• Start
  • Wiadomości
  • Jak wzmocnić demokrację w krajach Unii Europejskiej? Wspólnota ma plan działań

Jak wzmocnić demokrację w krajach Unii Europejskiej? Wspólnota ma plan niezbędnych działań

Negatywne i antydemokratyczne procesy takie jak populizm, ekstremizmy czy dezinformacja zagrażają Unii Europejskiej. Dlatego powstał Europejski Plan Działań na rzecz Demokracji (EPDD). To wiele konkretnych rozwiązań, które obronić mają system demokratyczny. Jest też gdański wkład w tę walkę - w Brukseli podczas 145. sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów opinię na temat EPDD w imieniu tej instytucji przedstawiła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
30.06.2021
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Jedna z sal obrad w siedzibie Europejskiego Komitetu Regionów. Stanowiska dla uczestników oddzielono plastikowymi zasłonami, niektóre miejsca wyłączono z użytkowania
Jedna z sal obrad w siedzibie Europejskiego Komitetu Regionów. Stanowiska dla uczestników oddzielono plastikowymi zasłonami, niektóre miejsca wyłączono z użytkowania
zdj. Marek Wałuszko/gdansk.pl


Efekty pandemii Covid – 19 widać w każdym europejskim kraju, widać też w stolicy Unii Europejskiej. W Brukseli turystów jakby mniej. Wciąż obowiązują tu surowe obostrzenia sanitarne. Na zewnątrz, nie tylko w pomieszczeniach, trzeba zakrywać twarz maską. W instytucjach unijnych też dość pusto, ciężko natknąć się na tłum ludzi w garniturach tak, jak to było jeszcze dwa lata temu. Nawet obrady różnych gremiów toczą się w węższym gronie. Tak jest też w przypadku 145. sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów (KR). Odbywa się ona hybrydowo. Część uczestników łączy się za pośrednictwem internetu.

Ważnym punktem sesji była debata na temat Europejskiego Planu Działań na rzecz Demokracji, który został opracowany siedem miesięcy temu przez Komisję Europejską.

Unia Europejska to organizm, przypominający swoją strukturą naczynia połączone. Pogorszenie stanu praw i wolności obywatelskich w jednym z krajów członkowskich ma realny, negatywny wpływ na stan demokracji w całej europejskiej rodzinie i jest zagrożeniem dla naszych europejskich wartości

- to pierwsza i najważniejsza konstatacja dotycząca obecnej sytuacji i wagi demokracji wynikająca z tego planu.

Komisję Europejska na sesji Komitetu Regionów reprezentowała Věra Jourová, wiceprzewodnicząca KE ds. wartości i transparentności. Scharakteryzowała ona trzy najważniejsze obszary, na których chce skupić się Komisja. To przede wszystkim ochrona wolnych i uczciwych wyborów, wspieranie wolności i pluralizmu mediów, w tym obrona dziennikarzy. Trzeci niezwykle istotny obszar to walka z dezinformacją.

- Sama doznałam komunistycznej propagandy, dlatego bardzo ważna jest dla mnie walka z dezinformacją, chodzi o pełną obronę wolności słowa, wolności mediów i pluralizm. To są wartości podstawowe Unii Europejskiej i ważne jest, żeby je zachować – mówiła Věra Jourová.

Komisarz zapowiedziała, że platformy cyfrowe powinny liczyć się z takimi zmianami prawa unijnego, które spowodują, że będą musiały czuwać nad pojawiającymi się na nich negatywnymi treściami.

Komisarz Věra Jourová podczas debaty
Komisarz Věra Jourová podczas debaty
źródło: Komitet Regionów


Prezydent Gdańska odniosła się do planu w imieniu Komitetu Regionów.

- Z zadowoleniem dostrzegamy to, że powstał taki plan, Plan Działania na Rzecz Demokracji, mający odpowiedzieć na zagrożenia, które pojawiają się zarówno regionalnie, jak i w państwach członkowskich. Mam na myśli populizm, nacjonalizm, manipulację, dezinformację, mowę nienawiści. Cieszymy się także z powodu powstających obok dokumentów takich jak plan działania przeciwko dezinformacji – mówiła Aleksandra Dulkiewicz.

