Nowa odsłona Poczty Polskiej w Gdańsku

Fot.: Jerzy Pinkas / www.gdansk.pl

Program uroczystości:

• Powitanie gości przez dyrekcję MHMG
• Wystąpienia:
  • Prezydent Miasta Gdańska - Paweł Adamowicz
  • przedstawiciel Poczty Polskiej
  • przedstawiciel koła rodzin pomordowanych pocztowców
  • pracownik merytoryczny Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku
• Prezentacja multimedialna i pokaz zdjęć obrazujących stan obiektu przed remontem i obecną aranżację wnętrz
• Zwiedzanie nowej odsłony poczty

Historia Poczty Gdańskiej

Od 1925 r. Poczta Polska w Gdańsku zajmowała część dawnego budynku szpitala wojskowego przy ówczesnym Placu Heweliusza, w pozostałej znajdował się gdański urząd pracy. W części polskiej budynku oddzielonej na korytarzach prowizorycznymi ścianami od urzędu pracy znajdował się ogólnodostępny urząd pocztowy, centrala telefoniczna i telegraficzna do łączności z Polską, pokoje biurowe, magazyny oraz mieszkania służbowe. Z powodu napięcia w stosunkach polsko - niemieckich i zagrożenia wojennego w końcu sierpnia 1939 w budynku pełnione były dyżury przez pracowników urzędu.

l września 1939 r. o świcie, o godz. 4.45 równocześnie z ostrzałem i szturmem na Polską Składnicę Tranzytową na Westerplatte, gdańska policja oraz wydzielony oddział SS rozpoczęły atak na budynek polskiej poczty. Odcięto także wszystkie połączenia telefoniczne i telegraficzne urzędu z Gdańskiem i Polską. Pierwszy atak nastąpił w piwnicach budynku, gdzie przez wyłom w prowizorycznym murze próbowały wtargnąć do niego oddziały hitlerowskiej policji. Obrońcy powitali atakujących gradem kuł i granatami, zadali im poważne straty i zmusili do odwrotu. Od odłamka granatu zginął jednak dowódca obrony porucznik "Konrad".

W palącym się budynku rozlegają się krzyki palących się ludzi. Wreszcie o godzinie 7 wieczorem po czternastogodzinnej rozpaczliwej obronie, kiedy runął mur i sufit pierwszego piętra nad głównym wejściem, a ognia nie można już było gasić, gdyż hitlerowcy odcięli dopływ wody do budynku, czterdziestu pięciu pozostałych przy życiu -przeważnie rannych - pocztowców skapitulowało.

Wbrew międzynarodowej konwencji, hitlerowcy nie potraktowali bohaterskich obrońców Poczty Polskiej jak żołnierzy. Dnia 2 października 1939 roku polscy pocztowcy stanęli przed sądem wojennym Grupy Operacyjnej gen. Eberhardta i wszyscy zostali skazani na śmierć. Skazańcy przyjęli wyrok spokojnie, z godnością. Trzydziestu ośmiu bohaterów, a wśród nich wielu rannych, sprowadzono na miejsce straceń w pobliżu strzelnicy wojskowej na terenie lotniska w Gdańsku - Wrzeszczu

Przez 52 lata ziemia kryła tajemnice pochówku bohaterskich Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku. Dnia 27 sierpnia 1991 roku podczas prac budowlanych - koparka odsłoniła zbiorowy grób. Badania antropologiczne ponad wszelką wątpliwość udowodniły, ze są to szczątki rozstrzelanych pocztowców.

Powtórnego godnego pochówku dokonano 4 kwietnia 1993 roku.

Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku

Muzeum Poczty i Telekomunikacji Oddział w Gdańsku powstało w 40-rocznicę napaści hitlerowskiej na Polskę w dniu 1 września 1979 roku.

Podczas uroczystości otwarcia oddziału Muzeum Poczty Polskiej odsłonięto pomnik i epitafium poświęcone Obrońcom Poczty Polskiej. Głównym projektantem monumentu był doc. dr Wincenty Kućma, rzeźbiarz z Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, zaś projektantami epitafium byli Maria i Zygfryd Korpalscy z Gdańska.

W 1990 roku powstało Koło Rodzin Byłych Pracowników Poczty Polskiej w Gdańsku. Przewodniczącą Koła jest pani Henryka Flisykowska-Kledzik, córka zastępcy dowódcy obrony Poczty Polskiej. Siedziba Koła znajduje się w Muzeum Poczty Polskiej.

Koło Rodzin, Muzeum Poczty Polskiej oraz Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu podejmowały starania o rehabilitację Obrońców Poczty Polskiej, których sąd polowy III Rzeszy uznał za bandytów i skazał na karę śmierci. Senat RP uchwałą z dnia 5 czerwca 1997 roku oddał hołd gdańskim pocztowcom, uznając ich heroiczny czyn. 25 maja 1998 roku niemiecki parlament uchwalił ustawę, która unieważniła wszystkie nazistowskie wyroki wobec osób, które nie były pospolitymi kryminalistami. Dało to podstawę Sądowi Krajowemu w Lubece do zrehabilitowania polskich pocztowców.

Od 1 stycznia 2003 roku Muzeum Poczty Polskiej stanowi oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.