PORTAL MIASTA GDAŃSKA

Żurawie w pytaniach i odpowiedziach

Żurawie w pytaniach i odpowiedziach
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
  1. Ile jest żurawi stoczniowych i portowych w Gdańsku?
    Wszystkich żurawi jest w Gdańsku około 110±1 (stan na koniec 2012, liczby te mogą zmienić się w ciągu roku o kilka procent), w tym ok. 59 żurawi stoczniowych oraz 51 żurawi portowych. Liczby te nie obejmują dźwigów Portu Północnego (patrz: Identyfikacja dźwigów)

  2. Który żuraw jest najstarszy?
    Pomijając najsłynniejszy gdański żuraw, zbudowany jeszcze w średniowieczu, jednym z najstarszych zachowanych żurawi jest żuraw M1 z 1937 r. wyprodukowany przez polską Hutę Zgoda ze Śląska.

    Całkiem możliwe, że starszy o rok jest żuraw M15, zakupiony właśnie przez miasto. W jego książce dźwignicy widnieje wpis długopisem, że został zbudowany w latach 1949-50 przez Zamech Elbląg. Brak jednak oryginalnych dokumentów. Identyczne konstrukcje (dźwigi i estakady, na których stoją) montowano w tym właśnie miejscu w 1936 r. Same estakady oraz conajmniej dwa podobne do M15 dźwigi przetrwały przynajmniej do 1947 r. - są widoczne na zdjęciu lotniczym. Zatem wpis o wyprodukowaniu M15 przez Zamech Elbląg w 1949-50 faktycznie może oznaczać przeprowadzoną wówczas jego modernizację po kilkuletniej przerwie w pracy. Niestety nie istnieje już firma Zamech, a jej archiwa przepadły.
     
    Zbudowane na przedwojennych planach są dźwigi: P14, P13, L14, L15 i N1. Wszystkie mają podobną konstrukcję stosowaną przed wojną m.in. przez Hutę Zgoda. Wg dokumentacji zostały wyprodukowane po wojnie przez FUD, wg planów m.in. biura DeTrans Bytom.
    Ciekawie wygląda szczególnie dźwig P14 (wyprodukowany w 1969 roku). Naszą uwagę zwróciła przeciwwaga dźwigu P14, która wygląda jakby nosiła ślady ostrzału z broni maszynowej (widoczne na publikowanym u nas zdjęciu). Czy są to ślady działań wojennych?. Na miejscu okazało się, że w dziurach tych tkwią koncówki prętów zbrojeniowych, więc są to najprawdopodobniej ślady zwykłej erozji spowodowane szczególnie ułożonym zbrojeniem. Niemniej niemal identyczna konstrukcja, do tego w tym samym miejscu portu (Nabrzeże Rudowe), widnieje na stronie 69 przedwojennego wydawnictwa Wspólnoty Interesów Górniczo-Hutniczych, 1939, nr 9-10. Kilka dźwigów w tym typie i miejscu przetrwało wojnę (nie zostały wywiezione przez Rosjan), są widoczne na zdjęciu z Narodowego Archiwum Cyfrowego, datowanym na 1948. Nie były to wówczas dźwigi stare, może więc w latach sześćdziesiątych dokonano tylko gruntownej renowacji starszych konstrukcji, z wymianą silników włącznie i wpisano nowy rok produkcji? Trudno jednak wyjść tutaj poza spekulacje bez dodatkowych informacji.

    Możliwe, że przedwojenną konstrukcją był dźwig W31, złomowany w kwietniu 2013. Stocznia Gdańska w przekazanych nam danych o nim pominęła producenta i rok produkcji.
    Nie znamy też roku produkcji i producenta dźwigu M7 - podobne konstrukcje pracowały również przed wojną.

  3. Ile żurawi zostało zlikwidowanych (pociętych na złom) w 2012 roku?
    Wg naszych informacji w 2012 roku zlikwidowano 4 żurawie. Wśród nich:
    • 2 dźwigi stoczniowe na terenie Młodego Miasta (w styczniu 2012 pocięto jeden z największych dźwigów KONE na terenie dawnej Stoczni Cesarskiej, wiosną złomowano mały żuraw obrotowy, który stał naprzeciwko kładki przystanku SKM Stocznia - koniec pochylni B3)
    • 2 portowe, jeden w Nowym Porcie i jeden przy Nabrzeżu Rudowym.

  4. Ile żurawi zostało zlikwidowanych (pociętych na złom) w 2013 roku?
    • M5 - marzec 2013. Filmik z przeprowadzonego nocą demontazu można zobaczyć na blogu Michała Szlagi
    • W31 - kwiecień 2013
  5. Ile jest żurawi wycofanych z eksploatacji i w związku z tym zagrożonych złomowaniem?
    Na terenie Młodego Miasta znajduje się 5 żurawi trwale wycofanych z eksploatacji: M1, M2, M3, M7 oraz M15.
    Na terenie portu są co najmniej 3 niepracujące żurawie, 2 przy nabrzeżu Oliwskim, (N4 i N5, potencjalnie do złomowania) oraz jeden przy Nabrzeżu Obrońców Poczty Polskiej (P24).

  6. Które żurawie najbardziej dominują w krajobrazie miasta?
    Dominująca w krajobrazie jest grupa siedmiu dźwigów KONE w rejonie pochylni B1-B5 (są to dźwigi zarówno najwyższe jak i najbliżej położone ogólnodostępnych ciągów komunikacyjnych). Więcej na ten temat w Studium panoramy w dziale: "Oddziaływanie wizualne".

  7. Kto jest właścicielem żurawi?
    Kto jest właścicielem poszczególnych żurawi można sprawdzić na naszej stronie w dziale „Identyfikacja dźwigów”, wchodząc na strony poszczególnych dźwigów. Zbiorczo sytuacja przedstawia się następująco:

    Podmioty na terenie Młodego Miasta (w nawiasach liczba posiadanych dźwigów):
    BPTO (3),
    Drewnica Development Sp. z o.o. (3)
    Synergia 99 Sp. z o.o. (7)
    Gmina Gdańsk (1)

    Na pozostałym terenie:
    Stocznia Gdańska (9)
    Holm Construction Ltd. (2)
    Remontowa SA (22)
    Remontowa Shipbuilding (8)
    Port Gdański Eksploatacja SA (ok. 40)
    Chemiki Sp. z o.o. (3)
    Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych Fosfory Sp. z o.o. (4)
    PPU Siark-Port sp z o.o. (2)