Gość z Chile. Prawnuk Domeyki zachwycony Gdańskiem
Ambasador Meksyku w Polsce z wizytą w Gdańsku
Symboliczna data 95. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych między Meksykiem i Polską obchodzona jest 28 lutego, ale Ambasador Meksyku w Polsce Juan Sandoval Mendiole Gdańsk, w którym mieszka znaczna część społeczności meksykańskiej zamieszkałej w Polsce, odwiedził kilka miesięcy wcześniej - 7 lipca 2022 roku.
Ambasador odwiedził prezydent Gdańska Aleksandrę Dulkiewicz. Wziął udział wyjątkowym wydarzeniu - zainaugurował wystawę fotograficzną „Meksyk i Polska: wspólna droga. Wizyta Generała Władysława Sikorskiego w Meksyku w 1942 roku” w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, zorganizowaną przez Ambasadę Meksyku przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych Meksyku, Narodowego Archiwum Meksyku i Narodowego Archiwum Cyfrowego Polski.
Ekspozycja poświęcona była jednemu z najistotniejszych momentów w historii relacji między Meksykiem a Polską, który przyczynił się do przyjęcia polskich uchodźców i utworzenia Santa Rosa w okolicach León w Guanajuoato. Znalazło się na niej 40 historycznych fotografii oraz faksymil telegramu, który w 1942 roku ówczesny Ambasador Meksyku w Londynie Alfonso de Rosenzweig wysłał do Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Meksyku z rekomendacją, by Meksyk przyjął premiera RP na uchodźstwie jako głowę państwa. Zaproszenie zostało wystosowane natychmiast.
- Wizyta w Meksyku ówczesnego premiera RP na uchodźstwie generała Władysława Sikorskiego była ważna z dwóch powodów. Z jednej strony była dowodem na to, że Meksyk nie tylko sprzeciwiał się inwazji na Polskę przez wojska hitlerowskie i sowieckie w 1939 roku, ale zawsze utrzymywał stosunki z rządem polskim na uchodźstwie - podkreślał ambasador Juan Sandoval Mendiole. - Po drugie, jej rezultatem było przyjęcie przez Meksyk kilka miesięcy później, w 1943 roku, 1453 polskich uchodźców, głównie dzieci, które zapisały się w historii jako „Dzieci z Santa Rosa”.
Chilijczyk i Polak ruszyli śladami słynnego Domeyki. Tak powstała wystawa „Mapping Domeyko”
List Ambasadora Meksyku w Polsce Juana Sandovala Mendiolea z okazji 95-lecia przyjaźni Polski i Meksyku
Meksyk i Polska to dwa narody, które łączą więzi historyczne, społeczne zbieżności i niezmiernie ważne wspólne chwile, które mimo dzielącej je odległości są sobie niezwykle bliskie.
Meksyk to kraj, który został zbudowany na najgłębszych wartościach: wolności, równości i demokracji. Wartości te doprowadziły do utrwalenia zasad i reguł stosunków między państwami, takich jak samostanowienie narodów, nieagresja, nienabywanie terytoriów siłą, nieinterwencja, równość prawna państw i ogólne poszanowanie zasad prawa międzynarodowego jako gwarantów pokojowych i przyjacielskich stosunków.
W ciągu ostatniego roku, w którym doświadczyliśmy inwazji i agresji Rosji na Ukrainę, bardzo istotne jest to, że Meksyk poparł zasady prawa międzynarodowego, mówiące o niezależności i poszanowaniu praw innych, których sam zawsze z dumą bronił. Aktywna i wysoce konstruktywna rola, jaką Meksyk odegrał jako wybrany członek Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, pozostaje wyraźnym dowodem spójności naszych stanowisk.
W jej ramach, w lipcu 2022 roku przeprowadziliśmy 13. mechanizm konsultacji politycznych między Meksykiem a Polską na szczeblu wiceministrów w Mieście Meksyk, pierwszy po kilkuletniej przerwie.
Chociaż pandemia spowolniła kontakty międzynarodowe między wszystkimi państwami, znajdujemy się w doskonałym momencie, aby wznowić działania we wszystkich obszarach, które składają się na budowanie naszych relacji dwustronnych. Można powiedzieć, że prawie 20 lat po wejściu Polski do Unii Europejskiej, potencjał budowania bliskiej relacji z Meksykiem nie został dostatecznie wykorzystany.
