Starą balustradę mostu na ul. Toruńskiej, zastąpi nowa, specjalnie zaprojektowana, z prętami układającymi się w napis: ?Ślepi urbaniści? i ?Korore architekty?. ?Ślepi? - zwycięski projekt IV edycji międzynarodowego konkursu Galeria Zewnętrzna Miasta Gdańska autorstwa Berta Theisa będzie intrygować na Dolnym Mieście.
Projekt Galeria Zewnętrzna Miasta Gdańska, to wspólne przedsięwzięcie Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia i Miasta Gdańska zainicjowane w 2004 roku, który wpisuje się w szerszy zakres prac, mających na celu rewitalizację dzielnicy Dolne Miasto - obszaru pełnego niepowtarzalnych zabytków, lecz odizolowanego od centrum i zdegradowanego. Jego celem jest stworzenie kolekcji dzieł sztuki w przestrzeni miejskiej trwale zmieniających jej charakter. Kolekcja Galerii tworzona będzie przez lata, a realizowane dzieła wyłaniane są w ramach regularnie ogłaszanych zamkniętych, międzynarodowych konkursów.
W IV edycji konkursu przestrzenią przeznaczoną do realizacji projektu jest skrzyżowanie ulic Kamienna Grobla, Dobra i Toruńska (włączając obszar mostu i betonowe bulwary nadrzeczne). - Przy tworzeniu projektów artyści mieli wziąć pod uwagę historyczny charakter ulic oraz usytuowanie przestrzeni w punkcie przecięcia tras pieszych prowadzących z miejsc realizacji zwycięskich obiektów I, II i III edycji Konkursu oraz z Centrum Sztuki Współczesnej ?Łaźnia? na średniowieczne fortyfikacje położone na granicy Dolnego Miasta - podkreślają organizatorzy konkursu.
11 lipca międzynarodowe jury konkursowe podczas konferencji prasowej, zorganizowanej w Urzędzie Miejskim w Gdańsku, zaprezentowało zwycięskie projekty. Spośród ośmiu wyłonionych w drodze eliminacji projektów jury wyróżniło trzy: Blind / Ślepi (główna nagroda), Occurence / Zjawisko (I wyróżnienie) oraz Green Gate Project / Projekt Zielona brama (II wyróżnienie). Wyróżnione projekty zrealizowane zostaną w 2016 roku.
![]() |
![]() |
![]() |
Czym ujął jury zwycięski projekt artysty z Lxemburga? - Propozycja Theisa łączy w sobie funkcjonalizm, estetykę i refleksję społeczną - podkreślają członkowie jury. Instalacja o użytkowym charakterze (pełnić wszak będzie funkcję balustrady mostu) poprzez napis ?Ślepi urbaniści? i ?Korore architekty?, który będzie jej integralną częścią oraz kontekst, w którym zostanie osadzony zyskuje status uniwersalnego dzieła sztuki odnoszącego się do czasów obecnych i do przyszłości - nabierać będzie nowych znaczeń i prowokować do refleksji. W pracy artysty intryguje także fakt napisu nie tylko w języku polskim, ale i romskim. Do zamieszczenia na balustradzie napisu w języku romskim zainspirowała autora projektu historia dzielnicy, którą poznawał ?u źródła? - podczas rozmów z mieszkańcami dzielnicy Dolne Miasto.
![]() |
?Zjawisko? - projekt niemieckiego artysty Thorstena Goldberga, który zdobył I wyróżnienie zrealizowany zostanie jako uzupełnienie zwycięskiej pracy Berta Theisa. ?Projekt Goldberga charakteryzuje efemeryczność, element zaskoczenia, radości, sezonowej atrakcji i ma potencjał, aby stać się przestrzenią, w której spotykać się będą zaciekawieni widzowie - tak, jak ma to miejsce na całym świecie przy zaskakujących fontannach przypominających islandzkie gejzery? ? czytamy w uzasadnieniu werdyktu. ?Zjawisko? to rodzaj chmurki, która ma pojawiać się w momencie, gdy pieszy przekracza most przy ulicy Toruńskiej. Intencją artysty jest stworzenie nietypowej formy powitania dla gości odwiedzających Dolne Miasto. Chmurka będzie jasnoróżowa i będzie pojawiać się na betonowych schodach tarasu sąsiadującego z mostem. Wydmuchiwana z dysz wywołujących mgłę, błyskawicznie będzie formować się w chmurę wielkości 3x5m. Zjawisko będzie trwało moment - około minuty. Kolor i forma będą nawiązywały do waty cukrowej i do osiadającego cumulusa. Czujniki wywołujące pojawienie się chmurki nie będą reagować na przejeżdżające samochody, tylko, na co dziesiątego pieszego udającego się przez most w kierunku wschodnim. Zjawisko będzie skierowane bezpośrednio do niego - będzie jego ?własną chmurką?. Jednocześnie światło i mglista forma będą pełniły funkcję sygnału widocznego z oddali.
![]() |
?Zielona Brama? (II wyróżnienie) to projekt stworzony przez młodych polskich architektów Weronikę Kiersztejn i Michała Kozika. Pnąca zieleń zabudowuje balustrady mostu łączącego Dolne Miasto ze Starym Przedmieściem. Na tym jednak nie koniec posadzkę mostu pokrywa swoisty wzór-mozaika, który poza wartością estetyczną jest równocześnie kodem QR (bardziej zaawansowaną wersją kodu kreskowego). Kod QR wtopiony w posadzkę mostu może być zeskanowany przez każdego, kto na mapach Google zauważy most Dolnego Miasta. A skanując go uzyska dostęp do strony internetowej, która opisuje koncepcję zielonej architektury Dolnego Miasta. Tak podwójnie skonstruowany projekt jest równocześnie lokalny i globalny. Pokazuje staranie młodych architektów, by miasto, aspirując do świata, nie zatracało swojej lokalnej wyjątkowości; by owa lokalna wyjątkowość była drogą do uczestnictwa w świecie.
