Projekt „Sąsiadki-Nachbarinnen” składa się z wystawy oraz programu edukacyjnego i filmowego. Na wystawie swoje prace prezentuje dziewięć artystek z Gdańska i z Berlina. Zaproszone twórczynie dorastały i uczyły się przed rokiem 1989, a zatem czerpały z odmiennych doświadczeń, wynikających z różnych systemów społecznych, ustrojów politycznych oraz uwarunkowań ekonomicznych. Artystki, które stały się Sąsiadkami to: Beata Ewa Białecka, Katarzyna Józefowicz, Teresa Klaman, Teresa Miszkin, Brigitte Denecke, Rosika Jankò-Glage, Elli Graetz, Gisela Kurkhaus-Müller oraz Marianne Schröder.
Ich prace – obrazy, grafiki, rysunki i rzeźby – maja skłaniać do refleksji, dyskusji i szukania odpowiedzi na pytania: czy inaczej było i jest się artystką w Berlinie, a inaczej w Gdańsku? Czy życie i tworzenie w różnych warunkach społecznych, ekonomicznych czy też politycznych determinowały, a może nadal determinują poruszane przez twórczynie tematy i sposoby ich realizacji?
Program edukacyjny: warsztaty i lekcje muzealne oraz projekcje filmowe mają służyć pogłębieniu refleksji nad tematem projektu.
Program filmowy – pokazy filmowe w środy o godzinie 18:00
7 listopada, „!Women Art Revolution” - film w języku angielskim
USA, 2010, 83 min.
reżyseria, scenariusz i produkcja Lynn Hershman-Leeson,
zdjęcia Hiro Narita, Antonio Rossi, Fawn Yacker, Lise Swenson, Lynn Hershman,
muzyka Carrie Brownstein.
W ciągu ponad czterdziestu lat reżyserka Lynn Hershman Leeson zebrała setki godzin wywiadów z tymi artystami/artystkami, historykami/historyczkami, kuratorami/kuratorkami i krytykami/krytyczkami sztuki, którzy ukształtowali idee i wartości sztuki feministycznej i ujawniają wcześniej nieudokumentowane strategie upolityczniania sztuki kobiet i włączania kobiet w struktury sztuki.
„!Women Art Revolution” ujawnia związek Ruchu Sztuki Feministycznej z ruchami antywojennymi i obywatelskimi lat sześćdziesiątych oraz tłumaczy, jak wydarzenia historyczne, jak wpłynęły na organizację pierwszych feministycznych akcji skierowanych przeciwko najważniejszym instytucjom kulturalnym. Film ukazuje nie tylko kolejne kroki rozwoju sztuki kobiet, ale również pierwsze feministyczne programy edukacyjne, organizacje polityczne, protesty, alternatywne przestrzenie sztuki, publikacje, przełomowe wystawy i instalacje w przestrzeni publicznej, które zmieniły bieg sztuki. Ujawniła się złożoność relacji pomiędzy płcią społeczno-kulturową (gender), rasą, klasą, seksualnością.
21 listopada – „Plaże Agnes” („Les plages d’Agnès”), Francja 2008, 110 min.
reżyseria: Agnès Varda
scenariusz: Agnès Varda
zdjęcia: Julia Fabry, Hélène Louvart, Arlene Nelson, Alain Sakot, Agnès Varda
muzyka: Joanna Bruzdowicz, Stéphane Vilar
występują: Agnès Varda, André Lubrano, Blaise Fournier Vincent Fournier Andrée Vilar i inni
Agnes Varda urodziła się w 1929 roku w Brukseli. Jest ikoną francuskiej Nowej Fali. Jej wczesne filmy – „La Pointe Courte”, „Cleo od 5 do 7” i „Szczęście” stanowią filar nowofalowej estetyki. W 1985 roku zrealizowała „fałszywy dokument” „Bez dachu i praw” nagrodzony Złotym Lwem w Wenecji. Po śmierci męża, Jacquesa Demy’ego, nakręciła o nim trzy wspomnieniowe obrazy, a w 2000 roku – skromny, nakręcony cyfrową kamerą dokument „Zbieracze i zbieraczka”. Przez cały czas dzieli swoje zainteresowanie pomiędzy film i fotografię.
W ostatnich latach Agnès Varda coraz rzadziej (by nie powiedzieć – wcale) realizuje filmy fabularne. Nie znaczy to jednak, że nie sięga po kamerę. Od kilku lat tworzy niemal wyłącznie dokumenty i zadziwiające instalacje, balansujące na granicy kina dokumentalnego właśnie i stricte plastycznego konceptu.
