Jaka jest idea Medali Wolności Słowa?
Uroczysta gala Medalu Wolności Słowa odbyła się w Europejskim Centrum Solidarności.
Na widowni obecni byli m.in. Marta Cienkowska - minister kultury i dziedzictwa narodowego, Waldemar Żurek - minister sprawiedliwości, żona b. prezydenta RP Danuta Wałęsa oraz uczestnicy historycznego strajku w sierpniu 1980 r. w Stoczni Gdańskiej im. Lenina - Henryka Krzywonos-Strycharska, Bogdan Borusewicz i Bogdan Lis. Władze miasta reprezentowali: Piotr Grzelak - zastępca prezydent Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju i gospodarki oraz Agnieszka Owczarczak - przewodnicząca Rady Miasta Gdańska.
W stoczni i online. Bogaty program obchodów 45. rocznicy Sierpnia
Fundacja Grand Press organizuje konkurs "w trosce o promowanie mądrych słów w przestrzeni społecznej i wybitnych osób je głoszących, dojrzałą debatę publiczną oraz utrzymanie wolności słowa w Polsce".
Zgodnie z regulaminem Medal Wolności Słowa mogą otrzymać osoby angażujące się w działalność na rzecz dobra wspólnego, w tym m.in. obywatelską, społeczną, kulturalną, artystyczną, naukową, dziennikarską i publicystyczną.
Nagrodzeni w trzech kategoriach
Do tegorocznej edycji Medali Wolności Słowa w trzech kategoriach zgłoszono ogółem dziewięć nominacji.
Tadeusz Kowalski, członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, medioznawca Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał Medal Wolności Słowa w kategorii Instytucja za "niezłomną obronę niezależności mediów publicznych i wolności słowa w ramach KRRiT, a także działalność naukową promującą standardy demokratycznej debaty".
- O wolność słowa trzeba się troszczyć, trzeba o nią dbać, trzeba o niej pamiętać. A czasami nawet trzeba o nią walczyć. To, z czym dzisiaj mamy do czynienia to takie zjawisko hipokrytów wolności słowa, którzy w imię wolności słowa chcą uprawiać dezinformację, manipulację, którzy tworzą i utrwalają podziały społeczne, sieją nienawiść wobec grup społecznych, narodowych i różnego rodzaju mniejszości. To nie są prawdziwi obrońcy wolności słowa. Proszę mi wierzyć: nie każdy, kto coś publikuje, zasługuje na to dumne miano bycia dziennikarzem - powiedział Tadeusz Kowalski.
Uroczystości 86. rocznicy wybuchu II wojny światowej
Oprócz Tadeusza Kowalskiego, w kategorii Instytucja nominowano także Agnieszkę Kosowicz, prezeskę Fundacji Polskie Forum Migracyjne - za wieloletnią pracę na rzecz praw człowieka i godności migrantów oraz uchodźców w Polsce, a także za budowanie społecznej wrażliwości na prawa słabszych" oraz Włodzimierza Wróbla, sędziego Sądu Najwyższego, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego – za obronę rządów prawa i praworządności w wymiarze sprawiedliwości, niezależność sędziów oraz edukację społeczną na temat konstytucyjnych wartości.
Medal Wolności Słowa w kategorii Media otrzymała Patrycja Redo-Łabędziewska, szefowa programu „Czarno na białym” w TVN24. Dziennikarka została wyróżniona za "profesjonalne i odważne kierowanie programem, który nie boi się ujawniać niewygodnych prawd i chroni interes społeczny".
- "Czarno na białym" tworzą ludzie, którzy wierzą, wciąż jeszcze wierzą w sens dziennikarstwa opartego na zasadach, trzymającego się pewnych standardów, takich jak rzetelność, czyli tylko sprawdzone informacje i tylko wiarygodne źródła tych informacji, bezstronność. Uważamy, że zadaniem dziennikarzy jest patrzeć na ręce władzy, każdej władzy, bo taki jest interes społeczny, publiczny - powiedziała, odbierając nagrodę, Patrycja Redo-Łabędziewska.
