• Start
  • Wiadomości
  • Powojenny Gdańsk na wystawie internetowej. Zobacz 25 unikatowych zdjęć Kazimierza Lelewicza

Powojenny Gdańsk na wystawie internetowej. Zobacz 25 unikatowych zdjęć Kazimierza Lelewicza

Muzeum Gdańska przygotowało internetową wystawę poświęconą historii pierwszych lat po zniszczeniu Gdańska w 1945 r. Opowieść na platformie Google Arts & Culture ilustruje 25 zdjęć autorstwa Kazimierza Lelewicza. Wystawa będzie dostępna od środy, 31 marca. 
30.03.2021
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Gdańsk bardzo ucierpiał w czasie działań wojennych w marcu 1945 roku, a potem jeszcze część domów została spalona przez maruderów i rabusiów. Po lewej widoczne są mury wypalonego Żurawia Gdańskiego
Gdańsk bardzo ucierpiał w czasie działań wojennych w marcu 1945 roku, a potem jeszcze część domów została spalona przez maruderów i rabusiów. Po lewej widoczne są mury wypalonego Żurawia Gdańskiego
Kazimierz Lelewicz/Muzeum Gdańska

 

Od początku marca 1945 roku Gdańsk był nękany zmasowanymi nalotami bombowymi, do których w połowie miesiąca dołączył się ostrzał artyleryjski Armii Czerwonej. Obiektem ataków nie były jedynie umocnione pozycje niemieckie w Lasach Oliwskich i inne cele strategiczne, ale również gęsto zaludnione dzielnice miasta. Za datę zdobycia Gdańska przez Sowietów uważa się 30 marca 1945 r. Faktycznie jednak Niemcy bronili się do 7 kwietnia na Westerplatte. Symboliczne zawieszenie biało-czerwonej flagi na Dworze Artusa przez polskich żołnierzy uczestniczących w walkach o Gdynię miało miejsce pomiędzy 28-30 marca 1945 r. 30 marca 1945 r. ogłoszono utworzenie województwa gdańskiego. Tę ostatnią datę utożsamia się z powrotem Gdańska do Polski.

 

 

Równolegle z wygasającymi walkami Sowieci zaczęli plądrowanie i niszczenie miasta. Według danych z 15 lipca 1945 roku, w całym Gdańsku zniszczono 19 665 budynków. Z tej liczby najwięcej było mieszkalnych - 15 600, następnie gospodarczych - 3160 i przemysłowych - 535. Z 17 zabytkowych kościołów położonych w centrum Gdańska ucierpiało 14, a pożary strawiły zabytkowe budowle śródmieścia, m.in. Ratusz Głównomiejski, Zbrojownię, Wielki Młyn i Żurawia.

- To właśnie ten krajobraz i losy jego mieszkańców dokumentował przez kilka lat na swoich fotografiach Kazimierz Lelewicz. Część jego bogatego archiwum stanowi zasób kolekcji Muzeum Gdańska, a ponad 1500 zostało udostępnionych na portalu dziedzictwo-gdansk.pl. Wystawę na platformie Google Arts & Culture przygotowaliśmy z myślą o przypadającej rocznicy powrotu Gdańska do Polski i o szerokim gronie zainteresowanych tą tematyką. To, co odróżnia wystawę na platformie Google od zdjęć na naszym portalu, to dodatkowy kontekst relacji świadków zniszczonego miasta, które towarzyszą prezentowanym zdjęciom - mówi Klaudiusz Grabowski z Muzeum Gdańska, kurator wystawy.

Wystawę „Między zniszczeniem a odbudową - Gdańsk na fotografii Kazimierza Lelewicza” będzie można obejrzeć od 31 marca br. na profilu Muzeum Gdańska na platformie Google Arts & Culture.

