• Start
  • Wiadomości
  • Ostatnia droga bohaterów. Gdańszczanie oddali hołd obrońcom Westerplatte w Bazylice św. Brygidy

Gdańszczanie oddali hołd westerplatczykom w bazylice św. Brygidy

Mieszkańcy Gdańska oddali w czwartek, 3 listopada, hołd 10 obrońcom Westerplatte we wrześniu 1939 roku. Trumny ze szczątkami żołnierzy były wystawione przez kilka godzin na widok publiczny w Bazylice św. Brygidy. Wiele osób odwiedzających świątynię nie kryło wzruszenia tym, co zobaczyli. Pogrzeb bohaterskich obrońców Westerplatte, na czele z ich dowódcą majorem Henrykiem Sucharskim, odbędzie się w piątek, 4 listopada.  
03.11.2022
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
10 trumien ze szczątkami obrońców Westerplatte wystawiono w nawie bocznej kościoła
10 trumien ze szczątkami obrońców Westerplatte wystawiono w nawie bocznej kościoła
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl

Stanęli w obronie wartości najświętszych

Każda z 10 trumien - właściwie trumienek na szczątki - stanęła w bocznej nawie kościoła św. Brygidy. Wszystkie przykryte zostały biało-czerwoną flagą, na każdej położono stalowy hełm polskiej piechoty, jakich używano w wojnie obronnej 1939 roku.  

Trumny w piątek przewiezione będą ulicami Gdańska z kościoła na Westerplatte, gdzie odbędzie się państwowy pogrzeb.

Pogrzeb obrońców Westerplatte - wszystko, co trzeba wiedzieć o gdańskich uroczystościach

Podczas modlitwy proboszcz parafii św. Brygidy ks. Ludwik Kowalski podkreślił, że to szczególny dzień dla Polski, Gdańska i dla samej bazyliki. 
 
- Świątyni bastionu “Solidarności”, miejsca, gdzie rodziła się wolna Polska po 1989 roku. Chcemy dziś oddać hołd obrońcom Westerplatte, którzy są dla nas pewnego rodzaju wektorem postępowania i życia na co dzień. Aby bronić wartości najświętszych, którymi są Bóg, ojczyzna i honor - mówił kapłan. 

Z potrzeby serca i wdzięczności

Pełen emocji po wyjścia z kościoła był pan Andrzej Kuczkowski.
 
- Wzrusza mnie to niesamowicie. Kiedyś byłem na uroczystości, gdzie też w małych trumienkach chowano pocztowców z Poczty Polskiej. Cieszę się, że mogłem tu być. Jestem tu z ciekawości i wdzięczności dla tych ludzi. Zachowali się jak należy i to dalej trzeba przekazywać dzieciom i młodemu pokoleniu - powiedział, będący na emeryturze, gdańszczanin.
 
Małżeństwo mieszkające naprzeciwko Bazyliki św. Brygidy wyjaśniło, że przyszli z potrzeby serca i patriotyzmu.  
 
- Jesteśmy Polakami, a dziś są takie czasy, może spokojniejsze, że też musimy wspólnie stanąć i chronić naszą ojczyznę - uważa pani Ewa. - Pamięć o bohaterach Westerplatte trzeba pielęgnować - dodał pan Leszek. 

Jedynym dowódcą był major Sucharski

Romuald Karaś, reportażysta, m.in. autor książki “Tajemna broń. Majora Sucharskiego droga na Westerplatte” podkreślił, że szczątkom ludzkim należy się godny pochówek. 

Apel na Westerplatte - Szkoła Podstawowa nr 45 świętowała 65-lecie przy pomniku swego patrona

- W kulturze wielu narodów tak jest, a w polskim narodzie szczególnie, tak doświadczonym wojnami i różnymi nieszczęściami. To bardzo pięknie, że mamy te obchody. Ale jest i minus. Ktoś tam przecież dowodził na Westerplatte. Major Henryk Sucharski był dowódcą od pierwszego dnia obrony, po kapitulację, po siedmiu dniach heroicznej walki. Dlaczego tu nie jest napisane, że był dowódcą? Ktoś samowolnie zmienia dowódców? Jakim prawem? - mówił Romuald Karaś
FOTOGALERIA Z CZWARTKOWYCH UROCZYSTOŚCI W KOŚCIELE ŚW. BRYGIDY

Oni byli tacy młodzi...

Pani Janina była natomiast zaskoczona młodym wiekiem westerplattczyków. 
 
