Nadbałtyckie Centrum Kultury Gdańsk
serdecznie zaprasza do uczestnictwa w projekcie przygotowywanym w ramach
VI Bałtyckiego Festiwalu Nauki
"Niderlandzcy budowniczowie Gdańska i ich uczniowie"
30 - 31 maj 2008
Podstawowym celem tego edukacyjnego projektu będzie poznanie wpływów
niderlandzkich na kulturę, architekturę i sztukę Gdańska. Spróbujemy odczytać
współczesny Gdańsk poprzez ukazanie dorobku takich twórców jak np. Abraham i Isaac van den Blocke, Anton van Obberghen, Peter Willer, Vredeman de Vries. Swoistą lekcję z gdańskiej architektury i sztuki zrealizujemy na wielu poziomach często symultanicznej narracji, a więc poprzez wykłady i dyskusje, prezentacje multimedialne, wystawę źródłowych materiałów archiwalnych, działania artystyczne: muzyczne i wizualne.
Dotykamy w tym roku problematyki, która opiera się bardziej na hipotezach, niż na przebadanych materiałach źródłowych. Jedno, co wiemy: artystyczne kontakty Gdańska z Niderlandami na polu sztuki istniały już w II poł. XIV wieku, są widoczne w gotyckiej architekturze Gdańska – zarówno sakralnej, np. wieża kościoła Najświętszej Marii Panny, jak świeckiej – ratusz, fasady kamienic, bramy miejskie wychodzące nad Motławę.
Importy niderlandzkie widoczne są zwłaszcza w dekoracyjności architektury Gdańska, ogromny wpływ wywarł Vredemana de Vries, zwłaszcza na dekorację Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta. Wpływy niderlandzkie widoczne są w gdańskim malarstwie (kompozycje martwej natury) i snycerstwie gotyckim.
Handlowe kontakty Gdańska z Niderlandami znacznie ożywiły się w XVI wieku, do miasta po pszenicę i żyto przypływają setki holenderskich statków. Z Flandrii, Holandii i innych niderlandzkich prowincji przyjeżdżają kupcy, artyści, architekci i inżynierowie. Wzorce architektoniczne i artystyczne oraz osiągnięcia techniki znad Morza Północnego wywierają ogromny wpływ na wygląd Gdańska i życie jego mieszkańców. Niderlandczycy tworzą lub współtworzą symbole miasta, takie jak Fontanna Neptuna, Sala Rady Ratusza Głównomiejskiego, Bramy Wyżynna i Złota czy Wielka Zbrojownia. Miasto opasują bastiony tak zwanego staroholenderskiego typu fortyfikacji. Powstaje również przemysłowa architektura proweniencji niderlandzkiej, m.in. spichrze. W żuławskich wsiach na wschód do Gdańska osiedlają się niderlandzcy uchodźcy uciekający przed skutkami religijnych prześladowań.
Wpływy niderlandzkie widoczne są również w krajobrazie Gdańska, np. w układzie kanałów. Dziedzictwo to jest nie tylko atrakcją turystyczną. Stanowi też pewien istotny punkt odniesienia, który buduje ogromny potencjał artystyczny dla obecnych jego mieszkańców.
