 |
Warto zauważyć, że Chorwacja może się poszczycić sześcioma zabytkami kulturalno-historycznymi i przyrodniczymi, wpisanymi na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. W skład tej listy wchodzą: Bazylika Eufrazyjska w Poreču, Pałac Dioklecjana w Splicie, Stare Miasto w Trogirze, Katedra w Šibeniku, przepiękny Dubrownik oraz Park Narodowy Plitwickie Jeziora (Plitwička Jezera). Wystawa z pewnością zaciekawi tych gdańszczan, którzy planują spędzenie w najbliższym czasie wypoczynku w Chorwacji, wszystkich zaś pozostałych może zachęcić do podróży w celu zwiedzenia najciekawszych miejsc w tym kraju.
Pierwszymi dobrami kultury w Chorwacji, które zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Przyrody były historyczne centra Dubrownika i Splitu oraz Park Narodowy Jeziora Plitwickie.
DUBROWNIK
Dubrownik jest miastem wyjątkowych zabytków historycznych, tak więc jego starówkę UNESCO ogłosiło chronionym dziedzictwem światowym już w 1979 roku, na swojej trzeciej sesji. Miasto założone w VII wieku opasują długie mury, które zaliczają się do najbardziej masywnych budowli obronnych Europy. Wysokie na 25 m i szerokie do 6 m, razem z 36 wieżami, otaczają przepiękne ulice, ozdobione przez budynki i pałace ze wszystkich okresów historycznych sławnej Republiki Dubrownickiej.
BAZYLIKA EUFRAZYJSKA
Pierwsze budynki wchodzące w skład zespołu świątynnego, zaczęto wznosić w IV wieku. Sama Bazylika powstała w VI wieku i do dziś przeszła szereg zmian, a jej oryginalne cechy z okresu wczesnochrześcijańskiego stawiają ją w czołówce tego typu kościołów świata. Chociaż sama budowla dotknięta została trzęsieniami ziemi, wojnami i pożarami, zachowane zostały autentyczne mozaiki z V wieku, które są jednocześnie przykładem wczesnochrześcijańskiego malarstwa. Przedstawienie Chrystusa oraz postacie męczenników, podobnie jak fascynująca kompozycja Bogurodzicy, zadziwiają swą filigranową delikatnością.
PAŁAC DIOKLECJANA
Budowa pełnego przepychu pałacu trwała od 295 do 305 roku p.n.e., a cesarz Dioklecjan, jeden z największych reformatorów późnego cesarstwa, spędził w nim ostatnie lata swojego życia. Pałac zbudowany jest na planie czworokąta i jest najlepiej zachowaną antyczną budowlą Chorwacji, wybudowaną z brackiego kamienia (białego kamienia z pobliskiej wyspy Brač). Budowla ta łączy w sobie elementy antycznej willi i fortecy, stanowiąc centrum dzisiejszego Splitu. W przeciągu V i VI wieku pałac stał się obiektem mieszkalnym, a pod koniec XIX w. w 280 domach wewnątrz pałacu mieszkało ponad 2600 osób. Dzisiaj w jego piwnicach często odbywają się wystawy, a otwarte place monumentalnego pałacu stały się areną letnich imprez.
HISTORYCZNA STARÓWKA TROGIRU
Sama nazwa miasta - Trogir wskazuje na jego greckie korzenie. Miasto wzniesione zostało jako pierwsza kolonia Greków z Issy. Ośrodek ten s kłada się z dwóch części: wschodniej i zachodniej, połączonych murami pełnymi wieżyczek. Otaczają one domy, z których każdy ma swój herb i nazwę. Miejski rynek i katedra wzniesiona na miejscu antycznej świątyni, jej zachowany portal z XIII wieku, będący dziełem mistrza Radovana, przedstawiający ewangeliczne sceny, jest tylko częścią przepięknych rzeźb i reliefów, które ulice miasta zmieniają w zabytek mistrzowskiej sztuki.
KATEDRA W ŠIBENIKU
Katedra w Šibeniku jest najważniejszym pomnikiem architektonicznym chorwackiego Renesansu. Budowa kościoła, wykonanego z wapienia i brackiego marmuru, zaczęła się w 431 roku, i trwała do roku 1536. Jej ostatnia fazę nadzorowali mistrzowie: Juraj Dalmatinac, a później Nikola Firentinac. To w dużej mierze dzięki nim katedra zyskała monumentalny wygląd. Przednią fasadę zdobią 72 renesansowe portrety malowane przez ówczesnych wybitnych artystów, które dzięki tej wspaniałej sztuce mistrzów zostały wpisane do rejestru dziedzictwa kulturowego UNESCO.
PLITWICKIE JEZIORA
Park Narodowy Plitwickie Jeziora ( Plitvičke Jezera), położony na zalesionych wzgórzach między masywem górskim Kapela i Pljeąivica, komisja UNESCO wpisała do rejestru światowej spuścizny przyrody. Kompleks ten składa się z 16 jezior, powstałych na terenach zbudowanych z dolomitu i wapienia, połączonych wodospadami i kaskadami. Jeziora, które są podzielone na górne i dolne, mają długość 8 km, a ich wyjątkowym fenomenem jest niezwykła przejrzystość wody, która w największym jeziorze Kozjak dochodzi nawet do 8,2m. Ważną też część dziedzictwa przyrody stanowi mnogość i unikalność flory i fauny, a w części tradycyjnego budownictwa - również obecność człowieka.
Wystawa została po raz pierwszy przedstawiona w siedzibie UNESCO w Paryżu 6 października 2004 roku na pamiątkę 25 rocznicy dokonania pierwszych wpisów. Ma ona na celu ukazanie, jak wiele Chorwacja wniosła do skarbca kulturowego świata.
Muzeum Historyczne Miasta Gdańska zaprasza na wystawę do Dworu Artusa do dnia 24 marca 2005 roku.
Joanna Rutkowska