- To byli, można powiedzieć, chłopcy. Większość z nich miała 24 lata, jedynie major Sucharski był starszy. Trzeba pamiętać o tych poległych. Bo jak my nie będziemy pamiętać, to kto będzie o nich pamiętał? Dla mnie jest to bardzo wzruszające. Mieszkam tu niedaleko. Szybko zjadłam obiad i tu przyleciałam, bo jutro nie wiadomo, czy uda mi się wejść do kościoła, a dziś jest tak spokojnie - dodała. 

Chwała im za męstwo 

Wśród odwiedzających kościół nie zabrakło też osób spoza Gdańska. 
 
- Kocham Polskę, choć jestem od 38 lat za granicą. To zbieg okoliczności, że jestem w tym dniu właśnie w Gdańsku. Nie sposób byłoby tu dziś nie przyjść. Trudno wyrazić moje emocje. Dziękuję tym żołnierzom za ich odwagę i męstwo. Jestem pełna podziwu dla nich za tę walkę - powiedziała pani Ewa, mieszkająca niedaleko Hannoveru (Niemcy). 

Uroczysty koncert na cześć bohaterów z Westerplatte

10 trumien z prochami westerplatczyków, którym towarzyszyła asysta wojskowa, wystawionych było w Bazylice św. Brygidy w godzinach od 15 do 18.
Godzinę później w świątyni odbył koncert, podczas którego wykonano „Requiem Pamięci Poległych Obrońców Westerplatte”, autorstwa Nikodema Kluczyńskiego. Wystąpili: Polska Filharmonia Kameralna Sopot i Akademicki Chór Politechniki Gdańskiej, soliści dr hab. Anna Fabrello (sopran) i dr Piotr Lempa (bas). Dyrygował dr hab. Mariusz Mróz.

Kto zostanie pochowany na Westerplatte?

Wszyscy żołnierze pochowani zostaną w piątek, 4 listopada, na nowo wybudowanym Cmentarzu Obrońców Westerplatte, który jest zlokalizowany w innym miejscu niż dawny symboliczny cmentarz. Nowe miejsce znajduje się nieopodal pozostałości Wartowni nr 5.

Spoczywać tam będą:

  • Major Henryk Sucharski, ur. 12 listopada 1898 w Gręboszowie, zm. 30 sierpnia 1946 r. w Neapolu. Syn Stanisława i Agnieszki z d. Bojko. Komendant Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Dla majora Sucharskiego będzie to drugi pogrzeb na Westerplatte, pierwszy odbył się w roku 1971. W marcu 2021 r., za zgodą rodziny, szczątki ekshumowano w związku z pracami prowadzonymi przez Muzeum II Wojny Światowej i przeniesiono je do krypty w bazylice św. Brygidy w Gdańsku

W pozostałych trumnach znajdują się szczątki dziewięciu podkomendnych majora Sucharskiego, poległych w czasie obrony Westerplatte we wrześniu 1939 roku. Udało się na nie natrafić archeologom, którzy od trzech lat prowadzili poszukiwania na polu bitwy, na zlecenie Muzeum II Wojny Światowej. W tej liczbie siedmiu poległych zdołano zidentyfikować imiennie na podstawie badań genetycznych.

Są to:

  • Plutonowy Adolf Petzelt, urodzony 17. listopada 1906 r. w Kałuszu. Syn Edwarda i Marianny z domu Płoskonka
  • Kapral Bronisław Perucki, urodzony w 1915 r. (dokładna data nie jest znana) najprawdopodobniej we wsi Rączki w świętokrzyskim. Syn Kacpra i Katarzyny z domu Gaj
  • Kapral Jan Gębura, urodzony 20. czerwca 1915 r. w Połągwi. Syn Józefa i Walerii z domu Klepacz
  • Starszy strzelec Władysław Okrasa (Okraszewski), urodzony 2. października 1916 r. w Skolimowie pod Warszawą. Syn Tomasza i Sabiny z domu Munch
  • Legionista Józef Kita, urodzony w 1915 r. (dokładna data nie jest znana) w Sędziszowie, pow. Jędrzejów. Syn Andrzeja i Marianny
  • Starszy Legionista Zygmunt Zięba, ur. 8 lutego 1914 r., syn Jana i Marianny 
  • Starszy Legionista Ignacy Zatorski, ur. 25 lipca 1915 r. we wsi Baranów (obecnie Suchedniów, mieszkał w Bugaju gm. Suchedniów, woj. świętokrzyskie). Syn Andrzeja i Marianny z domu Mendakiewicz.