31 sierpnia 1980: długopis Wałęsy zmienia Polskę i świat
W tej kategorii, oprócz Patrycji Redo-Łabędziewskiej, nominowano także Wojciecha Grzędzińskiego, fotoreportera i dokumentalistę – za odwagę i empatię w dokumentowaniu konfliktów oraz kryzysów humanitarnych, a także za obronę prawa do wolnej wypowiedzi poprzez oraz Magdę Jethon, redaktorkę naczelną Radia Nowy Świat, byłą dyrektor Trójki Polskiego Radia – za stworzenie przestrzeni wolnego, pluralistycznego radia w Polsce i nieustępliwą obronę niezależności dziennikarskiej wobec politycznych nacisków.
W kategorii Obywatel/Obywatelka laur przyznano natomiast Dominice Lasocie, aktywistce klimatycznej, współzałożycielce Inicjatywy Wschód. Medal Wolności Słowa otrzymała za "skuteczne łączenie aktywizmu klimatycznego z walką o prawa człowieka i solidarność międzynarodową, zwłaszcza wobec wojny w Ukrainie".
- Gdzie się podziała ta nasza solidarność? Jak to jest, że dekady od tego przełomu zamiast wspólnie o siebie dbać, wolimy prowadzić wojnę polsko-polską? Jak to jest, że w tej Polsce, która jest tak wielką gospodarką, nie ma kasy na wsparcie osób z niepełnosprawnościami, a jakoś zawsze się znajduje kasa na wielkie biznesy, niekoniecznie czyste? Jak to jest, że widząc codziennie mordowanie dzieci w Strefie Gazy, nasi przywódcy dalej nie są gotowi i nie są w stanie powiedzieć odważnie, że sprzeciwiamy się i potępiamy izraelskie ludobójstwo w Palestynie? Jak to jest, że zamiast stać ramię w ramię z naszymi siostrami i braćmi z Ukrainy, to teraz dajemy się wciągać w tą bezsensowną antyukraińską nagonkę, która dobrze robi tylko Putinowi? - powiedziała aktywistka.
A to nam się udało! Wyniki plebiscytu i wielki koncert w Stoczni
W kategorii Obywatelka oprócz Dominiki Lasoty, nominowano także Matyldę Damięcką, artystkę, ilustratorkę i performerkę – za odważne wykorzystanie sztuki w obronie wartości demokratycznych i prawa do wyrażania sprzeciwu w przestrzeni publicznej oraz Mirosławę Makuchowską, działaczkę społeczną, dyrektorkę Kampanii Przeciw Homofobii – za konsekwentną walkę o prawa osób LGBT+ w Polsce oraz budowanie społeczeństwa otwartego i wolnego od dyskryminacji.
Nagrody specjalne
Nagrodę od Europejskiego Centrum Solidarności z okazji 45. rocznicy Sierpnia otrzymał dawny działacz antykomunistyczny, senator Bogdan Borusewicz. Wyróżnienie wręczył dyrektor ECS Basil Kerski.
- 45 lat temu marzyliśmy o demokracji, wolnej Polsce niezależnej od Rosji. Ale nie marzyliśmy o tym, że będziemy w Unii Europejskiej i w NATO. To było poza naszą wyobraźnią. To, co mamy dzisiaj nie przyszło łatwo. Na to ciężko trzeba było zapracować. I dlatego to trzeba chronić. Nie możemy pozwolić, żeby brunatna fala nienawiści, braku tolerancji opanowała Polskę i Europę. Jesteśmy zobowiązani do tego, żeby nie dopuścić, aby ci, którzy chcą zniszczyć nasze aspiracje, naszą demokrację, praworządność, mogli to zrobić, kiedy osiągną swój cel, czyli przejmą władzę. Bo za każdym razem tacy ludzie są coraz bardziej niebezpieczni. Są coraz gorsi - mówił Bogdan Borusewicz.