![]() |
Projekty zrealizowane w ramach Galerii Zewnętrznej Miasta Gdańska:
? ?LKW Gallery? Daniela Milohnica i Alexandra Rijkersa z Niemiec (zwycięski projekt I edycji konkursu w 2005 roku) ? oddana do użytku w czerwcu 2008 roku został oddany do użytku projekt zwycięzców I edycji konkursu Galerii Zewnętrznej Miasta Gdańska. Zakleszczona pod wiaduktem przy ul. Szopy ciężarówka w sposób symboliczny przedstawia odseparowanie dzielnicy Dolne Miasto poprzez odcięcie jej od centrum wiaduktem komunikacyjnym oraz odzwierciedla różnice w sytuacji socjalnej i mentalnej dwóch różnych sąsiadujących ze sobą miejsc. Usytuowanie LKW Gallery w przestrzeni publicznej pozwala na większą integrację społeczności lokalnej, edukację dzieci i młodzieży oraz szereg realizacji artystycznych i projektów społecznych aktywizujących mieszkańców. Ciężarówka dzięki swej strukturze jest łatwo dostępnym, alternatywnym centrum kultury ? miejscem gdzie od 2008 roku odbywają się warsztaty, wystawy, koncerty, pokazy filmowe, a także inne formy aktywności kulturalnej i artystycznej.
? Niewidzialna Brama wg projektu grupy Front Studio z Nowego Jorku ? realizacja grudzień 2009 Jest to kolejne dzieło, obok studia ?LKW Gallery? (ale i nie ostatnie) wpisane w przestrzeń wiaduktu przy ul. Szopy.
? Staging Anonymous Dominika Lejmana z Polska (nagrodzony w II edycji konkursu GZMG w 2007 roku) - realizacja grudzień 2009. To instalacja świetlna wpisana w przestrzeń przejścia podziemnego na skrzyżowaniu ul. Łąkowej i Podwale Przedmiejskie.
? Untitled autorstwa Esther Stocker z Austrii (drugi z nagrodzonych projektów II edycji konkursu GZMG) ? oddany do użytku w lecie 2010. Praca ta również jest usytuowana w przestrzeni przejścia podziemnego na skrzyżowaniu ul. Łąkowej i Podwale Przedmiejskie i stanowi architektoniczne uzupełnienie do efemerycznej pracy Dominika Lejmana.
Projekty realizowane w ramach Galerii Zewnętrznej Miasta Gdańska:
? Amber Drops / Krople bursztynu, autorstwa architekta Freda Hatta i artysty Daniela Schlaepfera ze Szwajcarii (I wyróżnienie w III edycji konkursu GZMG). Projekt doceniony za subtelne odniesienie się do znaczenia bursztynu w budowaniu gdańskiej tożsamości oraz za minimalistyczne traktowanie estetyki placu miejskiego. Instalacja Amber Drops zostanie zrealizowana w przestrzeni pod wiaduktem drogowym przy ul. Szopy jako pilotażowa inwestycja Miasta Gdańska w ramach projektu LED "Zwiększenie oszczędności energii poprzez przejście na oświetlenie LED w przestrzeni publicznej", dofinansowanego z programu współpracy transgranicznej Południowy Bałtyk. Realizacja projektu zakończy się jesienią 2011 roku.
![]() |
? Zapach koloru, autorstwa Carmen Eifinger (zwycięski projekt III edycji konkursu GZMG). Projekt przeistoczy skwer przy ul. Dolnej w oazę zabawy, zmieni wygląd istniejących obiektów użyteczności publicznej (tj. kiosku i przystanku autobusowego), a centralną część przemieni w magiczny ogród z ławkami, domkami dla ptaków i fontanną. Propozycja Einfinger zmieni przestrzeń skweru w przyjazne dla otoczenia i urocze miejsce spotkań rodzin, zachęcające do odpoczynku i nawiązywania kontaktów. Zastosowane przez artystkę środki wyrazu odnoszą się do pop kultury i mody młodzieżowej. Jedną z inspiracji były także intensywne kolory i wystrój wnętrza restauracji ?Kameralna? znajdującej się na Dolnym Mieście. Dokumentacja techniczna przygotowana zostanie w 2012 roku i zaraz po jej przygotowaniu rozpocznie się realizacja projektu. Działanie to jest powiązane z pracami remontowymi ul. Łąkowej.
? Rzeźba Leader Swing (Wódz-huśtawka) autorstwa Fernando Sancheza Castillo z Hiszpani, (II wyróżnienie) zmienia doniosły pomnik nieznanego bohatera w dziecięcą huśtawkę. Posługując się humorem i ironią, artysta wypowiada się zarówno na temat heroizacji, jak i absurdalnego niszczenia symboli przeszłości (tak jak dzieje się zwykle podczas przewrotów politycznych). Jego czyn ?przemiany? jest symbolem akceptacji i nadziei, ma stanąć na skrzyżowaniu ulic Wróblej i Śluza, w pobliżu budynku galerii, jako rodzaj drogowskazu do tego miejsca. Dokumentacja techniczna zostanie przygotowana w 2012 i zaraz po jej przygotowaniu rozpocznie się realizacja projektu. Działanie to jest powiązane z pracami remontowymi ul. Łąkowej.
Anna Dobrowolska / Biuro Prasowe

































