Naukowcy nagrodzeni w urodziny Jana Heweliusza

Nagrody Naukowe Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza za rok 2007 rozdane. W dniu urodzin wielkiego gdańskiego astronoma Jana Heweliusza, 28 stycznia 2008 roku, otrzymali je: w dziedzinie nauk humanistycznych - prof. dr hab. Małgorzata Książek – Czermińska, za wybitne osiągnięcia w teorii literatury oraz w dziedzinie nauk ścisłych prof. dr hab. Marcin Pliński za rozwinięcie unikatowych badań nad zmianami ekologicznymi w Bałtyku.

Tegoroczna edycja nagrody była dwudziestą już w historii miasta. Gospodarzami imprezy byli prezydent Gdańska, prezes Gdańskiego Towarzystwa Naukowego oraz prezes oddziału Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku. Tym razem, dziesięcioosobowe jury doceniło prace prof. dr hab. Małgorzaty Książek – Czermińskiej o czasie, o trzech modelach autobiografii oraz o związkach literatury i sztuki. Uznanie naukowych autorytetów Gdańska zwróciły też badania prof. dr hab. Marcina Plińskiego nad inwazją cyanobakterii w Bałtyku.
Nagrodzonym naukowcom w szczególny sposób dziękował Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska. – Wasze prace to wkład w naukowy rozwój naszego tysiącletniego miasta. W imieniu gdańszczan chciałbym podziękować za Waszą pracę – mówił prezydent Gdańska.
Po uroczystości, laureaci i towarzyszący im gdańszczanie udali się pod pomnik wybitnego astronoma – patrona nagrody.
W 1987 roku Miejska Rada Narodowa uchwałą ustanowiła Nagrodę Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza. Do 2000 roku przyznawana była jedna nagroda, zaś od 2001 roku nagroda przyznawana jest w dwóch kategoriach. Nagroda ma prócz prestiżu również wymiar materialny – laureaci otrzymują po 16 tys. złotych.

Noty biograficzne tegorocznych laureatów:

Prof. dr hab. Małgorzata Czermińska, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Gdański.
Studia na Uniwersytecie Warszawskim, praca zawodowa na polonistyce gdańskiej, od magistra do profesora (2001 tytuł prof., od 2004 prof. zw.) Kierownik Zakładu Współczesnej Literatury Polskiej, kierownik Filologicznego Studium Doktoranckiego, Przewodnicząca Komitetu Nauk Literaturze PAN, członek Rady Naukowej IBL PAN. W latach 2001 – 2006 przewodnicząca Międzynarodowego Naukowego Komitetu Studiów Polonistycznych, organizatorka II Kongresu Polonistyki Zagranicznej (Gdańsk 2001).
Prace badawcze z zakresu teorii literatury, oraz współczesnej literatury polskiej, zwłaszcza powieści i autobiografii, oraz dotyczące związków literatury i sztuk wizualnych.
Autorka książek: Czas w powieściach Parnickiego (Wrocław 1972), Teodor Parnicki (Warszawa 1974), Autobiografia i powieść czyli pisarz i jego postacie (Gdańsk 1987), Autobiograficzny trójkąt – świadectwo, wyznanie i wyzwanie (Kraków 2000), Gotyk i pisarze. Topika opisu katedry (Gdańsk 2005). Współautorka (z Grażyną Borkowską i Urszulą Philips) książki: Pisarki polskie od średniowiecza do współczesności. Przewodnik (Gdańsk 2000). Opracowała wybór i redakcję naukową pięciu tomów Prac wybranych Marii Janion (Kraków 2000 – 2002).
Wykładała literaturę polską w USA (University of Michigan w Ann Arbor), oraz Wielkiej Brytanii (na University of Cambridge)
Wypromowała 20 doktorów, Jej uczniowie wydali dotąd 13 książek naukowych.

Prof. dr hab. Marcin Pliński ukończył studia biologiczne na Uniwersytecie Łódzkim. W 1970 roku uzyskał stopień naukowy doktora i wrócił do Trójmiasta, gdzie otrzymuje propozycję pracy w tworzącym się Uniwersytecie Gdańskim. Stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskał w 1979 roku. W 1981 roku został pierwszym demokratycznie wybranym dziekanem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UG. Funkcję tę pełnił przez dwie kadencje. Tytuł profesora uzyskał w 1989 roku. W tym samym roku został powołany przez Wydział Nauk Biologicznych PAN na stanowisko dyrektora-organizatora Centrum Biologii Morza Polskiej Akademii Nauk w Gdyni. Funkcję tę pełnił do 1993 roku.
Ukoronowaniem kariery administracyjnej prof. Marcina Plińskiego był wybór w 1996 roku na stanowisko rektora Uniwersytetu Gdańskiego. Funkcję tę pełnił przez dwie kadencje.
Na niezwykle obfity i różnorodny dorobek prof. składa się prawie 250 artykułów i komunikatów naukowych, 15 książek i podręczników. Jego prace dotyczące biologii i ekologii morza są często cytowane w publikacjach krajowych i zagranicznych. W ostatnim czasie podjął badania nad toksycznością sinic poszukując przyczyn, tak groźnych dla gospodarki morskiej, trujących zakwitów.
Prof. Marcin Pliński uczestniczył w pracach wielu stowarzyszeń, komitetów oraz rad naukowych, komisji, grup eksperckich i roboczych, w tym m.in.: Międzyrządowej Komisji Oceanograficznej UNESCO jako ekspert w zakresie glonów toksycznych. Pełnił odpowiedzialne funkcje organizacyjne w polskich towarzystwach naukowych. Był przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Nautologicznego. Aktualnie pełni funkcję przewodniczącego Komitetu Badań Morza i Komitetu Ekologii Polskiej Akademii Nauk.
Uzyskał 4 ministerialne nagrody, został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Działał społecznie w związku zawodowym „Solidarność”. Był członkiem Komitetu Budowy Pomników Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni.

Fot.: Jerzy Pinkas / www.gdansk.pl

Anna Dyksińska
Piotr Piotrowski

Fotorelacja z Parady Heweliusza