Po zakończeniu kampanii polskiej 1939 r. Pomorze Nadwiślańskie, Wielkopolska i Górny Śląsk zostały już w październiku przyłączone do III Rzeszy kolejno jako Reischgau Danzig – Westpreussen, Reichsgau Wartheland i Provinz Schlesien. Głównym założeniem niemieckiej polityki wobec tych terenów była ich zupełna germanizacja.
W czasie krwawej jesieni 1939 r. na Pomorzu zamordowano od 50 do 60 tys. przedstawicieli polskiej inteligencji. Na przełomie 1939 i 1940 r. niemiecka administracja przeprowadziła prowizoryczne spisy ludności mające na celu oddzielenie od Polaków ludności mieszanej narodowościowo. Był to tylko wstęp do wprowadzenia zarządzeniem z 4 marca 1941 r. niemieckiej listy narodowościowej – Deutsche Volksliste (DVL).
Sposób przyjmowania, częściej przymusowego wciągania obywateli polskich różnił się w mniejszy lub większy sposób w każdej z poszczególnych prowincji. Na Pomorzu i na Górnym Śląsku wypełnienie ankiety/wniosku o wpisanie na DVL było obowiązkowe, a za uchylanie się groziło m.in. wysiedleniem do Generalnego Gubernatorstwa, uwięzieniem w obozie koncentracyjnym lub karta śmierci. W Wielkopolsce natomiast traktowano wpisanie na DVL jako nagrodę.
Dyskusję poprowadzą Marek Adamkowicz i dr Leszek Molendowski z Muzeum Gdańska).