Medal specjalny od Fundacji Grand Press otrzymał natomiast prof. Adam Strzembosz.
- Całe życie poświęcił wiernej służbie prawdzie i niezłomnej obronie praworządności. Jako sędzia i pierwszy prezes Sądu Najwyższego III RP dawał świadectwo, że prawo i sprawiedliwość nie mogą być nigdy podporządkowane władzy politycznej. Jego postawa to wzór odwagi obywatelskiej i moralnej dla kolejnych pokoleń Polaków – podkreśliła Weronika Mirowska, prezeska Fundacji Grand Press.
Laur w jego imieniu odebrał b. działacz opozycji antykomunistycznej Aleksander Hall.
Podczas w gali w ECS nie zabrakło akcentów muzycznych. Wystąpili: Emose, Iza Płóciennik, Janusz Radek, Dawid Tyszkowski z towarzyszeniem Tarkowski Orkiestra.
W trakcie imprezy zaprezentowano też prapremierowo zwycięską piosenkę w konkursie Fundacji Grand Press pod hasłem "Napisz piosenkę z Agnieszką Osiecką". Jego laureatem został Michał Zienkowski, gitarzysta i kompozytor, absolwent Akademii Muzycznej w Gdańsku w klasie gitary jazzowej. Utwór jego autorstwa do słów wiersza Agnieszki Osieckiej „Wyśpiewały się pieśni” wykonał Sebastian Łukasz Gugulski (WaluśKraksaKryzys), a Michał Zienkowski grał na gitarze.
Kto wybrał laureatów i kto nominuje?
Tegorocznych laureatów wybrała kapituła Medalu Wolności Słowa w składzie:
- Krzysztof Głuchowski - dyrektor Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie
- Dominik Kuc - aktywista, członek zarządu fundacji GrowSpace
- Weronika Mirowska - prezeska Fundacji Grand Press
- Ewa Siedlecka - dziennikarka i publicystka tygodnika „Polityka”
- Piotr Świerczek - dziennikarz TVN 24
W kategorii Media nominacje do nagrody mogły zgłaszać kolegia redakcyjne polskich mediów, w kategorii Instytucja wnioskującymi były organizacje pozarządowe, fundacje oraz stowarzyszenia, a w kategorii Obywatel/Obywatelka wszystkie pełnoletnie osoby posiadające polskie obywatelstwo.
ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ Z GALI MEDALI WOLNOŚCI SŁOWA:
LAUREACI MEDALI WOLNOŚCI SŁOWA W POPRZEDNICH CZTERECH EDYCJACH:
2024
- w kategorii Instytucja: Pro Loquela Silesiana. Towarzystwo Kultywowania i Promowania Śląskiej Mowy
- w kategorii Media: Karolina Lewicka
- w kategorii Obywatel/ka: Anja Rubik
- Specjalny Medal Wolności Słowa Fundacja Grand Press przyznała w tym roku – w uznaniu zasług dla społeczeństwa obywatelskiego – Ilonie Michalak
2023
- w kategorii Instytucja: Ewa Łętowska
- w kategorii Media: Piotr Świerczek
- w kategorii Obywatel/ka: Lidia Niedźwiecka-Owsiak i Jerzy Owsiak
- medal specjalny otrzymał: Lech Wałęsa
2022
- w kategorii Instytucja: Igor Tuleya
- w kategorii Media: Piotr Jacoń
- w kategorii Obywatel/ka: Katarzyna Wappa
- medal specjalny otrzymali: Wanda Traczyk-Stawska, Jacek Fedorowicz, Stanisław Tym
2021
- w kategorii Obywatel/ka: Agnieszka Jankowiak-Maik
- w kategorii Instytucja: Adam Bodnar
- w kategorii Media: Andrzej Poczobut
- medal specjalny otrzymał Marian Turski