 

 

Google Arts & Culture to platforma stworzona w 2011 r., na której zbiory udostępnia ponad 2000 instytucji kultury z ponad 80 krajów. Ponad 6 milionów artefaktów i tysiące eksponatów online zachęca do poznania kultury w całej jej różnorodności. Zespół Google Arts & Culture pracuje nad technologiami, które pomagają zachować dzieła kultury i dzielić się nimi z ludźmi na całym świecie oraz umożliwiają kuratorom muzeów tworzenie atrakcyjnych wystaw online i offline. Dzięki temu internauci mają okazję w nowatorski sposób odkrywać sztukę, historię oraz cuda świata - od słynnego obrazu przedstawiającego sypialnię van Gogha po celę więzienną, w której był osadzony Nelson Mandela. To platforma, na której można dowiedzieć się, co dzieje się za kulisami, w świetle reflektorów i na ulicy. Kolekcje zgromadzone na platformie można oglądać na stronie internetowej, a także dzięki bezpłatnej aplikacji dostępnej na iOS i Androida.

 

Biogram Kazimierza Lelewicza z Gedanopedii:

KAZIMIERZ LELEWICZ (15 XII 1896 Lubartów - 1 X 1986 Gdańsk), inżynier, fotografik. Po ukończeniu progimnazjum uczył się w mającej nieoficjalny status politechniki Szkole Mechaniczno-Technicznej im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda w Warszawie, którą ukończył jako inżynier budownictwa kolejowego. W latach 1919-1921 budował linię kolejową Rejowiec-Bełżec na Lubelszczyźnie. Od 15 II 1921 do 18 IX 1939 roku pracował jako projektant linii i obiektów kolejowych w Okręgowej Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych w Wilnie, w latach 1939-1945 zaś w tej dyrekcji zarządzanej przez kolejnych okupantów. Od 1921 roku uczył się zawodu fotografa u artysty malarza Ferdynanda Ruszczyca (1870-1936) i fotografika Jana Buhłaka (1876-1950). Współzałożyciel w 1926 Towarzystwa Fotograficznego w Wilnie. Eksperymentował z różnym technikami fotografii artystycznej, słynne są jego zdjęcia zwierząt, w tym psów. W czasie II wojny światowej w akowskim ruchu oporu. Pracownik ► Politechniki Gdańskiej, od roku 1948 kierował Studium Fotografii na Wydziale Architektury. Uczył podstaw fotografii, m.in. znanych później fotografów ► Stefana Figlarowicza i ► Zygmunta Grabowieckiego. Od jesieni w 1945 dokumentował zniszczenia Gdańska, kolejne etapy odbudowy. Wartość artystyczną zdjęć obrazujących zniszczenia i odbudowę Gdańska doceniono po roku 1970. W 1973 ► Muzeum Historii Miasta Gdańska (MHMG) zorganizowało wystawę Zniszczenia i odbudowa Gdańska, prezentowane na niej zdjęcia (100) przekazał w darze tej placówce (część obecnie znajduje się w stałej ekspozycji w ► Ratuszu Głównego Miasta). Kolekcja jego zdjęć Gdańska z lat 1945-1955 znajduje się też w zbiorach ► Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej. W 1947 roku współorganizator Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego (później Gdański Oddział Związku Polskich Artystów Fotografików). Działał w powstałym w 1972 Towarzystwie Przyjaciół Gdańska. W 1957 otrzymał od FIAP (Stowarzyszenia Międzynarodowego Sztuki Fotograficznej w Brnie, Szwajcaria, zrzeszające przedstawicieli 38 krajów) tytuł „Excellence de la Federation Internationale de Art Photographique”. W 1960 otrzymał nagrodę Prezydium MRN w dziedzinie plastyki. Na wniosek MHMG za zasługi w fotograficznym dokumentowaniu miasta otrzymał w roku 1975 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, w 1973 nagrodę kulturalną Przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku, a w 1976 wojewody gdańskiego. Pochowany na ► cmentarzu Srebrzysko

TV

Trzy dni ślubowań nowo wybranych radnych gdańskich dzielnic