Pokazywane podczas festiwalu w Wenecji w 2008 roku „Plaże Agnès” wyrastają z fascynacji nestorki kina zapisywaniem rzeczywistości. Reżyserka opowiada o samej sobie, o swoim dzieciństwie, rodzinie, inspiracjach. Inscenizowane, oniryczne sceny przeplatają się z fragmentami dawnych projektów i współczesnych obrazów opisywanych przez nią miejsc, a pretekstem do snucia opowieści stają się dla niej – prawdziwie i wyimaginowane – obrazy odwiedzanych przez nią nadmorskich plaż. Komentując spoza kadru kolejne sceny Varda zabiera widzów w przedziwną podróż w głąb siebie: od czasu spędzonego w Belgii dzieciństwa po feministyczne odrodzenie i związek z reżyserem Jaques’em Demy’m. Trudno uwierzyć, że ta dowcipna i urocza kobieta ma już osiemdziesiąt lat.
Agnès Varda tak o swoim filmie mówiła podczas 9. edycji festiwalu Era Nowe Horyzonty: „Reżyserowanie siebie samej nie było trudne. W tym filmie, na początku biorę lustro. Jest to narzędzie do sporządzenia autoportretu, ale odwracam je do innych – do ludzi, którzy je niosą, do osób, z którymi pracowałam, a wreszcie do widzów. To oni definiują siebie jako świadków mojego życia”.
28 listopada: „Marina Abramović: artystka obecna” („Marina Abramović: The Artist Is Present”)
USA 2012, 106 min.
Występują: Marina Abramović, Ulay, Klaus Biesenbach, David Balliano, Chrissie Iles, Arthur Danto, David Blaine, James Franco
Marina Abramović jest supergwiazdą świata sztuki. Córka jugosłowiańskich partyzantów, od 20 lat mieszka w Nowym Jorku, od 40 lat poddaje swoje ciało ekstremalnym doświadczeniom. O Abramović pisze się: nieustraszona, radykalna, nonkonformistyczna i nie są to puste słowa, o czym mogli się przekonać widzowie 7. NH na pokazie filmu Siedem łatwych utworów Mariny Abramović w reżyserii Babette Mangolte. Abramović konsekwentnie redefiniuje to, czym jest i czym może być sztuka współczesna, a jej narzędziem wyrazu jest własne ciało, którego granice i wytrzymałość bezwzględnie testuje. Sztuka performance była alternatywna 40 lat temu, 20 lat temu i pozostaje alternatywna dzisiaj – mówi artystka, zgadzając się na udział w filmie, który ma przełamać barierę między hermetycznym światem jej twórczości a szeroką publicznością. W błyskotliwym ujęciu kamery Matthew Akersa przyłapujemy Marinę podczas przygotowań do indywidualnej wystawy w nowojorskim MoMA, w chwili dla każdego artysty wyjątkowej. Reżyser ukazuje Marinę w trakcie prac nad ekspozycją, ale też śmiało wkracza w jej prywatne życie, tworząc portret zabawnej, inteligentnej kobiety obdarzonej niezwykłą charyzmą i siłą.
12 grudnia „Kobiety miasto, szaleństwo” - pokaz filmów krótkometrażowych, 104 minuty
„Czy ciekawość miejsc prowadzi do refleksji nad życiem, czy raczej odwrotnie, co to znaczy żyć, żyć właśnie tutaj”. (Leslie Kaplan, Depuis maintenant)
Konstrukcja tego filmu dokumentalnego web opiera się na spotkaniach z kobietami, którym są zadawane pytania o kobietach, o przedtem, o teraz, pytania o mieście i o szaleństwie.
Kobieta nowoczesna - kto to jest według ciebie?
Kobieta szalona – kto to jest według ciebie?
Co masz na myśli mówiąc "ta kobieta to wariatka"?
Czy możesz opisać kobietę szaloną?
Czy są w mieście miejsca, które kojarzą ci się z szaleństwem?
Czy są wydarzenia, które kojarzą ci się z szaleństwem?
W Paryżu, Neapolu i Warszawie kobiety różnego wieku i z różnych środowisk społecznych, w danym momencie i w danym mieście, odpowiadają na to samo pytanie, zastanawiają się nad tym, jaki jest ich związek z otaczającym je środowiskiem, nad swoją tożsamością i swoim postrzeganiem szaleństwa.
Pytania zostały sformułowane przez Leslie Kaplan na podstawie sztuki « Luiza to wariatka”.
Frédérique Loliée i Elise Vigier realizują filmy w Paryżu, Neapolu i Warszawie, we współpracy z miejscowymi teatrami, reżyserem filmowym, malarzem-graficiarzem i z kobietami, innymi w każdym mieście. Amélie Degouys zajmuje się montażem, a Teddy Degouys dźwiękiem do wszystkich trzech filmów.
Projekt kooperacji kulturalnej realizowany jest od maja 2010 przez Théâtre des Lucioles (Francja) wraz z Teatro Stabile w Neapolu (Włochy) i Camera Obscura (Polska). Wspiera go Unia Europejską (program Kultura 2007-2013).
1. Warszawa
styczeń 2012 I 25min.