Warto wspomnieć, że w ciągu ostatnich 20 lat wymiana handlowa zwiększyła się ponad 20-krotnie, jednak nadal nie znajduje się ona na takim poziomie, jaki mogłyby osiągnąć dwa kraje wielkości Meksyku i Polski. Dysponujemy przecież narzędziami współpracy handlowej, takimi jak układy o stowarzyszeniu, które Meksyk zawarł z Unią Europejską, i które przyczyniają się do budowania rozwoju przemysłowego w podobnych dziedzinach, takich jak przemysł samochodowy, nowe technologie, elektromobilność czy przemysł lotniczy.
Polska jest obecnie piątą co do wielkości gospodarką w Unii Europejskiej i dopiero 12. największym partnerem handlowym Meksyku w regionie. Handel dwustronny, który według danych z 2022 roku przekracza 3 miliardy dolarów rocznie, nie wyczerpuje pełnego potencjału, jaki reprezentują obie gospodarki.
Istnieje potrzeba, aby rząd i sektor prywatny wykazywały autentyczną chęć promowania wspólnego działania, które może wpłynąć na wzbogacenie się naszych firm i obywateli. Przyjęcie i wejście w życie udoskonalonej umowy między Meksykiem a Unią Europejską to kluczowe osiągnięcie, które pozwoli nam pogłębić dwustronne stosunki gospodarcze, które powinniśmy utrzymywać.
W 2022 roku do Meksyku wyjechało ponad 66 tysięcy Polaków, a w roku 2021 było ich 60 tysięcy. Mam nadzieję, że w kolejnych latach będzie to jeszcze większa liczba, oraz że pobyt w Meksyku będzie dla Państwa wzbogacający, i że więcej Meksykanów odwiedzi również Polskę.
Nasza współpraca edukacyjna i kulturalna jest ożywiona i będzie jeszcze bardziej się zacieśniać. Podpisaliśmy szereg umów, które obejmują główne uczelnie obu krajów, jednak zawsze istnieje możliwość rozszerzenia współpracy. W lutym przyjęliśmy Program Wykonawczy na kolejne 4 lata. W zakresie współpracy naukowo-technicznej, Meksyk i Polska mają wiele punktów wspólnych, które do tej pory nie zostały dostatecznie pogłębione.
Dyplomacja parlamentarna jest bardzo ważnym ogniwem stosunków politycznych, i mam nadzieję, że nasze uprawnienia legislacyjne zostaną zwiększone.
Sztuka, w tym meksykańska muzyka i dzieła plastyczne, cieszą się w Polsce dużym zainteresowaniem. Z tego powodu, w 2023 roku, z okazji naszej 95. rocznicy, będziemy mogli cieszyć się bogatym programem kulturalnym, na który składa się wystawa obrazów Fridy Kahlo w Łazienkach Królewskich w Warszawie, rzeźb Juana Soriano w Krakowie oraz fotografii Meksykańskie Miasta na Liście Światowego Dziedzictwa na jednej z głównych ulic Warszawy.
Nie ma dystansu, ani różnic, których nie można pokonać, gdy kierują nami szczere chęci. Musimy je wzmacniać w stosunkach między Meksykiem, liderem w Ameryce Łacińskiej, a Polską, liderem w Europie Środkowej. Umocnienie wzajemnych relacji strategicznych omówionych przez oba kraje podczas wizyty Prezydenta Andrzeja Dudy w Meksyku w 2017 roku. jest zadaniem oczekującym na realizację, któremu musimy nadać szczególne znaczenie.
Meksyk i Polska zasługują na wzmocnienie przyjacielskich relacji. Jesteśmy dwoma narodami, które wiedzą, jak bardzo bliscy sobie jesteśmy, i jak bardzo się nawzajem podziwiamy, oraz, że nie ma między nami różnic nie do pogodzenia. Mamy za to wiele wspólnego i ogromny potencjał, aby razem, będąc coraz bliższymi przyjaciółmi i partnerami, budować lepszą przyszłość dla naszych narodów.
