- Gdańsk przyznał dziś medale za wybitne zasługi dla naszego miasta i rozsławianie jego imienia w kraju i na świecie. Wszyscy laureaci medali to postaci wybitne, osoby które popularyzują Gdańsk w sposób szczególny - powiedział Bogdan Oleszek, przewodniczący Rady Miasta Gdańska na uroczystej sesji z okazji wręczenia medali Świętego Wojciecha i księcia Mściwoja II. - Na patronów nagród wybraliśmy dwie wybitne postacie: duchownego męczennika biskupa Wojciecha oraz trzynastowiecznego księcia gdańskiego Mściwoja II. Postacie te, mimo trudnego i różnego okresu działania, łączy wpływ jaki wywarły na losy naszego miasta – mówił Bogdan Oleszek.
Sesja Rady Miasta Gdańska, podczas której 7 wybitnych Gdańszczan zostało uhonorowanych medalami odbyła się 9 czerwca 2014r. w Dworze Artusa. Wśród laureatów, znaleźli się ludzie działający na polu kultury, edukacji i gospodarki. Osoby będące inicjatorami wielu działań popularyzujących i promujących Gdańsk w sposób szczególny. Postacie, których osiągnięcia, twórczość, indywidualność i wkład dla budowy tożsamości Gdańska i jego kultury wybiegają daleko poza granice Grodu nad Motławą.
Medal św. Wojciecha otrzymali:
- Dr Janusz Lewandowski to absolwent i pracownik naukowy UG, który był też wykładowcą na Uniwersytecie Harvarda. Jest współzałożycielem Kongresu Liberalno-Demokratycznego oraz Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową w Gdańsku. To ceniony ekonomista, polityk i parlamentarzysta. Poseł na Sejm RP I, III i IV kadencji. Pełnił funkcję ministra przekształceń własnościowych w latach 1990–1993. Doprowadził do uruchomienia giełdy i opracowania Programu Powszechnej Prywatyzacji. Poseł Parlamentu Europejskiego VI, VII i VIII kadencji, przewodniczący komisji budżetowej Parlamentu Europejskiego, polski komisarz europejski ds. programowania finansowego i budżetu.
Medal św. Wojciecha - za ogromne zasługi dla rozwoju polskiej i gdańskiej myśli ekonomicznej, organizacji procesów prywatyzacyjnych i zmian ustroju gospodarczego w naszym kraju, a także za wieloletnią zaangażowaną i wysoce kompetentną pracę w strukturach Parlamentu i Komisji Europejskiej, umacnianie autorytetu Polski i Polaków w Europie.
- Dr Peter Oliver Loew to niemiecki historyk, tłumacz i wykładowca wyższych uczelni. Z sukcesami propaguje kulturę i historię Gdańska oraz Pomorza Gdańskiego. W roku 2001 uzyskał doktorat na podstawie pracy o miejscowej kulturze historycznej w Gdańsku w latach 1793-1997. Jest dyrektorem i pracownikiem naukowym Niemieckiego Instytutu Kultury Polskiej w Darmstadt, tamtejszego uniwersytetu oraz uczelni wyższych w Lipsku i Moguncji. Ma w swoim dorobku wiele publikacji dotyczących dziejów Gdańska oraz stosunków polsko-niemieckich w czasach nowożytnych m.in. „Gdańsk. Biografia miasta”, „Gdańsk Przewodnik literacki. Osiem spacerów po Gdańsku”, Gdańsk. Między mitami”, „Gdańsk literacki (1793-1945)”, „Gdańsk i jego przeszłość. Kultura historyczna miasta od końca XVIII wieku do dzisiaj”.
Medal św. Wojciecha - za wkład pracy w badania historii Gdańska, w szczególności literatury i kultury dziewiętnastowiecznego Gdańska i ich popularyzację w językach niemieckim i polskim, a także za działania dla pogłębienia przyjaźni między naszymi narodami.
