FETA 2022. Wielki finał w deszczu zachwycił publiczność
- Towarzyszy mi stres, bo to pierwszy Festiwal Szekspirowski pod moją dyrekcją, pierwszy, kiedy wypływam na szerokie wody bez prof. Jerzego Limona - poprzednia edycja była jeszcze zaprojektowana przez niego, jego obecność była mocno wyczuwalna - powiedziała dyrektor Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego Agata Grenda podczas konferencji w środę, 12 lipca, zapowiadającej 26. Festiwal Szekspirowski.
Bogaty program 26. Festiwalu Szekspirowskiego
„Między niebem a sceną. Po burzy?” - to motto tegorocznego międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego. Jest ono bezpośrednim nawiązaniem do tytułu wydanej w 2002 r. książki prof. Jerzego Limona pt. „Między niebem a sceną”. Pytanie "Po burzy?" jest, z jednej strony, odwołaniem do trzech skrajnie różnych zagranicznych inscenizacji „Burzy”, które zagoszczą na Festiwalu, a z drugiej - do burz, które przetaczają się przez świat: politycznych, pandemicznych, klimatycznych i tych związanych z kondycją człowieka.
W ramach wydarzenia, które potrwa w Gdańsku od środy, 27 lipca, do soboty, 6 sierpnia, zobaczymy spektakle z Włoch, Danii, Kalifornii, Czech, Norwegii oraz Polski.
- Zobaczymy wielość interpretacji Szekspira i różnorodność estetyk teatralnych, od klasycznych wystawień, muzycznego żartu, uważną i minimalistyczną choreografię czy spektakle VR, po klasyczne dramaty i komedie. Wykorzystajmy je do namysłu nad kondycją jednostki w dzisiejszym – nie bójmy się tych słów – szalonym świecie. Twórcy zapraszają widza do szukania odpowiedzi na pytanie o to, co będzie po burzy, czym dla niego i dla świata są burze i jak się w tym wszystkim odnaleźć - mówi Agata Grenda, dyrektorka Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego.
Widzowie zobaczą „Hamlet on the Road” – żałobny musical inspirowany poetyką koczowniczych, nomadycznych lalkarzy. Spektakl w reż. Joanny Zdrady nagrodzono Grand Prix 27. Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek „Spotkania” w Toruniu. Teatr Radost (Divadlo Radost) z Brna to specyficzna grupa artystów – jeden z jej członków jest grabarzem. Czy aktorzy zanurzając się w swoich rolach ulegną morderczemu szaleństwu jednej z najkrwawszych tragedii Szekspira? Warto przekonać się już 31 lipca. Przewrotny i wisielczy humor w stylu Tima Burtona powinien trafić do wszystkich, w tym do młodzieży, wśród której ta produkcja jest bardzo popularna.
2 i 3 sierpnia będzie można zobaczyć zwycięzcę pierwszej edycji konkursu ShakeSphere zorganizowanego przez Europejską Sieć Festiwali Szekspirowskich (ESFN) w 2022 r., czyli spektakl „Romeo i Julia oraz inne katastrofy miłosne”. ESFN zrzesza 11 europejskich festiwali inspirowanych twórczością Szekspira z 10 krajów. Prezesem Zarządu ESFN jest Joanna Śnieżko-Misterek z Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Z okazji 10-lecia istnienia Sieci przeprowadzono konkurs na małą produkcję teatralną. Wpłynęły 42 zgłoszenia z 25 krajów. W ramach nagrody ShakeSphere cztery festiwale, członkowie ESFN (w tym Festiwal Szekspirowski w Gdańsku) prezentują zwycięski spektakl.
„Romeo i Julia oraz inne katastrofy miłosne” (reż. Rolf Alme) to projekt performatywny. Norweg Christian Hestø i Polak Piotr Misztela odgrywają tragedię Szekspira, uzupełniając jej narrację o pochodzące ze współczesności prawdziwe historie o miłości niemożliwej lub kryminalizowanej. Tragizm tych opowieści jest oczywisty i przytłaczający. Jednak teatralne środki wyrazu pomagają w konfrontacji z trudnymi tematami.
Miłośników teatru wykorzystującego najnowsze technologie ucieszy z kolei kalifornijski „HA-M-LET” – wielojęzyczny spektakl multimedialny. 3 sierpnia obłęd, zwodniczość i konflikt w rodzinie przybiorą formę cyfrową. Peter Mark (CalArts Center for New Performance) bada związek między ciałem a obrazem. Wykorzystuje materiały zaczerpnięte ze sztuki Szekspira, kultury internetowej, domowych filmów wideo i animacji 3D.
Teatr Narodowy w Brnie zmierzy się zaś z pytaniami o tożsamość i kryzys jednostki. 3 sierpnia zaprezentuje „Wieczór Trzech Króli albo co chcecie” w reżyserii Štěpána Pácla. Na uwagę zasługuje zjawiskowa scenografia zaprojektowana przez Dragana Stojčevskiego. Będzie można zobaczyć ośmiometrową falę oraz hektolitry wody.