Bogata wspólna historia Polski i Meksyku
Pierwsze kontakty dyplomatyczne między rządami Meksyku i Polski w XX wieku zostały nawiązane z okazji odrodzenia się Polski jako niepodległego państwa w 1918 roku i okresu porewolucyjnego w Meksyku. Prezydent Álvaro Obregón w swoim sprawozdaniu z 1 września 1921 roku ogłosił, że Meksyk uznał Polskę za kraj niepodległy.
W 1921 roku polski przedstawiciel dyplomatyczny, książę Albert Stanisław Radziwiłł przyjechał z poselstwa polskiego w Waszyngtonie, by wziąć udział w obchodach stulecia niepodległości Meksyku. Jednak dopiero w 1928 roku doszło do nawiązania formalnych stosunków dyplomatycznych. Należy zauważyć, że oba kraje znajdowały się w złożonych procesach konsolidacji instytucjonalnej w latach 20. Polska przychyliła się do meksykańskiej propozycji nawiązania stosunków dyplomatycznych i wyraziła zgodę na otwarcie wzajemnych przedstawicielstw. Polska otworzyła swoje przedstawicielstwo w Mieście Meksyk w 1928 roku, a Meksyk w Warszawie w 1933 roku.
W 1930 roku przez Meksyk i Polskę został podpisany traktat o przyjaźni, handlu i żegludze, który stanowił wstępną podstawę prawną do nawiązania stosunków dwustronnych. Meksyk przeciwstawił się hitlerowskiej okupacji Polski w 1939 roku i utrzymywał stosunki z polskim rządem na uchodźstwie, ponieważ sam był narodem doświadczonym przez lata walki o swoją suwerenność i wolność. Z tego też powodu Meksyk gościł w 1942 roku premiera Polski generała Władysława Sikorskiego. Wtedy oba kraje uzgodniły, że Meksyk przyjmie do 30 tysięcy polskich uchodźców - w tym 1453 osieroconych dzieci, zwanymi „dziećmi z Santa Rosa”, od nazwy hacjendy w stanie Guanajuato, gdzie znaleźli schronienie.
W lipcu 1945 roku, pod koniec II Wojny Światowej, Meksyk jako pierwszy kraj Ameryki Łacińskiej uznał strukturę tymczasowego rządu jedności narodowej Rzeczypospolitej Ludowej, wznawiając stosunki dyplomatyczne.
W 1960 roku Meksyk i Polska uzgodniły ponowne otwarcie swoich przedstawicielstw dyplomatycznych na poziomie ambasad, wzmacniając wzajemne więzi w obszarze kulturalnym, akademickim i sportowym. Prezydent Adolfo López Mateos złożył w 1963 roku wizytę państwową w Polsce, której towarzyszyła duża wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Wizyta Papieża Jana Pawła II w Meksyku to jeden z momentów, w których narody Meksyku i Polski faktycznie zbliżyły się i lepiej się poznały. Wizyta Ojca Świętego w obu krajach w 1979 roku spowodowała bezprecedensowe zbliżenie kulturowe i religijne między obydwoma narodami. Wydarzenie było szeroko transmitowane w telewizji w obu krajach.
Zmiany polityczne w Polsce zapoczątkowane w latach 80. XX wieku ruchem wolnościowym Solidarności śledzono z dużym zainteresowaniem w Meksyku - stanowiły one etap przejściowy w kierunku końca komunizmu w krajach pozostających pod wpływami sowieckimi i krajach o reżimie marksistowsko-leninowskim.
Większe otwarcie polityczne Polski i przejście do gospodarki rynkowej zbiegło się w czasie z gospodarczym otwarciem Meksyku w latach 90. Zaowocowało to zbliżeniem politycznym obu krajów i nawiązaniem dialogu między dwoma narodami, które przeżywały odbudowę demokratyczną u progu XXI wieku. Zainicjowało to również handel dwustronny na dużą skalę.
W 1998 roku Meksyk odwiedził premier Polski Jerzy Buzek, a następnie zorganizowano wizyty ministrów spraw zagranicznych w obu krajach. W 2004 roku, w którym Polska została członkiem Unii Europejskiej, wizytę państwową w Polsce złożył prezydent Meksyku Vicente Fox.
„Jedzenie cudo, a mieszkańcy niezwykle przyjaźni”. Japońska telewizja robi film o naszym mieście
