Choć początków środków płatniczych należy szukać w Chinach oraz Indiach, to pierwsze monety pojawiły się VII w. p.n.e. na terenie dzisiejszej Turcji. Następnie zostały rozpowszechnione w Basenie Morza Śródziemnego przez Fenicjan oraz Greków. Ich standaryzacji dokonali Rzymianie. Niebawem o roli i znaczeniu pieniędzy na ziemiach polskich będą debatować gdańscy naukowcy i miłośnicy gdańskich numizmatów.
- Temat znaczenia środków płatniczych i medali wykracza daleko poza podstawowe pytania, które możemy postawić trzymając banknot, czy monetę w dłoni. Gdyby tak przyjrzeć się im dokładnie, zestawiając je z pulą innych podobnych obiektów, to środki płatnicze przekazują nam dużo więcej informacji, niż kto i kiedy je wypuścił do obiegu oraz jaka jest nominalna wartość, czy właściwości fizyczne. Złożoność treści zawartych w środkach płatniczych, będącymi obiektem fałszerstw, to pole do interdyscyplinarnych badań, zarówno historyków, archeologów, ale także historyków sztuki, czy w końcu socjologów – mówi dr inż. Tomasz Olkowski z Muzeum Gdańska, organizator konferencji.
Od starożytności po czasy współczesne
Podczas dwóch dni w Wielkiej Sali Wety Ratusza Głównego Miasta oraz sali edukacyjnej Ratusza zostaną zaprezentowane 15-minutowe referaty. Większość z 22 wystąpień dotyczy historii XIX i XX w.
- Druga Pomorska Konferencja Numizmatyczna nie będzie dotykała tak odległych czasów, choć jeden z referatów o monetach będzie dotyczył powodów imitacji rzymskich denarów, które wykonywały ludy barbarzyńskie zamieszkujące tereny dzisiejszej Polski. Oprócz przesłanek ekonomicznych przedstawiona zostanie funkcja informacyjna czy wręcz propagandowa wybranych walorów. Ciekawym tematem będzie także sposób na pozyskiwanie, czy wręcz „wyciąganie”, od ludności środków finansowych przez władze państwowe m.in. na cele wojenne – mówi Tomasz Olkowski.
Dwie rocznice
W 1953 r. w Gdańsku powstał oddział Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, które od 30 lat wydaje Gdańskie Zeszyty Numizmatyczne. Organizatorami tegorocznej edycji konferencji są Muzeum Gdańska oraz Oddział Gdański Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego. Wydarzenie wspiera Kulturreferat für Westpreussen, Posener Land und Mittelpolen.
– Podczas konferencji zostaną wręczone okolicznościowe medale, których pomysłodawcą jest PTN o/Gdańsk. Medale wyemitowano w liczbie 50 szt., a otrzymają je zasłużeni członkowie PTN. Dodatkowo przewidziano wręczenie odznaczeń państwowych: „Zasłużony dla Kultury Polskiej” i „Zasłużony dla Ochrony Zabytków” dla osób, które wniosły szczególny wkład do numizmatyki polskiej – dodaje Tomasz Olkowski.
Udział w konferencji w charakterze słuchacza jest bezpłatny.
II Pomorska Konferencja Numizmatyczna - „Ekonomiczna, artystyczna i informacyjna rola środków płatniczych oraz medali”
27 września 2018 r.
Wielka Sala Wety, Ratusz Głównego Miasta Gdańska, ul. Długa 46/47
1100–1110; dr hab. Waldemar Ossowski – dyrektor Muzeum Gdańska, dr inż. Tomasz Olkowski (MG Gdańsk), Małgorzata Gizińska (prezes PTN o/Gdańsk) – powitanie uczestników
1110–1115; dr inż. Tomasz Olkowski (MG Gdańsk) – wprowadzenie do konferencji
1115–1125; Małgorzata Gizińska (Prezes Gdańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego) – „Historia PTN o/Gdańsk w 65. rocznicę działalności.”