FETA 2022 dzień drugi. Tłumy w Parku Reagana, przejmujące i zabawne spektakle zagraniczne
Trzy „Burze” Szekspira
Tegoroczne motto festiwalu jest nawiązaniem do trzech, skrajnie różnych, zagranicznych inscenizacji „Burzy”, które zagoszczą na Festiwalu oraz do burz przetaczających się obecnie przez świat – politycznych, pandemicznych, klimatycznych i tych związanych z kondycją człowieka. Jest także odwołaniem do tytułu wydanej w 2002 r. książki prof. Jerzego Limona pt. „Między niebem a sceną”.
26. międzynarodowy Festiwal Szekspirowski zainauguruje „Burza” włoskiego reżysera Alessandro Serry, dobrze znanego gdańskiej publiczności. W 2018 r. „Makbet” wyreżyserowany przez Serrę został przyjęty długimi stojącymi owacjami. Spektakl ten włoska krytyka uznała za najlepszą produkcję 2017 r. (nagroda Premio Ubu) i przyniósł twórcom międzynarodowe uznanie. Tym razem Serra przeniesie odbiorców Festiwalu Szekspirowskiego w strefę bratobójczej wojny. 27 i 28 lipca widzowie zobaczą ją na 278 m2 zużytych, przeżartych przez robaki, zwietrzałych deskach – Wyspie Prospero, zbudowanej na wyjątkowej w skali Polski, scenie elżbietańskiej Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego.
28 lipca będzie można przyjrzeć się efektowi współpracy Glad Teater i HamletScenen z Danii, teatrowi tańca współczesnego o marzeniach i przeznaczeniu. „Burza” w wykonaniu Janicka Pihla Nielsena, Dana Rolanda Lunda i Pieta Gitz-Johansena jest minimalistyczna i dokładnie przemyślana. Opiera się na pracy choreograficznej Antonio Quilesa.
Ostatnia prezentacja „Burzy”, 31 lipca, to wyspa dźwięków w dżungli mikrofonów, kabli, instrumentów, kamer i projekcji video w wykonaniu Bulandra Theatre z Rumunii. Nad całością czuwali gwiazda rumuńskiej sceny muzycznej – Ada Milea (odpowiedzialna za muzykę i reżyserię) oraz Andu Dumitrescu (scenografia).
- Gdański Teatr Szekspirowski wraca z festiwalem dla wszystkich - mówi Joanna Klass, kuratorka i producentka teatralna odpowiadająca za wybór międzynarodowych produkcji podczas zbliżającej się edycji. - Zapraszamy nowe spektakle, stworzone w różnych miejscach świata, w bardzo trudnym czasie, okresie wielu zmian spowodowanych pandemią, wojną i innymi zawirowaniami. Po tego rodzaju burzach, sztuki Szekspira, kilkaset lat po napisaniu, wciąż potrafią wzruszać i bawić.
Szekspir dla Ukrainy
Wybrzmi również wątek Ukrainy, który jest wyraźnie zaznaczony m.in. na festiwalowym plakacie autorstwa gwiazdy wydawnictwa Marvel, Johna Stanisci. 29 i 30 lipca będzie można zobaczyć „L_UKR_ECE”, w reżyserii Tetiany Shelepko i wykonaniu 19-letniej Khrystyny Bili. To multidyscyplinarny i wielokulturowy projekt oparty na „Gwałcie na Lukrecji” Williama Szekspira, ukraińskich pieśniach ludowych, poezji Tarasa Shevchenko, Łesi Ukrainki i Christiny Bili, świadectwach Owidiusza oraz udokumentowanych historiach kobiet z Kijowszczyzny i Charkowa.
30 lipca o godzinie 15:00 zaplanowano spotkanie z ukraińskimi artystami oraz przedstawicielami Gogol Fest zatytułowane „Teatr w czasach wojny”. 31 lipca o 17:00 natomiast odbędą się warsztaty, które mają na celu wspieranie osób ze stresem pourazowym.
Dla osób pochodzących z Ukrainy przewidziano 50% zniżkę na spektakle, a 15% dochodów ze sprzedaży plakatów festiwalowych oraz gadżetów stworzonych przez Festiwal na podstawie grafik Johna Stanisci zostanie przekazane na akcję Gdańsk Pomaga Ukrainie organizowaną przez Fundację Gdańską.
Konkurs o Złotego Yoricka z nowościami
Widzowie festiwalu zobaczą w tym roku aż pięć najlepszych polskich szekspirowskich produkcji sezonu.
- Szekspir znów zdał egzamin z teatru współczesnego, po raz kolejny pomógł wyrazić niepokój naszych czasów – mówi Łukasz Drewniak, selekcjoner Złotego Yoricka. – Novum polega na wychyleniu wahadła inscenizacyjnego na stronę profanum: pierwszy raz w ostatnich dwóch dekadach liczba inscenizowanych komedii jest równa liczbie wystawień tragedii, a przecież to tragedia, zwłaszcza przeczytana kluczem politycznym była naszą specjalnością, polską przyprawą Szekspira. Najazd Rosji na Ukrainę nie zdążył jeszcze zarejestrować się w scenicznych adaptacjach Szekspira, dlatego najbardziej rozpoznawalnym kluczem interpretacyjnym była właśnie pandemia. Rozumiana albo jako czynnik destrukcyjny, odgradzający bohaterów od siebie, naznaczający ich śmiercią i brakiem przyszłości albo przeciwnie, jako powód do kompulsywnego odreagowania, ucieczki w absurd, beztroski komizm i wszechogarniające szaleństwo form. Komedia Szekspira zostały wykorzystane przez polski teatr w roli lekarstwa na smutki izolacji, lęki społeczne i opresję polityczną.