Dwóch pozostałych obrońców nie udało się zidentyfikować ze 100-procentową pewnością. Badania DNA są bardzo trudne, jeśli polegli nie pozostawili po sobie dzieci, a im dalsze pokrewieństwo osób, od których pobrano próbki, tym mniej pewny wynik. Obaj pochowani będą na Westerplatte jako NN, choć nieoficjalnie mówi się, że mogą to być:

  • Kanonier Władysław Jakubiak, ur. 16 kwietnia 1916 r. w Nowogrodzie Łomżyńskim na Białostocczyźnie, syn Stanisława i Władysławy
  • Starszy strzelec Konstanty Jezierski, ur. 20 maja 1914 roku, syn Antoniego i Tekli z d. Wiktorowicz. Poległ jako pierwszy z obrońców Westerplatte, 1 września, w Wartowni nr 3
Miniaturowe trumny z prochami obrońców Westerplatte okryte zostały biało-czerwoną flagą oraz ozdobione hełmem żołnierskim
Miniaturowe trumny z prochami obrońców Westerplatte okryte zostały biało-czerwoną flagą oraz ozdobione hełmem żołnierskim
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl

W piątek, 4 listopada, w godz. 10.15 - 11.15 przez Gdańsk przejedzie kondukt samochodowy, złożony z aut Ford Ranger. Każde z nich będzie wiozło trumnę, przykrytą biało-czerwoną flagą. Kondukt ruszy spod Bazyliki św. Brygidy w kierunku Westerplatte.

Trasa przejazdu będzie wiodła ulicami: Katarzynki, Rajska, Podwale Grodzkie, Wały Jagiellońskie, Okopowa (przez estakadę),Podwale Przedmiejskie, Elbląska, Majora Henryka Sucharskiego (przez most wantowy Jana Pawła II).

PROGRAM PIĄTKOWYCH UROCZYSTOŚCI:

o godz. 9 uroczysta msza św. w bazylice św. Brygidy

ok. godz. 10 trumny będą wyniesione ze świątyni i przygotowane do transportu na cmentarz

w godz. 10.15 - 11.15 kondukt pogrzebowy pojedzie ulicami Gdańska

o godz. 11.30. początek pogrzebu na Westerplatte

Kto weźmie udział w uroczystości?

W uroczystości będą uczestniczyć rodziny westerplatczyków, prezydent RP Andrzej Duda, przedstawiciele władz państwowych, przedstawiciele władz samorządowych - z prezydent Gdańska Aleksandrą Dulkiewicz i marszałkiem województwa Mieczysławem Strukiem.

Wstęp do Bazyliki św. Brygidy na uroczystości w piątek będzie możliwy tylko na podstawie zaproszeń i akredytacji.

W samym pogrzebie na Westerplatte będą mogli uczestniczyć wszyscy zainteresowani - mieszkańcy, turyści.

Dojazd na uroczystości pogrzebowe na Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego będzie możliwy miejskim autobusem 106 oraz specjalnie przygotowanymi autobusami dla mieszkańców, które będą czekały na ul. Rajskiej (w rejonie ul. Katarzynki), tuż po zakończeniu uroczystej mszy świętej.

Uwagi organizacyjne związane z pogrzebem

Organizatorami są Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz IPN.

 

W piątek, 4 listopada 2022 roku, w związku z uroczystościami wyłączone z ruchu zostaną następujące ulice:

 

  • w godzinach 7.00-11.00 ulica Katarzynki na odcinku od ulicy Rajskiej do ulicy Stolarskiej 
  • w godzinach 6.00-15.00 ulica Sucharskiego na odcinku od Polferries Terminal Portowy Gdańsk do Morskiego Oddziału Straży Granicznej.

Dodatkowo organizatorzy uprzejmie informują, że w związku z ograniczonymi możliwościami parkingowymi przy bazylice św. Brygidy, można zostawić auto na parkingu podziemnym Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, ul. Plac Bartoszewskiego 1.

Na Westerplatte zostały przygotowane miejsca na parkingu przy plaży, wjazd od ul. Poinca.

 

Komunikacja autobusowa

Dojazd na uroczystości pogrzebowe na Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego będzie możliwy autobusem 106 oraz specjalnie przygotowanymi autobusami dla mieszkańców.
 
Autobusy przygotowane przez miasto będą podstawione na ul. Rajskiej (w rejonie ul. Katarzynki) o godz. 10.30. Na czas uroczystości ul. Rajska w bezpośrednim sąsiedztwie skrzyżowania z ul. Katarzynki będzie jednokierunkowa. Pętla autobusowa Westerplatte w trakcie trwania uroczystości będzie dostępna dla komunikacji miejskiej. Autobusy powrotne po zakończeniu wydarzenia dojadą do Dworca Głównego.

 

TV

Mikołaj przypłynął do Gdańska i rozświetlił choinkę na Długim Targu