- Prof. Błażej Śliwiński, gdańszczanin związany od początku z Uniwersytetem Gdańskim, którego jest profesorem zwyczajnym. Historyk, mediewista. Kieruje Zakładem Historii Średniowiecza Polski i Nauk Pomocniczych Historii Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Był członkiem Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk. Jest autorem kilkuset publikacji z czego kilkunastu książkowych m.in. „Poczet książąt gdańskich: dynastia Sobiesławiców w XII-XIII wieku”, „Rzeź i zniszczenie Gdańska przez Krzyżaków w 1308 roku”, „Początki Gdańska: dzieje ziem nad zachodnim brzegiem Zatoki Gdańskiej w I połowie X wieku”. Jego dziełem bez precedensu jest wydana w 2012 roku „Encyklopedia Gdańska”, w której opracowanie jako kierownik zespołu miał największy wpływ. Specjalizuje się w historii średniowiecznej i naukach pomocniczych historii Polski.
Medal św. Wojciecha - za wielki dorobek naukowy w dziedzinie historii, w szczególności za badania początków i pierwszych wieków rozwoju Gdańska, a także za liczne publikacje, z których każda wnosi wiele nowego do stanu wiedzy o naszym mieście i regionie.
Medal Księcia Mściwoja II otrzymali:
- Andrzej Dębiec to żeglarz, działacz społeczny, dziennikarz, kanclerz kapituły Międzynarodowej Nagrody „Conrady”, twórca i komandor Klubu Morza „Zejman”, Naczelnik Poczty Żeglarskiej i szantymen. W roku 1989 powołał do życia Stowarzyszenie Resocjalizacji Żeglarskiej i jako jego komandor do roku 1994 organizował morskie rejsy resocjalizacyjne dla wychowanków zakładów poprawczych z całej Polski. Nawiązał również ścisłą współpracę ze Schroniskiem dla Nieletnich w Gdańsku Oliwie, organizując wychowankom rejsy na jachcie „Mestwin” po Zatoce Gdańskiej. Od roku 1990 jest też organizatorem imprezy kulturalnej „Gdańskie Wieczory Morskie”. W roku 1995, po remoncie dachu i pomieszczeń spichlerza „Steffen”, zorganizował w nim Międzynarodowy Klub Morza „Zejman” oraz Skansen Żeglugi z unikatowym wnętrzem dawnej tawerny gdańskiej (wyposażonej w ponad 17 000 eksponatów), znany obecnie przez żeglarzy i turystów z całego świata i wymieniany w zagranicznych przewodnikach turystycznych. W latach 1996 - 1998 przeprowadził projekt „Wodne Patrole Ekologiczne”. Jest autorem kilkunastu piosenek żeglarskich i wciąż aktywnym szantymenem.
Medal Księcia Mściwoja II - za niestrudzone propagowanie wielkich tradycji morskich Gdańska w społeczeństwie, zwłaszcza wśród młodzieży, poprzez organizowanie imprez żeglarskich i prowadzenie szerokiej działalności edukacyjno-kulturalnej w Klubie Morza „Zejman” poprzez stałe projekty i imprezy cykliczne w spichlerzu „Steffen” na Wyspie Spichrzów.
- Prof. Joanna Muszkowska-Penson, warszawianka urodzona w roku 1921, od roku 1950 związana z Akademią Medyczną w Gdańsku, gdzie otrzymuje tytuł profesora. Oddana idei wolności i solidarności jest rzadkim wzorcem moralnej postawy. Uczy i wychowuje wiele pokoleń lekarzy, przekazując im nie tylko wiedzę zawodową, ale z właściwą jej kulturą humanistyczną, kształtuje ich etykę lekarską. W czasie wojny w latach 1940-1941 była żołnierzem Związku Walki Zbrojnej w Warszawie oraz łączniczką w Komendzie Głównej ZWZ. W marcu 1941 aresztowana przez gestapo i więziona na Pawiaku, od września 1941 w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück, gdzie w skrajnym wyczerpaniu przetrwała do końca wojny. Po ukończeniu Akademii Medycznej w Łodzi w latach 1950-1980 pracuje w Klinice Chorób Nerek Akademii Medycznej w Gdańsku. W latach 1980-1991 oddelegowana do Szpitala Wojewódzkiego, ordynator oddziału wewnętrznego. W sierpniu 1980 z personelem oddziału Szpitala Wojewódzkiego służyła pomocą medyczną strajkującym w Stoczni Gdańskiej. Od 1980 do 1990 była osobistym lekarzem i tłumaczem Lecha Wałęsy. Od września 1980 w „Solidarności”, członek KZ w Szpitalu Wojewódzkim, prowadziła punkt sanitarny przy MKZ Gdańsk. W stanie wojennym ukrywała w swoim mieszkaniu działaczy Ruchu Młodej Polski, następnie organizowała opiekę lekarską dla ukrywających się działaczy podziemia. Od 1982 pracowała społecznie w punkcie charytatywnym przy parafii św. Brygidy, a w 1983 zakłada razem ks. Eugeniuszem Dutkiewiczem pierwsze w Polsce hospicjum „Hospicjum Pallottinum”. Byłą też kolporterką podziemnych wydawnictw, w czerwcu 1984 aresztowana, przetrzymywana w Areszcie Śledczym w Gdańsku. Podczas strajków w Stoczni Gdańskiej i Porcie Gdańskim w maju i sierpniu 1988 była lekarzem strajkujących. Od roku 2006 pracuje w Biurze Lecha Wałęsy.