W konkursie o Złotego Yoricka udział biorą: „Wieczór Trzech Króli albo Co chcecie”, reż. Piotr Cieplak, Teatr Narodowy w Warszawie, „Andronikus-Synekdocha”, reż. Grzegorz Bral, Teatr Pieśń Kozła, „Sen nocy letniej”, reż. Rafał Szumski, Teatr Miejski im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, „Poskromienie złośnicy”, reż. Jacek Jabrzyk, Teatr Zagłębia w Sosnowcu, oraz „Romeos & Julias unplagued. Traumstadt”, chor. Yoshiko Waki, Polski Teatr Tańca w Poznaniu, Bodytalk w Münster.
Zwycięski teatr otrzyma statuetkę Złotego Yoricka oraz nagrodę finansową w wysokości 40 tys. zł.
Popularny SzekspirOFF
W ramach Festiwalu będzie można zobaczyć również nowe produkcje niezależne, które Festiwal wspiera finansowo i logistycznie. Prezentacje i Produkcje to dwa nurty, których uczestnicy walczyć będą o jedną nagrodę – statuetkę SzekspirOFF.
W ramach SzekspirOFF Produkcje wyłaniane są trzy najciekawsze scenariusze inspirowane twórczością Szekspira, a ich produkcja – specjalnie na Festiwal – wspierana jest sumą 20 tys. zł (w latach ubiegłych kwota dofinansowania wynosiła po 10 tys. zł). W tym roku będą to: „Szekspir Fight Show Arena” - Teatr Układ Formalny, „Antoniusz” - reż. Krystian Łysoń, „How beauteous mankind is!” - Sławek Krawczyński, Anna Godowska, Święto Snów.
SzekspirOFF Prezentacje ma na celu pokazanie co najmniej trzech najciekawszych, gotowych wydarzeń artystycznych opartych na twórczości Szekspira, zaproszonych na festiwal przez kuratorkę Katarzynę Knychalską. W tej edycji będą to: „Lear, k**wa!” - Teatr A Part, „Pan Zaraz” - Dziki Styl Company, „Hamlet.motion” - Sztuka Nowa.
Program uzupełnią wydarzenia towarzyszące
Dodatkowo zaplanowano klub festiwalowy, koncerty i liczne wydarzenia towarzyszące, w tym wykłady, warsztaty, spotkania z artystami po spektaklach, próby otwarte. Nowością jest cykl „Wokół komiksu”, w ramach którego odbędą się warsztaty, wykład popularnonaukowy oraz spotkanie z Johnem Stanisci, skierowane szczególnie do młodych rysowników rozwijających swoją karierę.
Pełen program oraz bilety: festiwalszekspirowski.pl.
Festiwal z długą tradycją
Festiwal Szekspirowski odbywa się co roku latem w Trójmieście, organizowany jest przez Gdański Teatr Szekspirowski i Fundację Theatrum Gedanense od 25 lat. Prezentowało się na nim ponad 230 różnych zespołów teatralnych z ponad 40 krajów. Pokazywano realizacje takich twórców, jak Peter Brook, Luk Perceval, Romeo Castellucci, Elizabeth LeCompte, Lew Dodin, Eimuntas Nekrošius, Oskaras Koršunovas, Tiago Rodrigues, Jan Lauwers, Roberto Ciulli, Robert Sturua i wielu innych (łącznie, podczas dotychczasowych edycji swoje produkcje pokazało ponad 250 reżyserów z całego świata). Festiwal jest międzynarodową platformą wymiany doświadczeń, praktyk teatralnych i dyskusji środowisk związanych z twórczością Williama Szekspira oraz fanów teatru.
Jest to również wydarzenie w istotny sposób promujące Gdańsk i Trójmiasto na forum krajowym i międzynarodowym. Wyrazem tego jest, między innymi, zainicjowana w 2010 r. Europejska Sieć Festiwali Szekspirowskich, zrzeszająca obecnie 11 partnerów – z Polski, Niemiec, Węgier, Czech, Rumunii, Wielkiej Brytanii (2), Armenii, Danii, Macedonii, Serbii, mająca swoją siedzibę w Gdańsku.
Festiwal Szekspirowski łączy prezentacje spektakli z całego świata z konkursami na najlepsze polskie spektakle szekspirowskie (konkursy o Złotego Yoricka i SzekspirOFF), a także działaniami artystycznymi, edukacyjnymi, warsztatami i spotkaniami z twórcami z różnych stron świata.
Organizatorami Festiwalu Szekspirowskiego są Gdański Teatr Szekspirowski i Fundacja Theatrum Gedanense.
