W niedzielę 9 września obchodzimy Światowy Dzień FAS (Alkoholowy Zespół Płodowy). Miasto Gdańsk od kilku lat zaangażowane jest w Kampanię „Ciąża bez alkoholu”, którą w naszym mieście realizuje Centrum Profilaktyki Uzależnień. Prowadzi ono szereg działań, których celem jest zmniejszenie liczby kobiet pijących alkohol w ciąży.
Syndrom FAS (Alkoholowy Zespół Płodowy) został wykryty we Francji w latach 60- tych. Z badań wynika, że dzieci, które rodzą się z syndromem FAS jest 9 na 1 tys. urodzeń. Alkohol spożyty przez mamę przenika przez łożysko i po 40 min. dziecko ma takie samo jego stężenie w organizmie co ona. Jest jednak różnica: w reagowaniu organizmu dziecka i matki na szkodliwy środek. Dziecko nie ma jeszcze wykształconej wątroby, która jest odpowiedzialna za metabolizowanie alkoholu, więc jego organizm nie może się bronić tak, jak organizm matki. Alkohol uszkadza najbardziej mózg a także narządy wewnętrzne malucha. Dziecko w przyszłości może mieć kłopoty z nauką, koordynacją ruchową, słyszeniem i rozumieniem, może mieć także trudności ze znalezieniem sobie przyjaciół - bo inaczej wygląda lub inaczej się zachowuje.
Smutne wyniki eksperymentu
Ok. 90 % z nas ma świadomość, że alkohol może uszkodzić płód, mimo to najczęściej nie reagujemy na widok przyszłej mamy pijącej alkohol. W tym roku w naszym mieście odbył się happening kampanii :”Ciąża bez alkoholu”. Jednym z jego elementów było przeprowadzenie pewnego „eksperymentu”. Studentka przebrana za kobietę w ciąży wyszła na ulicę z butelką piwa, które piła w miejscu publicznym. W butelce była woda, jednak nikt z obserwatorów o tym nie wiedział. Fikcyjna mama odbierała spojrzenia, które miały pokazywać brak akceptacji dla jej zachowań, jednak żadna z osób na ulicy nie zwróciła jej uwagi na to, że to co robi może zaszkodzić dziecku. Mieszkańcy naszego miasta mówili młodej kobiecie o szkodliwym działaniu dymu papierosa na płód, nie reagowali natomiast na to, że pije alkohol. Z jednym wyjątkiem: jedna z osób „troskliwie” zaproponowała naszej fikcyjnej mamie zamianę piwa na lepszą markę...
Dlaczego nie reagujemy?
Wstydzimy się, obawiamy przykrych słów, myślimy, że to nie nasza sprawa. A to jest nasza sprawa. Mamy wpływ na to, żeby rodziły się zdrowe dzieci. Nie zachęcajmy ciężarnej kobiety do picia mówiąc, że lampka wina jej nie zaszkodzi, bo może zaszkodzić - jej dziecku. Nie mówmy, że piwo to nie alkohol, że poprawia pracę nerek, bo to mit. Nie namawiajmy kobiety w ciąży do wypicia lampki koniaku na poprawę nastroju i podniesienie ciśnienia, bo to kolejna, szkodliwa dla rozwijającego się w łonie matki dziecka propozycja. Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu, o której moglibyśmy powiedzieć, że nie zaszkodzi dziecku.
Kiedy kobieta w ciąży pije alkohol, poinformujmy o konsekwencjach picia dla dziecka. FAS jest chorobą, z której dziecka nie wyleczymy, możemy jedynie poprzez rehabilitację dziecka zmniejszyć jej objawy, pomóc dziecku w lepszym funkcjonowaniu. W Polsce są stowarzyszenia zajmujące się pomocą rodzinom, w których wychowuje się dziecko z FAS.
Działania GCPU
Gdańskie Centrum Profilaktyki Uzależnień od kilku lat prowadzi kampanię Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych „Ciąża bez Alkoholu” Szkoli profesjonalistów z różnych grup zawodowych, którzy zajmują się profilaktyką, organizuje happeningi na terenie uczelni, prowadzi warsztaty dla młodzieży mające na celu ochronę młodych ludzi przed podejmowaniem ryzykownych zachowań. W Trójmieście działa Punkt konsultacyjno-diagnostyczny dla rodzin i dzieci z FAS.
Można zapobiegać FAS w 100 % - wystarczy nie pić alkoholu w ciąży.
Radosław Nowak
Gdańskie Centrum Profilaktyki Uzależnień
Dariusz Wołodźko
Biuro Prasowe
