Można chyba śmiało powiedzieć, że jesteśmy społeczeństwem z awansu. Powojenna industrializacja i urbanizacja, bezpłatna edukacja od przedszkola do uniwersytetu, gierkowska technokratyczna modernizacja, edukacyjny boom lat 90., ekspansja klasy średniej III RP – te kolejne „fale awansu” stworzyły społeczeństwo w znanej nam obecnie formie.
28.03 | 18.00 | Długa 35 | Wstęp wolny
Czy mamy język, by opowiadać o tych wszystkich zmianach? Czy zaczyna się on pojawiać teraz, na fali „zwrotu ludowego”? Jak z problemem awansu radzą dziś sobie w Polsce nauki społeczne, literatura, sztuki wizualne i inne pola produkcji kulturowej? Co mówią nam historie awansu, jakie polityczne stawki niesie ze sobą opowiedzenie jego historii? A może sama kategoria awansu, z wpisaną w nią wertykalną wizją społeczeństwa, wizją „lepszego” i „gorszego” życia wymaga przemyślenia?
Porozmawiamy na ten temat z Maciejem Jakubowiakiem, autorem książki „Hanka. Opowieść o awansie”, kulturoznawczynią Magdą Szcześniak, autorką książki „Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce”, oraz artystą wizualnym Patrykiem Różyckim, którego wystawę „Nie czuję nostalgii za wstydem, ale za naszym wspólnym czasem” można oglądać w Gdańskiej Galerii Miejskiej.
Maciej Jakubowiak – ur. 1987, eseista, wicenaczelny magazynu „Dwutygodnik”. Autor książek „Hanka. Opowieść o awansie” (Czarne, 2024), „Ostatni ludzie. Wymyślanie końca świata” (Czarne, 2021) oraz „Nieuchronny plagiat” (2017). Laureat Nagrody im. Adama Włodka, nominowany do Nagrody im. Stanisława Barańczaka i nagrody Grand Press. Od
2021 roku juror Nagrody Literackiej m.st. Warszawy, a od 2024 roku Poznańskiej Nagrody Literackiej. Weganin, amatorsko gra w hokeja, pochodzi z Żor. Z żoną, córką i dwoma kundlami mieszka w Krakowie.
Patryk Różycki, ur. 1992 w Kole - Artysta wizualny, pisarz, twórca podkastu oraz kurator. W swoich pracach podejmuje wątki autobiograficzne, zastanawia się nad tym, w jaki sposób pochodzenie i rodzina wpływają jednostkę i kształtuje jej postrzeganie porządku społecznego. Zajmuje się wątkami awansu klasowego, wykluczenia ekonomicznego, bliskości, utraty oraz często wypieranych emocji, takich jak wstyd czy lęk. Wierzy w to, że każdy człowiek jest wrażliwy. Finalista nagrody Paszport Polityki w kategorii sztuki wizualne za rok 2023.
Wybrane wystawy indywidualne i zbiorowe:
2024 - Nie czuję nostalgii za wstydem, ale za naszym wspólnym czasem, Gdańska Galeria Miejska, Gdańsk,
2023 - Syn maluje nasze życie, Polana Institute, Warszawa,
2023 - Refugees welcome, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa,
2023 - To nie moja historia, Muzeum Warszawy, Warszawa,
2022 - Walka o ulice, 14. Warszawa w budowie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawie,
2022 - Lepiej o tym zapomnij, Polana Institute, Warsaw Gallery Weekend, Warszawa,
2022 - Niepokój przychodzi o zmierzchu, Galeria Zachęta, Warszawa,
2021 - Boję się, że kiedyś będzie za późno, Galeria Miejska Arsenał, Poznań,
dr Magda Szcześniak – kulturoznawczyni i historyczka kultury, adiunktka w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, kierująca specjalizacją Kultura Wizualna. Autorka książek Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji (2016) i Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce (2023), współautorka dwutomowej publikacji Kultura wizualna w Polsce (2017). Dwukrotna stypendystka Fundacji Fulbrighta oraz Narodowego Centrum Nauki. Laureatka Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców oraz Nagrody Naukowej „Polityki” w dziedzinie nauk humanistycznych (2017).
