Actus Humanus od środy w Gdańsku. Pięć dni muzycznych wrażeń w wykonaniu wybitnych artystów
Pomimo swojej centralnej lokalizacji, Aniołki (nazwa nawiązuje do działającego w latach 1370-1807 kościoła i szpitala Wszystkich Bożych Aniołów), są jedną z najmniej znanych dzielnic Gdańska. Tymczasem, to tutaj przeszło 250 lat temu powstała najstarsza w Polsce i zachowana do dzisiaj czterorzędowa aleja śródmiejska, zwana Wielką Aleją Lipową. A rozłożona na wzgórzach dzielnica, mogąca się pochwalić niepowtarzalnymi widokami na miasto i Zatokę, łączy elementy dawnych nekropolii z ciekawą zabudową z XIX i XX wieku i cennymi założeniami parkowymi.
- Dzieje dzielnicy Aniołki były przez dłuższy okres zdominowane przez cmentarze. W żadnej innej dzielnicy w Gdańsku nie było aż tylu cmentarzy skumulowanych na tak niewielkiej przestrzeni, to fenomen tego miejsca - mówi historyk Klaudiusz Grabowski. - Zmieniło się to 50 lat temu - dziś w tych miejscach znajdują się w większości parki. O dawnych czasach przypomina zachowana zieleń i Cmentarz Garnizonowy na obrzeżach, jeden z najcenniejszych gdańskich cmentarzy, czynny od początku XIX wieku, i do tej pory służący jako miejsce pochówku.
Podczas wykładu, zatytułowanego „Aniołki cmentarne - dzieje piętnastu cmentarzy, które znajdowały się na terenie dzielnicy” Klaudiusz Grabowski opowie o mniej znanych aspektach powojennych dziejach cmentarzy, przedstawi też kulisy ich likwidacji. Wykład wzbogacony będzie powojennymi i rzadkimi przedwojennymi materiałami - archiwalnymi zdjęciami, projektami i mapami, jednymi z niewielu, które zachowały się do dziś. Niestety, historyk obali też jeden z mitów.
- Panuje powszechna opinia, że te cmentarze były niemalże tak piękne, jak Powązki, lwowski Cmentarz Łyczakowski, czy wileński Na Rossie. To nieprawda - zdradza Klaudiusz Grabowski. - Te cmentarze były poprawne, jeżeli chodzi o sztukę cmentarną, zadbane i starannie prowadzone. Ale nie wzniesiono na ich terenie fenomenalnych obiektów.
Spotkanie będzie okazją, by dowiedzieć się m.in. o dawnym miejscu pochówku przy kościele Wszystkich Bożych Aniołów, przekształconym w późniejszym okresie cmentarz Lazaretu; o wspomnianym Cmentarzu Garnizonowym, a także o cmentarzach zakładanych od II poł. XIX wieku przy Wielkiej Alei: Świętej Trójcy, Trzech Zjednoczonych Parafii: Bartłomieja, Piotra i Pawła, i mariackich.
Wykład odbędzie się w środę, 13 kwietnia, o godzinie 18:00, w Okręgowej Izbie Lekarskiej przy ulicy Śniadeckich 33 (I piętro). Inicjatywa kierowana jest do wszystkich mieszkańców Gdańska i sympatyków Aniołków, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę. Wstęp wolny.
Nowa dzielnica w projekcie Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki
Wykład „Aniołki cmentarne - dzieje piętnastu cmentarzy, które znajdowały się na terenie dzielnicy” jest częścią projektu Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki Instytutu Kultury Miejskiej, umożliwiającego bezpłatne poznawanie i zwiedzanie gdańskich dzielnic alternatywnymi szlakami, których na próżno szukać w standardowych przewodnikach. Do tej pory „Lokalni” odkrywali dla mieszkańców Zaspę, Biskupią Górkę, Dolne Miasto, Nowy Port, Orunię, Oliwę i Wyspę Sobieszewską, a od tego roku do grona dzielnic dołączyły Aniołki.
Bezpłatne wykłady i spacery dotyczące Aniołków rozpoczęły się 23 marca, a ich program został przygotowany pod kątem osób, które chciałyby zostać Lokalnymi Przewodnikami - entuzjastami dzielnic, znawców historii i dziejów miejsc, z którymi często są związani od urodzenia, i dzielić się swoją wiedzą oraz odkrywać tę część miasta dla innych.
Podczas wykładów i spacerów wprowadzających uczestnicy poznają wiele ciekawostek i odkrywają nieznane historie oraz architektoniczne perełki dzielnicy. Przygotowujące wykłady i spotkania potrwają do 28 maja. Następnie, osoby chętne, by zostać Lokalnym Przewodnikiem lub Przewodniczką, wezmą udział w warsztatach z metod przewodnickich organizowanych przez Instytutu Kultury Miejskiej. Regularne spacery Lokalnych Przewodników i Przewodniczek po Aniołkach wystartują na początku lipca.
Program wykładów i spacerów w kolejnych tygodniach:
⦁ 23 kwietnia 2022 (sobota), godz. 12.00: Jagoda Załęska-Kaczko, spacer: Aniołki - przemiany w dwudziestoleciu międzywojennym. Start: Plac Zebrań Ludowych, wejście od ul. Trakt Konny;
⦁ 27 kwietnia 2022 (środa), godz. 18.00: dr Jan Daniluk, wykład: Aniołki w cieniu fortyfikacji XIX i XX wieku. Okręgowa Izba Lekarska, ul. Śniadeckich 33, I piętro;
⦁ 11 maja 2022 (środa), godz. 18.00: prof. Jakub Szczepański, wykład: Architektura Zespołu Politechniki Gdańskiej. Okręgowa Izba Lekarska, ul. Śniadeckich 33, I piętro;
⦁ 14 maja 2022 (sobota), godz. 12.00: Marek Chomicki - Spacer Wielką Aleją Lipową (zapisy na spacer od 4 maja na www.ikm.gda.pl/zapisy);
⦁ 18 maja 2022 (środa), godz. 18.00: dr Piotr Paluchowski, wykład: Od szpitala do uniwersytetu. Historia szkolnictwa medycznego w gdańskiej dzielnicy Aniołki. Okręgowa Izba Lekarska, ul. Śniadeckich 33, I piętro;
⦁ 25 maja 2022 (środa), godz. 18.00: dr Anna Golędzinowska, wykład: Odtwarzanie zielonego salonu Gdańska. Wielka Aleja w XXI wieku. Okręgowa Izba Lekarska, ul. Śniadeckich 33, I piętro;
⦁ 28 maja 2022 (sobota), godz. 12.00: Marek Chomicki - Spacer Aniołki-Północ (zapisy na spacer od 16 maja na www.ikm.gda.pl/zapisy).Minione wykłady:
⦁ 23 marca 2022 (środa), godz. 18.00: dr Piotr Samól, wykład: Dlaczego Aniołki? Szpital Wszystkich Bożych Aniołów;
⦁ 6 kwietnia 2022 (środa), godz. 18.00: prof. Katarzyna Rozmarynowska, wykład: Aniołki. W cieniu Wielkiej Alei Lipowej.
Partnerem cyklu jest Rada Dzielnicy Aniołki. Współpraca: Okręgowa Izba Lekarska.
Stogi. Chcesz działać jako radny dzielnicy? Zgłoś swoją kandydaturę do 22 kwietnia