Medal Księcia Mściwoja II - za wieloletnią pracę i osiągnięcia w dziedzinie medycyny, w wyniku których stała się niekwestionowanym autorytetem, nauczycielem i wychowawcą całych pokoleń studentów i lekarzy, a także za odwagę i siłę moralną wykazaną w obozie Ravensbrück i w czasach stanu wojennego, kiedy zapewniała opiekę medyczną uczestnikom strajków w Stoczni Gdańskiej i działaczom opozycji demokratycznej.
- Miesięcznik Społeczno-Kulturalny „Pomerania”, ukazuje się od roku 1963. Od samego początku poświęca wiele uwagi Gdańskowi, jego związkom z Kaszubami oraz Pomorzu. Pomerania jest najdłużej ukazującym się pismem w dziejach ruchu kaszubskiego. Ukazało się prawie 500 numerów tego pisma. Czasopismo zajmuje się szeroko pojętą kulturą. Opisuje wszystko to, co służy zachowaniu, pielęgnowaniu i rozwijaniu kultury regionu – także wiele jej niszowych przejawów, ważnych dla tożsamości Gdańszczan, Kaszubów i Pomorzan. Jej szczególnym walorem i najsilniejszą stroną jest publicystyka, która wpływa na rozwój współczesnej myśli pomorskiej. Publikuje utwory literackie, teksty pisane gwarą kaszubską, wspomnienia Kaszubów, eseje, przyczynki historyczne poświęcone regionowi, a także reportaże pozwalające powojennym pokoleniom zrozumieć, czym była walka o polskość na Kaszubach.
Medal Księcia Mściwoja II - za wieloletnie efektywne promowanie na wysokim poziomie edytorskim kultury kaszubsko-pomorskiej, niezmiernie ważnej dla umacniania tożsamości naszego regionu, a także tradycji historycznych Gdańska i Pomorza.
- Stowarzyszenie SUM czyli Społeczny Urząd Miejski działa w Gdańsku od roku 2002, stawiając sobie za cel pobudzenie aktywności obywatelskiej mieszkańców. Stowarzyszenie znane jest przede wszystkim z organizowania wydarzeń publicznych mających charakter przemarszów ulicami miasta. Wydarzenia, które budują wspólnotę gdańszczan wokół uniwersalnych wartości to „Parada Niepodległości”, organizowana od roku 2003, „Misterium Męki Pańskiej” organizowane od roku 2006, oraz współorganizowany od roku 2012 „Orszak Trzech Króli”. Stowarzyszenie SUM podczas Parady Niepodległości 11 listopada, z roku na rok przyciąga coraz więcej Gdańszczan. Są to m.in. kombatanci, uczniowie, harcerze, grypy rekonstrukcyjne, przedstawiciele różnych partii politycznych. Na szczególne podkreślenie zasługuje, że organizatorom udało się połączyć Gdańszczan ponad podziałami, co na tle kraju jest prawdziwym, pozytywnym fenomenem.
Medal Księcia Mściwoja II - za pobudzanie obywatelskiej aktywności mieszkańców poprzez mądre i sprawne organizowanie wydarzeń publicznych (Parada Niepodległości, Misterium Męki Pańskiej, Orszak Trzech Króli), budujących wspólnotę gdańszczan wokół uniwersalnych wartości, promujących nasze miasto w Polsce i za granicą.
Medale Świętego Wojciecha i Księcia Mściwoja II ustanowiono w 1996 roku. Do tej pory otrzymało je 203 osoby.
Mariusz Feliński / Biuro Rady Miasta Gdańska
fot. Jerzy Pinkas / www.gdansk.pl