Prezydent wskazywała też, że musimy podkreślić rolę władz lokalnych i regionalnych w działaniach UE, a także zadbać o edukację obywatelską, która pozwoli uchronić się przed dezinformacją. Prezydent Gdańska wskazała tu, że wyedukowany obywatel jest jednym z ważnych narzędzi walki z dezinformacją, która jest bardzo potrzebna. Aleksandra Dulkiewicz pozytywnie też odniosła się do kwestii ochrony dziennikarzy, szczególnie, że są przypadki w Unii Europejskiej zastraszania ludzi mediów, a nawet zdarzyły się zabójstwa.

Prezydent Gdańska podczas 145. sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów
Prezydent Gdańska podczas 145. sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów
zdj. Fred Guerdin/European Union

- W wielu krajach w Europie dostrzegamy też przejmowanie mediów przez spółki powiązane z państwem, czy spółki powiązane nie wiadomo z kim. Nie służy to niezależnemu dziennikarstwu - mówiła prezydent Gdańska.


Pełna treść Europejskiego Planu na Rzecz Demokracji (699.88 KB)


Poniżej (w skrócie) główne działania, które Komisja Europejska zamierza podjąć w ramach EPDD:


Wolne i uczciwe wybory


Najważniejsze działania w tej dziedzinie to między innymi:

  • propozycje przepisów dotyczących większej przejrzystości w zakresie sponsorowanych treści politycznych („reklama polityczna”) oraz zapewnienie wsparcia i wytycznych dla partii politycznych i państw członkowskich
  • wniosek dotyczący przeglądu rozporządzenia w sprawie finansowania europejskich partii politycznych
  • nowy wspólny mechanizm operacyjny utworzony za pośrednictwem europejskiej sieci współpracy ds. wyborów, umożliwiający tworzenie wspólnych zespołów ekspertów i ścisłą współpracę z grupą ds. bezpieczeństwa sieci i informacji w celu przeciwdziałania zagrożeniom dla procesów wyborczych
  • środki ochrony wyborów i infrastruktury wyborczej przed zagrożeniami, w tym przed cyberatakami


Finansowanie


Fundusze strukturalne UE należy wykorzystać do finansowania działalności społeczeństwa obywatelskiego oraz budowania zdolności i struktur instytucjonalno-administracyjnych potrzebnych do zaangażowania obywatelskiego i do aktywnego udziału w życiu politycznym. Fundusze UE należy wykorzystać do wspierania dostępu do demokratycznego uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym oraz budowania zaufania do demokracji.

Fundusze i możliwości należy wykorzystywać w ramach:

  • strategii UE na rzecz młodzieży
  • programu edukacji obywatelskiej
  • programu „Kreatywna Europa”
  • strategii na rzecz równości


Wolność i pluralizm mediów


Aby umacniać wolność i pluralizm mediów oraz zapewnić dziennikarzom bezpieczniejsze środowisko, tak by mogli wykonywać swoją pracę bez obaw i narażania się na zastraszanie, Komisja:

  • zaproponuje zalecenie w sprawie bezpieczeństwa dziennikarzy
  • przedstawi inicjatywę na rzecz ochrony przed strategicznymi powództwami zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej
  • będzie ściśle współpracowała z państwami członkowskimi w ramach zorganizowanego dialogu i zapewni trwałe finansowanie projektów dotyczących prawnej i praktycznej pomocy dla dziennikarzy w UE i na świecie
  • zaproponuje dalsze środki wspierające pluralizm mediów oraz zwiększenie przejrzystości struktury własności mediów oraz przejrzystości reklam państwowych, między innymi za pośrednictwem nowego mechanizmu monitorowania własności mediów


Przeciwdziałanie dezinformacji

Aby zintensyfikować walkę z dezinformacją, Komisja:

  • ulepszy unijne metody zwalczania zagranicznych ingerencji w naszej przestrzeni informacyjnej, w tym zaproponuje nowe instrumenty umożliwiające obciążanie winnych kosztami
  • pokieruje przekształceniem kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji w ramy oparte na współregulacji i przewidujące odpowiedzialność platform internetowych, zgodnie z mającym wejść w życie aktem o usługach cyfrowych
  • wyda wytyczne zaostrzające kodeks postępowania i ustanowi solidniejsze ramy monitorowania jego wdrażania

 

TV

Czwarty mikrolas już rośnie - zobacz, jak powstawał na Oruni Górnej