Regulacje związane z piecami na paliwo stałe wprowadziły przyjęte przez Sejmik Województwa Pomorskiego w 2020 r. uchwały antysmogowe, które weszły w życie 1 września 2024 r. Określają one obowiązek wymiany pozaklasowych urządzeń grzewczych lub urządzeń nieposiadających tabliczki znamionowej lub wymogów dla klasy 3. Celem uchwał jest poprawa jakości powietrza w województwie pomorskim.
– Uchwały antysmogowe wprowadzają rozwiązania, które mają poprawić jakość powietrza. Chodzi o wymianę przestarzałych źródeł ciepła na paliwa stałe na instalacje niskoemisyjne. Wszystko w trosce o nasze zdrowie. Przypomnę, że do wprowadzenia nowych norm zobowiązał Polskę Trybunał Sprawiedliwości UE – wyjaśnia Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.
Na skutek spalania paliw stałych w domowych kotłach powstaje bardzo szkodliwy związek – benzoapiren. Badania wykazały, że jego wysokie stężenie występuje aż w 108 pomorskich gminach. Szacuje się, że w regionie do likwidacji pozostało jeszcze 77 000 „kopciuchów”.
Uchwały antysmogowe w województwie pomorskim są trzy - jedna dla Sopotu, druga dla miast, a trzecia dotyczy pozostałego terenu regionu. Uchwały określają terminy wymiany starych urządzeń grzewczych na nowe, zależnie od ich wieku i emisji szkodliwych substancji.
Od kopciucha po piec V klasy, czyli kilka godzin ze służby Eko Patrolu Straży Miejskiej
Klasy kotłów na paliwo stałe
Klasyfikację kotłów w Polsce wprowadzono w 2002 roku. Wtedy obowiązywały klasy 1, 2 i 3. W 2012 roku wprowadzono dwie wyższe klasy – 4 i 5, jednocześnie wycofując z obiegu modele kotłów klas 1 i 2, jako nieekologiczne i mało wydajne ze względu na dużą emisję spalin i dwutlenku węgla.
Obecnie najniższa klasa pieca to klasa 3. To urządzenia mało efektywne i emitujące sporą ilość zanieczyszczeń. Klasa 4 to piece węglowe średniej jakości lub kotły zasypowe dolnego spalania.
Kotły klasy 5 – najwyższej, cechuje efektywna praca oraz mniejsza ilość zanieczyszczeń i szkodliwych substancji, jak i mniejsze zużycie paliwa. Są bardziej przyjazne dla środowiska niż kotły klasy 3 nawet o 90 proc.
Uchwała dla Gdańska
W Gdańsku koniec dla „kopciuchów” już nadszedł, bowiem czas na wymianę starych pieców wyznaczono w trzech terminach:
- do 1 września 2024 roku dla tzw. pieców bezklasowych (poniżej klasy 3, w tym kominki i kozy)
- do 1 września 2026 roku dla pieców klasy 3 i 4
- do 1 lipca 2035 roku dla pieców klasy 5
Od 2018 roku sprzedaż kotłów klasy jakości niższej niż 5 jest zakazana. Obowiązek wymiany pieców klasy 5 do 1 lipca 2035 roku oznacza, że od tej daty na Pomorzu nie będzie można używać już żadnych paliw stałych: węgla, drewna, czy peletu. Dozwolone będą tylko piece na gaz lub na lekki olej opałowy oraz elektryczne i OZE. Informacje na temat klasy jakości każdego pieca można znaleźć na tabliczce znamionowej oraz w instrukcji obsługi.
Warto wiedzieć, że ograniczeniom podlega nie tylko paliwo, ale też podpałka. Nie wolno rozpalać w piecu deskami pobudowlanymi, które są nasączone impregnatami, a także czasem malowane. Papier kolorowy i drukowany także nie nadaje się do palenia, ponieważ farba drukarska zawiera metale ciężkie. Poza profesjonalną podpałką, taką jak do grilla, dozwolony jest tylko szary karton i papierowe wytłoczki po jajkach.
Użytkownicy pieców mogą spodziewać się kontroli strażników miejskich, zwłaszcza gdy rozkręci się sezon grzewczy, a zaniepokojeni kolorem dymu lub odorem sąsiedzi zgłoszą skargę.
- W najbliższym czasie kontrole będą odbywały się tak jak dotychczas. Będziemy reagować na bieżące zgłoszenia, które wpływają na numer 986 oraz bezpośrednio do referatów dzielnicowych, a także poprzez Gdańskie Centrum Kontaktu. Funkcjonariusze będą też przeprowadzać kontrole w trakcie patrolu, gdy zauważą podejrzane zadymienie – informuje Sabina Buczyńska, kierowniczka Referatu Ekologicznego Straży Miejskiej w Gdańsku. - Jeśli strażnik miejski w trakcie kontroli stwierdzi, że w kotłowni użytkowany jest piec poniżej 3 klasy, zgodnie z posiadanymi kompetencjami będzie mógł ukarać właściciela za popełnione wykroczenie mandatem w kwocie do 500 zł.
Priorytetem w Gdańsku nie jest jednak karanie, a informowanie i zachęcanie do wymiany starego pieca.
Na dotację nie jest za późno
Choć od 1 września nie można w Gdańsku palić w „kopciuchach”, których wciąż pozostało w mieście ponad 3 tysiące, to nadal można skorzystać z dotacji na ich wymianę.
Informacji na temat dotacji udziela Punkt Dotacyjny Biura Energetyki w Urzędzie Miejskim w Gdańsku przy ul. Kartuskiej 32/43, tel. 58 768 82 13, 58 323 70 98, 58 323 68 70, e-mail: energia@gdansk.gda.pl.
- Chodzi nie o to, by wlepiać mandaty, ale o to, by wymienić szkodliwe dla zdrowia piece, bo to będzie korzystne dla wszystkich - mówi Mariusz Sadłowski, dyrektor Biura Energetyki w Urzędzie Miejskim w Gdańsku. - Dlatego stawiamy przede wszystkim na informowanie i wspieranie mieszkańców w wymianie „kopciuchów”.
Szczegóły programów można znaleźć na stronie Biuletynu Informacji Publicznej.
