Pierwszy raz w 2018 roku
Przeszczepienia dwunarządowe to operacje dużo bardziej skomplikowane od jednonarządowych. Jednym z największych w Polsce ośrodków transplantacyjnych jest Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku, w którym oprócz tradycyjnych przeszczepień nerek, płuc, wątrób, serc, rogówek oraz szpiku i komórek krwiotwórczych, wykonuje się także transplantacje jednoczasowe w konfiguracji: nerka z wątrobą, nerka z sercem, nerka z płucem oraz płuca z sercem.
W transplantacji tego typu uczestniczą dwa zespoły, które wchodzą na salę operacyjną po sobie, bardzo często w nocy.
Dr hab. Piotr Siondalski z Kliniki Kardiochirurgii, koordynujący program transplantacji serca w UCK wspomina pierwszą transplantację serca i nerki, inicjującą przeszczepienia dwunarządowe w UCK: - Taką terapię przeprowadziliśmy po raz pierwszy w roku 2018. Po wszczepieniu serca i stabilizacji chorego, przeszczep nerki przeprowadził drugi zespół chirurgów. Wcześniej w Polsce jedynie zespół profesora Religi przeprowadził tak złożoną procedurę.
Czas operacji - 10 godzin
W Uniwersyteckim Centrum Klinicznym wykonano łącznie trzy jednoczasowe przeszczepienia serca i nerki. Natomiast nerkę razem z wątrobą przeszczepiono po raz pierwszy w UCK w 2024 roku i odbyły się dotychczas trzy tego typu jednoczasowe przeszczepienia.
Proces przeszczepienia jednoczasowego nerki i wątroby trwa ok. 9-10 godzin. Po wszczepieniu wątroby następuje zmiana ułożenia pacjenta i dopiero wtedy chirurg przystępuje do wszczepienia nerki.
W Uniwersyteckim Centrum Klinicznym nerki przeszczepia się również z płucami - pierwszy zakończony sukcesem tego typu przeszczep w Polsce odbył się właśnie w gdańskim ośrodku w 2023 roku. W sumie wykonano w UCK dwa tego typu przeszczepienia. Płuca w tym przypadku wszczepiane są jako pierwsze. Wynika to z faktu, że maksymalny czas niedokrwienia płuc wynosi sześć godzin, czyli jest dużo krótszy niż nerek.
Jeśli chodzi o inne transplantacje w konfiguracji z płucami, to wykonano dotychczas w UCK trzy jednoczasowe przeszczepienia serca i płuc – po raz pierwszy w 2022 r. Warto podkreślić, że były to pierwsze tego typu udane od 20 lat operacje w Polsce.
Praca zespołowa
Transplantacja to praca zespołowa, która angażuje czasem nawet setkę osób. Nad całym procesem czuwają koordynatorzy transplantacyjni. Podczas wielogodzinnych zabiegów transplantacji wielonarządowych na sali operacyjnej pracuje liczny zespół lekarzy chirurgów i anestezjologów, pielęgniarek instrumentacyjnych i anestezjologicznych oraz zespół perfuzjonistów obsługujących aparaturę do krążenia pozaustrojowego.
Przed i po operacji niezbędne jest wsparcie fizjoterapeutów i psychologów. Jednak transplantacja nie doszłaby do skutku, gdyby nie ekipy pobierające narządy i gdyby specjalista w danej dziedzinie nie zakwalifikował konkretnego biorcy do przeszczepienia. Dawca i biorca łączeni są ze sobą dzięki systemowi Poltransplantu.
Łącznie w UCK wykonano 11 dwunarządowych transplantacji. Aktualnie trwają przygotowania do przeszczepienia wątroby z płucami. Transplantacje jednoczasowe wykonuje się także w ośrodkach w Warszawie, Szczecinie, Katowicach i Zabrzu.