1125–1200; wręczenie odznaczeń oraz medali jubileuszowych, okolicznościowe wystąpienia Gości
1200–1230; dr hab. inż. Dariusz Świsulski, prof. nadzw. PG (PTN o/Gdańsk) – „Historia polskiego przemysłu elektrotechnicznego ilustrowana medalami”
1230–1300; doc. dr inż. Miłosz Frąckowiak (PTN o/Gdańsk) – „Artysta rzeźbiarz Piotr Solecki – w 25. rocznicę śmierci”
1300–1315; dyskusja
1315–1330; przerwa na kawę
1330–1400; dr Eliza Walczak (Muzeum Narodowe w Warszawie) – „Z Heraklesem przez Scytię i Sarmację”
1400–1430; dr hab. Arkadiusz Dymowski (Uniwersytet Warszawski) – „Barbarzyńskie naśladownictwa denarów rzymskich z polskich znalezisk”
1430–1450; Andrzej Żaczek (Muzeum Okręgowe w Koninie) – „Znaleziska monetarne w regionie konińskim”
1450–1515; Dariusz Budzelewski (Wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, prezes PTN o/Koszalin) – „Notgeldy pomorskie - Hinterpommern”
1515–1545; Izabela Wrona (Goldenmark) – „Akademia Goldenmark. Złote finanse osobiste”
1545–1600; dyskusja
1600–1700; przerwa obiadowa
1700–1715; Zbigniew Potocki (Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim) – „Pieniądz oblężonego Zamościa”
1715–1730; Piotr Chabrzyk (Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi) – „Klipy Stanów Śląskich z I poł. XVII w.”
1730–1745; Mieszko Pawłowski (Muzeum Narodowe w Szczecinie) – „Pozyskiwanie złota od ludności cywilnej na cele wojenne przez władze niemieckie w okresie I wojny światowej”
1745–1800; dyskusja i zakończenie obrad
28 września 2018 r.
Sala edukacyjna, Ratusz Głównego Miasta Gdańska, ul. Długa 46/47
1100–1110; dr inż. Tomasz Olkowski (MG Gdańsk), Małgorzata Gizińska (prezes PTN o/Gdańsk) – powitanie uczestników, wprowadzenie do konferencji
1110–1120; wręczenie medali okolicznościowych
1120–1130; Aleksander Kuźmin, Małgorzata Gizińska (PTN o/Gdańsk) – „30 lat Gdańskich Zeszytów Numizmatycznych”
1130–1145; lek. med. Andrzej Denis (PTN o/Gdańsk) – „Obce monety kontrasygnowane w obiegu polskim w XVI i XVII w.
1145–1200; Aleksander Kuźmin (PTN o/Gdańsk) – „Aniołek w hełmie – historia gdańskich 10 fenigów z 1920 r.”
1200–1230; Krzysztof Jachimowicz (Muzeum Gdańska) – „Symbole władzy na monetach”
1230–1300; Mariusz Habkowski (PTN o/Gdańsk) – „Propagandowa rola pieniędzy papierowych na przykładzie banknotów polskich”
1300–1315; dyskusja
1315–1345; przerwa na kawę
1345–1400; Romualda Włodarczak (Muzeum Zamkowe w Malborku) – „Symbolika monet zakonu krzyżackiego”
1400–1415; Małgorzata Gizińska (Prezes PTN o/Gdańsk) – „Medalier Wojciech Przedwojewski – epizod elbląski”
1415–1430; Paweł Wlizło (Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu) – „Monety z mennicy elbląskiej w skarbach z terenu Polski”
1430–1500; Paweł Powirski (Muzeum Narodowe w Gdańsku) – „Nie tylko władcy – co historyk sztuki widzi na banknocie”
1500–1515; dr inż. Tomasz Olkowski (Muzeum Gdańska) – „Złoty okresu międzywojennego”
1515–1700; dyskusja, zwiedzanie ekspozycji w Ratuszu Głównego Miasta, zakończenie obrad – prowadzenie dr inż. Tomasz Olkowski, Małgorzata Gizińska