Reżyseria: Marcina Latałło, Elise Vigier i Frédérique Loliée
Realizacja i zdjęcia: Marcin Latałło
Asystent operatora : Vita Drygas
Montaż : Svitlana Topor
Dźwięk i muzyka: Teddy Degouys
Grafika: Joanna Grochocka
napisy: Svitlana Topor, Ludmiła Ryba
Produkcja wykonawcza : Camera Obscura /Kierownik produkcji: Adriana Kulig AKA FILM
Udział biorą: Leslie Kaplan, Dorota Cirlić-Mentzel, Agata Czarnacka, Anna Nasiłowska, Liza Sherzaj, Urszula Ryciak, Katarzyna Trzcińska, Ewa Ziemińska
2. Paryż
Sierpień 2010 I 44min.
Reżyseria: Élise Vigier
Zdjęcia: Romain Tanguy
Zdjęcia w metrze: Amélie Degouys
Dźwięk i muzyka: Teddy Degouys
Grafika: Philippe Hérard
Montaż: Amélie Degouys
Współpraca artystyczna: Frédérique Loliée
Napisy: Frédérique Loliée i Gabriella Rammairone, Ludmiła Ryba
Udział biorą: Christine Allégri, Elise Blache, Justine Bourgeois, Lara Brulh, Elvina Cohen Russo, Jézabel d’Alexis, Naruna Kaplan De Macedo, Juliette Denicola, Louise Dudek, Louisa Gadault, Annie Gadault, Maria-Claudia Galeru, Laure Guermonprez, Chrystelle Guillouf, Lune Hérard, Hawa Koné, Marie-Claire Kussy, Maroussa Leclerc, Sylvie Lefebvre Pavard, Laure Lejeau, Saltel Marton, Solange Maunier, Nina Nkundwa, Adeline Piketty, Mathilde Raboteur, Sylvie Raboteur, Maliwa Safer, Valentina Sanges, Nanténé Traoré, Mylène Wagram, Andrea Wainer.
3. Neapol
maj 2011 I 25’
Reżyseria: Frédérique Loliée i Ugo Capolupo
Zdjęcia: Ugo Capolupo
Montaż: Amélie Degouys
Dźwięk i muzyka: Teddy Degouys
Współpraca artystyczna: Elise Vigier i Leslie Kaplan
Grafika: KAF&CYOP
Asystentka przy realizacji: Valentina Sanges
Napisy: Frédérique Loliée i Elvina Cohen-Russo, Ludmiła Ryba
Z udziałem Film Commission regionu Campania
pomocą Teatro Stabile w Neapolu
Udział biorą: Maria Balzano, Carine Jurdant, Emanuela Miano, Antonella Monetti, Giuliana Marotta
4. Warszawa, “Miasto”, ”Nowoczesna kobieta”, “Bóg”
listopad 2011 I 10 min.
Trzy krótkometrażówki
Reżyseria: Lude’a Réno
Muzyka: Christophe Réno i Pani M
Dźwięk : Paweł Baranowski
Mix: Teddy Degouys
Napisy: Lude Réno, Adriana Kulig, Ludmiła Ryba
Kierownik produkcji: Adriana Kulig AKA FILM
Udział biorą : Diep Nguyen Hong, Violetta Domaradzka, Renata Dubowiak, Justyna Durmaj, Magdalena Frączak-Horoszkiewicz, Joanna Haręża, Julia Jodemczyk, Justyna Jurczak, Orina Krajewska, Bogna Komorowska-Jędrzejewska, Izabela Meldo, Elena Mokretsova, Paulina Paga, Daria Pilipajć, Monika Rudnicka, Paula Sadowska, Anna Sauvignon, Krystyna Zabrzeska, Anna Zabrzeska-Pilipajć, Olga Zarkowska
Więcej informacji: art-eria.pl/sasiadki, arteria.3miasto@gmail.com, 502559813
Organizator projektu: Stowarzyszenie Arteria
Koordynatorka: Anna Miler, arteria.3miasto@gmail.com, 502559812
Współpraca: Muzeum Narodowe w Gdańsku
Projekt „Sasiadki – Nachbarinnen” współfinansowany ze środków przekazanych przez Miasto Gdańsk
Organizator wystawy: Muzeum Narodowe w Gdańsku
Współpraca: Stowarzyszenie Arteria
Partner wystawy: Inselgalerie
Kuratorka wystawy: Małgorzata Ruszkowska-Macur, m.ruszkowska@muzeum.narodowe.gda.pl, 58 307 59 12
Wystawa z finansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej
Patronaty honorowe:
Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania
Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego
Paweł Adamowicz, Prezydent Miasta Gdańska
Anette Klein, Konsul Generalny Republiki Federalnej Niemiec
Patronat medialny:
trojmiasto.pl, gdansk.pl, o.pl, Wrota Pomorza, In your pocket, RynekiSztuka, Onet.pl
Matronat: Feminoteka.pl
