tymi, które wciąż powstają.
Swoje prace fotograficzne zaprezentowała natomiast Iwona Wojdowska - trójmiejska artystka fotografka, która dokumentuje Festiwal Kultury Żydowskiej „Zbliżenia” od samego początku jego istnienia, czyli od 2013 roku. Wystawa „Zbliżenia w obiektywie” jest podróżą dokumentującą 9 lat festiwalowych wydarzeń, swoistą opowieścią o ludziach, którzy tworzą to wydarzenie - artystach, organizatorach i publiczności, oraz o emocjach, jakie temu towarzyszą.
Dzień zakończył program muzyczno-kabaretowy Teatru Zielony Wiatrak, zatytułowany „Ani słowa o miłości” - inspirowany twórczością artystów polskich pochodzenia żydowskiego, działających w latach 20. i 30. ubiegłego stulecia.
Zabrzmiały utwory mniej znane, a nawet już zapomniane, takie jak „Ani słowa o miłości”, „Noc w wielkim mieście” czy „Pijmy”. Warstwę muzyczną wzbogaciły zabawne skecze - usłyszeliśmy i zobaczyliśmy monologi napisane przez takich twórców, jak Antoni Słonimski czy Kazimierz Krukowski, oraz skecze napisane współcześnie przez Marka Branda. Wystąpili aktorzy i artyści związani z Trójmiastem: Marek Brand (scenariusz, reżyseria, obsada) i Ignacy Jan Wiśniewski (aranżacje muzyczne, obsada), oraz Karolina Arczewska, Bogdan Smagacki i Marcin Wincenciak (obsada).
Zobacz fotogalerię z otwarcia 10. edycji Festiwalu Kultury Żydowskiej „Zbliżenia”:
