W głosowaniu uczestniczyło 98 parlamentarzystów, 53 było za przyjęciem ustawy, a 45 było przeciw. Teraz ustawa trafi pod obrady Sejmu.
Senatorowie proponują, aby dodać do ustawy z 16 grudnia 2016 r. zapis o tym, że, “w przypadku wystąpienia przez Rzeczpospolitą Polską z wnioskiem o podjęcie konsultacji w trybie art. 4 Traktatu Północnoatlantyckiego sporządzonego w Waszyngtonie dnia 4 kwietnia 1949 r., w okresie 270 dni od dnia złożenia wniosku nie mogą być zbywane udziały, akcje lub prawa z akcji należące do Skarbu Państwa w spółkach (...), a także należące do nich przedsiębiorstwa lub wyodrębnione części przedsiębiorstw”.
Art. 4. dokumentu powołującego NATO dotyczy zagrożenia integralności terytorialnej, niezależności politycznej lub bezpieczeństwa państwa, którejkolwiek ze stron tego sojuszu.
Ustawa przyjęta przez Senat obejmuje łącznie 30 strategicznych przedsiębiorstw państwowych, w tym Grupę Lotos i PKN Orlen.
Sama debata nad projektem ustawy odbyła się w Senacie w środę.
- Jest jasne, że decyzja o podziale Lotosu, rozkawałkowania tego dobrego przedsiębiorstwa i sprzedaży jego części różnym podmiotom musi spowodować poważne zaburzenia w tej firmie i na rynku paliw - powiedział wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz, który był sprawozdawcą ustawy, zaproponowanej przez grupę senatorów.
Parlamentarzysta Platformy Obywatelskiej mówił m.in. o bliskich, biznesowych związkach węgierskiego koncernu MOL, który ma kupić ponad 400 stacji Lotos, z rosyjskim Gazpromem. Przypomniał też, że na trzy tygodnie przed wybuchem wojny na Ukrainie premier Węgier Viktor Orban podpisał z prezydentem Rosji Władimirem Putinem kolejny kontrakt na dostawy gazu rosyjskiego.
Dziś widać kto wspiera Putina
- Propozycja aby zniszczyć Lotos i do tego w takim czasie jest absolutnie niedopuszczalna. Decyzja była podjęta w zupełnie innej sytuacji geopolitycznej, wtedy kiedy nie było tego konfliktu, kiedy była stabilizacja i spokój. Mamy nadzieję, że ten projekt może być elementem wycofania się z twarzą przez rząd z tej niedobrej, fatalnej dla Polski w skutkach transakcji. Ja rozumiem, że można było taką decyzję, choć absolutnie jej nie akceptuję, podjąć wtedy, kiedy nie było wojny i zagrożenia. Ale widzimy dziś kto wspiera Putina - argumentował Bogdan Borusewicz.
Jego zdaniem, decyzje o przejęciu Grupy Lotos przez płocki koncern nie są podejmowane we władzach PKN Orlen.
- Podejrzewam, że te decyzje zapadają na najwyższym poziomie politycznym. To Polska wynegocjowała z Komisją Europejską takie warunki połączenia obu firm. I przy takich warunkach trzeba było się z tego wycofać i nie brnąć dalej, albo negocjować dalej. To nie Unia Europejska kazała sprzedać MOL-owi stacje benzynowe Lotosu, tylko prezes Daniel Obajtek wybrał tę firmę - dodał wicemarszałek Senatu.
W jego opinii, cena, którą arabski potentat paliwowy Saudi Aramco zapłaci za 30 procent akcji gdańskiej rafinerii i za współzarządzanie nią spłaci w ciągu roku. - To jest więc świetny interes dla Aramco - ocenił.
Senator Prawa i Sprawiedliwości Marek Martynowski spytał, skąd w ustawie wziął się termin 9 miesięcy (270 dni).
- To jest do końca tego roku. Sądzę, że ten konflikt na wschodzie od naszych granic tyle potrwa. I pod koniec roku sprawa stanie się już nieaktualna, Ukraina pokona Rosję i będziemy w ogóle innym miejscu - odpowiedział Bogdan Borusewicz.
Podczas obrad Senatu wystąpił Jan Kanthak, sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych.
- Będziemy się pięknie różnić, mimo, że jesteśmy obaj gdańszczanami. Wyznaczony cel jest bardzo słuszny, aby stworzyć koncern multienergetyczny, który będzie zabezpieczał i dywersyfikował źródła dostaw. I cała fuzja Lotosu z Orlenem ma temu służyć - mówił Jan Kanthak.
Zarzucił jednocześnie senatorom polityczne intencje przy tworzeniu tekstu ustawy. - Nie stwarzajmy fikcji. To nie ma nic wspólnego z realną ustawą. To jest uchwała polityczna polityków opozycji, którym nie podoba się pomysł połączenia Orlenu z Lotosem - stwierdził wiceminister aktywów państwowych.
Wiceminister udzieli odpowiedzi na piśmie
- Wejście na polski rynek Saudi Aramco umożliwi rocznie dostarczanie do Polski 20 milionów ton rocznie ropy naftowej. Kiedy się nie cieszyć w czasach kiedy Putin szantażuje całą Europę i świat dostawami, jak nie teraz, kiedy otwieramy się na nowe rynki zbytu i źródła dostaw. Właśnie teraz Senat powinien przyklasnąć rządowi Zjednoczonej Prawicy i zarządowi PKN Orlen, że patrzyliśmy tak długofalowo i dalekowzrocznie pod kątem dywersyfikacji źródła dostaw - przekonywał Jan Kanthak.
Senator Krzysztof Kwiatkowski zapytał wiceministra, według jakiego prawa i jaki sąd, będzie rozstrzygał ewentualne spory prawne między stroną polską a firmą z Arabii Saudyjskiej podczas realizacji transakcji. Ku zdziwieniu parlamentarzysty, przedstawiciel rządu nie udzielił merytorycznej odpowiedzi - zamiast tego odparł krótko, że udzieli jej na piśmie.
Konsultacje Rady Północnoatlantyckiej na podstawie art. 4 Traktatu Północnoatlantyckiego na wniosek Polski i innych sojuszników NATO odbyły się 24 lutego, w związku z wystąpieniem telewizyjnym prezydenta Rosji Władimira Putina, który ogłosił rozpoczęcie "operacji specjalnej w Donbasie".
W historii NATO artykuł 4. był już kilkukrotnie wykorzystywany m.in. z inicjatywy Turcji w czasie jej konfliktu z Syrią.
Według propozycji senatorów, okres 270 dni (9 miesięcy), przez który rząd nie mógłby pozbywać się aktywów w spółkach Skarbu Państwa, liczony byłby od dnia złożenia wniosku przez Polskę o konsultacje w trybie art. 4. Traktatu Północnoatlantyckiego
Senat: komisje przyjęły ustawę, która może zatrzymać fuzję Lotosu z Orlenem
Bogdan Borusewicz: Senat daje rządowi tratwę ratunkową, aby wycofał się ze sprzedaży Grupy Lotos
Wszystkie próby przejęcia Grupy Lotos. Paweł Olechnowicz: “Zawsze Orlen, w tle wątki rosyjskie”
